Phóng to

Dầu vón cục đen đặc trên bờ biển và nghêu chết trắng xóa ở một bãi khu vực cồn Ông Mão - Ảnh: H.A.

Tai họa từ phía biển

Sáng 15-3, chúng tôi về vùng duyên hải Gò Công (Tiền Giang). Trên suốt dải bờ biển dài hơn chục cây số, từ Tân Điền đến Tân Thành tới đâu cũng nghe người dân râm ran lo lắng chuyện dầu tràn bám đen trên bãi biển, chuyện nghêu chết, sò chết. Người dân vùng ven biển Gò Công âu lo.

Tại vùng đê biển xung yếu Tân Điền dầu bám đen trên đá bờ kè. Dọc bờ biển từ Tân Điền xuống Tân Thành dầu vón cục nằm vương vãi khắp nơi trên bãi cát, cách mép nước chưa đầy chục mét. Nhiều nơi như ở ấp Cây Bàng, dưới biển nước trong xanh nhưng trên bãi cát những vệt dầu lớn nhỏ đen sì trải dài ngút tầm mắt. Rải rác đó đây là những đám vỏ nghêu chết bị sóng biển đánh tấp vào bờ, nằm chỏng chơ dưới nắng.

Ông Ba Ra ở ấp Tân Phú (xã Tân Thành) cho biết gần tuần lễ nay người dân, đặc biệt là những người nuôi nghêu, hoang mang cực độ vì không biết dầu từ đâu trôi theo sóng biển tấp vào dày đặc trên bãi, dẻo quẹo và đen như hắc ín, nhiều nơi dầu nổi váng dập dềnh theo sóng biển đe dọa các sân nghêu rộng mênh mông. “Nghêu rất nhạy cảm với môi trường nước ô nhiễm, đặc biệt là ô nhiễm dầu. Tình trạng này nếu kéo thêm vài ngày thì khả năng sân nghêu thiệt hại nặng khó tránh khỏi” - ông Ba Ra lo lắng. Ở khu vực giáp ranh giữa cồn Ông Liễu và cồn ông Mão thuộc ấp Cầu Muống, ông Nguyễn Minh Tân, chủ 3ha sân nghêu, cho biết đã bị nhiễm dầu hơn 50% diện tích. “Ba hôm nay đi thăm sân nghêu tui thấy đã có tình trạng nghêu chết nhả vỏ nổi đầy trên mặt nước, lo quá” - ông Tân rầu rĩ.

Ông Nguyễn Văn Ron, phó trưởng Ban quản lý cồn bãi huyện Gò Công Đông, đưa chúng tôi xuống bãi biển thuộc khu vực cồn ông Mão - nơi có hơn 300ha đất nuôi nghêu. Chỉ cho chúng tôi xem những vệt dầu đen bám dày đặc trên bãi cát rộng mênh mông, ông Ron nói: “Thật khó hiểu, ban ngày không thấy dầu trôi vào. Nhưng sau một đêm sáng ra thì dầu vón cục khắp nơi trên bãi cát, không thể biết dầu xuất hiện từ đâu mà mỗi ngày một nhiều”. Có người suy đoán: chắc do nhiệt độ ban đêm lạnh, dầu loãng trong nước cô đặc lại, vón thành cục.

Nguy cơ mất tiền tỉ

Sân nghêu Tân Thành, Gò Công có tổng diện tích trên 2.000ha bãi bồi nhưng hiện nay chỉ có hơn 1.300ha đang thả nuôi nghêu. Theo các chủ sân nghêu Tân Thành, hiện tại mỗi hecta nuôi nghêu đầu tư tối thiểu 200 triệu đồng, nếu không có điều gì bất trắc đến khi thu hoạch sẽ đạt năng suất khoảng 30 tấn/ha, bán với giá 15 triệu đồng/tấn, thu nhập khoảng 450 triệu đồng/ha. Hiểm họa tràn dầu đang buộc dân nuôi nghêu Tân Thành phải đối mặt với nguy cơ mất trắng hàng trăm tỉ đồng nếu nghêu bị chết do ô nhiễm dầu. Ông Nguyễn Văn Ron cho biết tuy khu vực cồn ông Mão và toàn bộ sân nghêu Tân Thành chưa xảy ra tình trạng nghêu chết hàng loạt do nhiễm dầu nhưng điều này rất có thể xảy ra. “Hiện nay biển đang chuyển mùa nam, nước sẽ rút cạn xuống bãi, trời lặng gió và nắng nóng gay gắt. Năm nào đến mùa này cũng xảy ra hiện tượng nghêu chết do thời tiết bất lợi, nhưng năm nay nếu những yếu tố này kết hợp với ô nhiễm dầu trên diện rộng thì người nuôi nghêu sẽ thiệt hại rất nặng” - ông Ron nói.

Giải pháp nào để hạn chế ô nhiễm dầu trên sân nghêu giúp người nuôi nghêu không lâm cảnh trắng tay? Ông Huỳnh Văn Vinh, trưởng Phòng Thủy sản huyện Gò Công Đông, Tiền Giang, lắc đầu: “Bó tay, dầu từ ngoài biển tràn vô, không có bất kỳ giải pháp nào gọi là khả thi để ngăn chặn”. Tuy nhiên ông Vinh cũng đưa ra vài khuyến cáo “có tính chữa cháy” nếu lượng dầu xuất hiện quá nhiều trên bãi biển thì các địa phương phải huy động lực lượng tổ chức thu gom, tuy không hiệu quả nhưng cũng giảm phần nào tác hại. Riêng các chủ sân nghêu, nếu không có khả năng cứu vãn tình thế thì nên thu hoạch nghêu sớm. “Thà thu hoạch non bán đổ bán tháo vẫn gỡ vốn được chút ít còn hơn để nghêu chết sạch, trắng tay, thua lỗ nặng nề” - ông Vinh nói.

Trong khi đó ông Nguyễn Minh Tân cho biết hiện tại nghêu trên các sân chỉ mới đạt trọng lượng khoảng 80 con/kg, trong khi nghêu thịt có thể thu hoạch phải đạt trọng lượng 30-60 con/kg, bán lỗ là cái chắc. “Để xem tình hình vài hôm nữa coi sao, nếu không cứu được sân nghêu thì cũng phải bán non chứ không lẽ khoanh tay ngồi nhìn tiền tỉ trôi theo sóng biển” - nhiều chủ sân nghêu rầu rĩ nói.