Bệnh nhân được điều trị tại Bệnh viện Đại học Y dược - Ảnh: BVCC

Anh N.V.T. - 39 tuổi, ngụ ở Lâm Đồng - được đưa đến cấp cứu tại Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM trong tình trạng sốt, đau bụng, nôn ói liên tục, yếu liệt tứ chi, suy kiệt...

Sụt hơn 20kg trong một năm

Suốt hơn một năm, anh T. được gia đình đưa đến nhiều bệnh viện ở phía Nam khám bệnh, thậm chí sang cả Singapore nhưng vẫn không tìm ra bệnh. Anh T. vẫn thường xuyên bị sốt, không ăn uống được, nôn ói, chân tay ngày càng yếu, không thể di chuyển.

Từ một người đàn ông nặng hơn 60kg, đến lúc nhập viện Bệnh viện Đại học Y dược anh chỉ còn 39kg.

Tại khoa nội cơ xương khớp, các bác sĩ đánh giá tình trạng bệnh anh T. rất nặng, nguy cơ tử vong vì có dấu hiệu của nhiễm trùng, xơ gan, nguy cơ xuất huyết do giảm tiểu cầu, suy dinh dưỡng nặng.

Các bác sĩ đã hội chẩn liên chuyên khoa tiêu hóa, thần kinh, huyết học, da liễu để xác định chẩn đoán. Sau khi nghi ngờ người bệnh bị ngộ độc thạch tín (asen), các bác sĩ đã thu thập mẫu máu, nước tiểu, tóc, móng của bệnh nhân để xét nghiệm độc chất.

Kết quả nhận được đúng như dự đoán, bệnh nhân bị ngộ độc thạch tín với nồng độ asen trong tóc, móng của người bệnh cao hơn từ 300 - 500 lần so với thông thường.

Theo TS Cao Thanh Ngọc - trưởng khoa nội cơ xương khớp, ngay khi chẩn đoán người bệnh bị ngộ độc thạch tín, các bác sĩ của khoa đã liên lạc với các trung tâm điều trị lớn trong nước và quốc tế để hội chẩn về việc điều trị đặc hiệu cho người bệnh.

Theo y văn, để điều trị trường hợp này cần loại bỏ chất độc ra khỏi cơ thể bằng phương pháp chelation - dùng các loại thuốc có thể kết nối với kim loại nặng để nó được loại bỏ ra khỏi cơ thể bằng đường tiểu.

Các bác sĩ đã liên hệ với các bệnh viện trong nước nhưng nơi hết thuốc, nơi còn thuốc nhưng lại quá hạn sử dụng, nên đã liên lạc với các chuyên gia tại khoa chống độc Bệnh viện Taipei Veterans General Hospital, Đài Loan.

Đây là một bệnh viện lớn và uy tín, có chuyên ngành độc chất rất phát triển. Các chuyên gia tại đây đã hỗ trợ các bác sĩ Bệnh viện Đại học Y dược hoàn tất các thủ tục để đưa người bệnh qua Đài Loan chữa bệnh.

Bệnh viện Đại học Y dược đã cử một bác sĩ đi theo bệnh nhân sang Đài Loan để hỗ trợ bệnh nhân khi chuyển viện điều trị.

Sau một tháng, nhờ điều trị đặc hiệu bằng chelation, tập phục hồi chức năng mỗi ngày... sức khỏe người bệnh dần cải thiện, bệnh nhân tăng được 6kg và hiện đã tăng được 10kg sau hai tháng điều trị.

Bác sĩ Trần Hồng Thụy, khoa nội cơ xương khớp, cho biết từ những ngày đầu tiên, khi chỉ nằm một chỗ, bệnh nhân còn dặn dò vợ nếu mình không qua khỏi sẽ chôn cất mình ra sao, nay bệnh nhân đã đi lại được như thế này đúng là một niềm vui quá lớn đối với bệnh nhân, người nhà bệnh nhân và đội ngũ các y bác sĩ.

Các bác sĩ khoa nội cơ xương khớp đều rất vui mừng.

Hiện tại anh T. đã có thể sinh hoạt và làm việc gần như bình thường. Khoảng cuối tháng 8, anh T. sẽ qua Đài Loan tái khám, kiểm tra hiệu quả điều trị thuốc chelation và đánh giá sức khỏe toàn diện để quyết định kế hoạch điều trị, theo dõi sắp tới.

Gói thuốc để xông nhà - Ảnh: BVCC

Hi hữu nhưng mang tính cảnh báo

Lúc đầu, khi xác định bệnh nhân bị ngộ độc thạch tín, các bác sĩ cũng hoang mang vì ngộ độc thạch tín thường do bị đầu độc, nhưng nghi ngờ này được loại bỏ. Sau đó, các bác sĩ cùng với các chuyên gia chống độc tìm ra một nguyên nhân gây ngộ độc khá hi hữu.

Anh T. làm nghề xây dựng, kinh doanh nhà xây sẵn gần 10 năm nay. Anh có thói quen xông nhà mới xây với mong muốn mang lại may mắn, vượng khí cho ngôi nhà. Cứ khoảng một tháng, anh lại xông nhà một lần.

Anh T. thường ra tiệm thuốc bắc tại địa phương mua gói thuốc về đốt xông nhà. Gói thuốc này đôi khi có dạng bột, đôi khi là cây cỏ kèm theo xác ve sầu có rắc bột màu đỏ hoặc vàng.

Theo lời kể của bệnh nhân, TS Thanh Ngọc đến tiệm thuốc bắc, nơi bệnh nhân mua thuốc xông nhà, tìm hiểu.

Trong vai một người mua hàng, bác sĩ đã được người bán hàng cho biết trong gói thuốc xông nhà mà bệnh nhân thường mua về xông có hơn 10 vị thuốc, trong đó có hùng hoàng (có chứa thạch tín) và chu sa (có chứa thủy ngân)...

Theo TS.BS Cao Thanh Ngọc, thạch tín là một kim loại nặng, có hai dạng. Thứ nhất là thạch tín hữu cơ (nằm trong thực vật và mô thịt động vật), loại này thường vô hại đối với con người. Thứ hai là thạch tín vô cơ tích tụ trong đất đá hoặc hòa tan vào nước.

Độc tính của thạch tín vô cơ cao gấp 4 lần thủy ngân, được công nhận là các chất gây ung thư nhóm một. Thạch tín và các hợp chất của thạch tín được sử dụng làm thuốc trừ dịch sâu, thuốc diệt cỏ và trong sản xuất các hợp kim.

Thạch tín vô cơ là loại hóa chất cực độc và được gọi là "vua của các loại độc". Nếu một lượng lớn thạch tín xâm nhập cơ thể sẽ tác động xấu đến hệ tuần hoàn, hệ thần kinh và có thể gây tử vong ngay lập tức.

Nếu bị nhiễm độc thạch tín dần dần, mỗi ngày tích tụ một ít, tùy theo mức độ bị nhiễm và thể trạng của mỗi người, có thể xuất hiện nhiều bệnh nguy hiểm từ nhẹ đến nặng như: rụng tóc, buồn nôn, sút cân, giảm trí nhớ, làm rối loạn sắc tố da, sừng hóa gan bàn tay, gan bàn chân, gây hoại tử các vết loét ở tay, chân, ung thư, thậm chí tử vong.