Một lãnh đạo doanh nghiệp sản xuất phân bón góp ý dự thảo Nghị định quản lý ngành phân bón. Ảnh: V.Hùng

Theo ông Hoàng Trung, Cục trưởng Cục bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT), Nghị định 202 năm 2013 về quản lý phân bón đã bộc lộ nhiều bất cập, chưa đáp ứng với yêu cầu quản lý thực tế. Các sản phẩm phân bón phát triển ồ ạt, thiếu định hướng dẫn tới mất cân đối giữa phân bón vô cơ và hữu cơ; không kiểm soát được chất lượng, thị trường tràn lan phân bón giả, kém chất lượng, nhiều sản phẩm không công bố hợp chuẩn, hợp quy vẫn lưu thông trên thị trường…

Do cơ chế quản lý chú trọng về hậu kiểm, lực lượng kiểm tra còn mỏng, không kiểm soát được số lượng các cơ sở sản xuất phân bón bùng nổ với hiện hơn 500 nhà máy sản xuất phân bón với 6.052 sản phẩm đang lưu hành.

“Quản lý buôn bán phân bón bị buông lỏng do không quy định các cơ sở kinh doanh có giấy phép kinh doanh dẫn đến tình trạng kinh doanh phân bón tràn lan, buôn bán nhỏ lẻ là kẽ hở gây ra tình trạng phân bón giả, kém chất lượng không thể kiểm soát được trên thị trường thời gian qua”, ông Trung nói.

Ông Lê Quốc Doanh, thứ trưởng Bộ NN&PTNT cho hay, với sự phức tạp của thị trường phân bón hiện nay, việc xây dựng nghị định mới là vô cùng quan trọng và khi lấy ý kiến xong (trong tháng 5 này) tháng 6-2017 bộ NN&PTNT sẽ hoàn thiện trình Chính phủ ban hành nghị định mới, áp dụng ngay, không cần thông tư hướng dẫn.

Nghị định mới gồm 55 điều, 9 chương, 6 phụ lục với rất nhiều điểm mới kỳ vọng nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về chất lượng phân bón, tăng năng suất chất lượng cây trồng, hạn chế đến mức tối đa tình trạng phân bón giả, phân bón không đảm bảo chất lượng. Các điểm mới là: phân bón phải được khảo nghiệm trước khi được công nhận; đồng thời, sẽ quy định rõ hơn về sản xuất, đóng gói, buôn bán phân bón; xuất nhập khẩu và quản lý chất lượng phân bón; đặt tên và nhãn phân bón; sử dụng phân bón...

“Nghị định sẽ phân cấp rất mạnh về cho các địa phương, trách nhiệm quản lý nhà nước về phân bón từng cấp, ngành, cơ quan cụ thể hơn. Như địa phương có trách nhiệm thanh tra, kiểm tra phân bón trên địa bàn và chịu trách nhiệm về tình trạng phân bón giả, kém chất lượng xảy ra trên địa bàn”, ông Doanh nhấn mạnh.

Tuy nhiên, gần 20 ý kiến từ các cơ quản lý nhà nước địa phương lẫn doanh nghiệp sản xuất phân bón đã chỉ ra dự thảo nghị định vẫn còn nhiều điểm chung chung.

Đại diện Chi cục trồng trọt và bảo vệ thực vật các địa phương Đà Nẵng, Khánh Hòa, Gia Lai, Đắc Lắc... boăn khoăn khi dự thảo quy định rõ trách nhiệm địa phương về quản lý, xác nhận, công bố hợp quy phân bón và chịu trách nhiệm trước tình trạng phân bón kém chất lượng xảy ra trên địa bàn. Trong khi đó, lực lượng ở địa phương thì có hạn. Mỗi địa phương có đến 500-700 đại lý vừa phân bón, thuốc bảo vệ thực vật sẽ khó quản lý nổi…