Năm 2009, Bộ LĐ-TB&XH có thông tư hướng dẫn thực hiện chính sách này, nhưng hầu hết cựu chiến binh chỉ “nghe nói” chứ ngành LĐ-TB&XH không tuyên truyền rộng rãi, không phối hợp với hội cựu chiến binh để thông báo. Các cựu chiến binh chúng tôi biết được chủ trương này chủ yếu là do người này nhắn cho người kia rồi đi kê khai.

Ngoài ra, thủ tục đi giám định cũng rất rườm rà và mất nhiều thời gian. Các cựu chiến binh phải đi tìm xin tờ kê khai; lên trạm y tế phường, xã để xin chỉ dẫn; đến trung tâm y tế quận khám bệnh (mất từ một đến một ngày rưỡi); đem hồ sơ nộp UBND phường, xã và phải chờ đợi 4-6 tháng, thậm chí cả năm mới có hồ sơ từ sở LĐ-TB&XH gửi về; đem hồ sơ lên hội đồng giám định y khoa (GĐYK) TP; đến Bệnh viện Nguyễn Trãi đóng lệ phí khám và đi về mất bảy ngày mới khám xong tim, phổi, lấy mẫu máu (ba lần), nhận kết quả, mang hồ sơ lên nộp...

Các cựu chiến binh đều có thẻ, có giấy tờ xác nhận. Một số người bị bệnh tiểu đường đã được điều trị từ nhiều năm nay ở các bệnh viện lớn, có sổ y bạ, sổ phát thuốc. Thế nhưng ngành y tế không căn cứ vào hai bằng chứng đó để xác nhận bệnh tật cho các cựu chiến binh mà tổ chức giám định lại từ đầu. Sở Y tế TP cũng không tổ chức việc khám bệnh có địa điểm, giờ giấc dành cho cựu chiến binh sao cho đơn giản, ít mất thời gian.

Đại diện phòng chính sách, Sở LĐ-TB&XH TP.HCM trả lời:

Sở LĐ-TB&XH TP đã tổ chức hội nghị tập huấn để triển khai chính sách này cho UBND và phòng LĐ-TB&XH 24 quận, huyện cũng như cán bộ chuyên trách thương binh xã hội của 322 xã, phường trên địa bàn TP. Sau tập huấn, cán bộ xã, phường tổ chức họp tổ dân phố để phổ biến ngay các chính sách này và dán thông báo lên các bảng thông tin tại địa phương. Ngoài ra, sở cũng thông tin rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Vì vậy, nói chủ trương này chưa được thông báo rộng rãi là chưa đúng. Đến nay, TP đã giải quyết chế độ trợ cấp cho hơn 2.400 người tham gia hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học và con đẻ của họ.

Bác sĩ Nguyễn Minh Châu - giám đốc Trung tâm GĐYK TP - cho biết theo quy trình, sau khi kiểm tra hồ sơ đủ theo quy định, các cựu chiến binh được phát hồ sơ, hướng dẫn điền các thông tin theo yêu cầu, chờ đóng lệ phí, chờ khám tổng quát, lấy máu xét nghiệm, chờ kết quả khám chuyên khoa và nhận giấy mời ra hội đồng.

Do số người đến giám định đông nhưng mặt bằng trung tâm quá nhỏ hẹp, chỉ có 80m2 nên người đi giám định phải vất vả. Số người đến GĐYK không chỉ quá tải ở trụ sở Trung tâm GĐYK TP mà ở cả khoa xét nghiệm và chỗ khám của giám định viên ở Bệnh viện Nguyễn Trãi.

Để giảm bớt khó khăn, chờ đợi cho người đi giám định, từ ngày 20-10-2010 trung tâm đã triển khai lấy máu xét nghiệm từ lần hai trở đi cho người đi giám định liên quan đến chất độc hóa học mỗi tuần hai buổi sáng thứ tư và thứ sáu. Sau đó, nhân viên trung tâm sang Bệnh viện Nguyễn Trãi đóng tiền, mang những mẫu máu này gửi phòng xét nghiệm để thực hiện các yêu cầu chuyên môn.

Việc tổ chức quản lý khám, xác nhận bệnh tật, giám định tiểu đường, Hội đồng GĐYK TP phải tuân theo các quy định, chỉ đạo chuyên môn của Bộ Y tế, Viện GĐYK nên không chỉ căn cứ vào hồ sơ cũ mà còn căn cứ vào kết quả xét nghiệm và ý kiến của giám định viên để kết luận có hay không mắc bệnh tiểu đường type 2.