Người dân bám trụ với nghề nuôi tôm công nghiệp ở vùng đất ô nhiễm nặng do vụ xả thải của Vedan - Ảnh: Hà Mi

Ngày 23-4, tại Hội thảo bàn về dự thảo Bộ Luật Hình sự sửa đổi, bà Lê Thị Hòa, Cục Pháp luật Hình sự Hành chính, Bộ Tư pháp giới thiệu dự thảo mới đề xuất truy cứu trách nhiệm hình sự cả pháp nhân chứ không chỉ cá nhân như hiện nay.

Đó là việc xử lý đối với các tội buôn lậu; trốn thuế; cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu sự thật trong hoạt động chứng khoán; sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán; thao túng giá chứng khoán; trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động. 

Ngoài ra, sẽ hình sự hóa các hành vi làm giả hồ sơ, tài liệu để chào bán, niêm yết chứng khoán; trục lợi trong kinh doanh bảo hiểm...

Theo TS. Lê Đăng Doanh, Khoa Pháp luật Hình sự, Đại học Luật Hà Nội, cần truy cứu trách nhiệm pháp nhân, bởi hiện có nhiều pháp nhân cố tình vi phạm làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến xã hội.

Như vụ Vedan xả thải gây ô nhiễm, Tổng giám đốc được đưa về nước ngay, chuyển người khác đến, vì họ biết VN chỉ truy cứu cá nhân. Nếu không truy cứu pháp nhân thì cũng không có công cụ pháp lý truy cứu hành vi chuyển giá...

Nhiều doanh nghiệp, luật sư đã đề nghị hạn chế hình sự hóa các mối quan hệ kinh tế, nhưng vẫn băn khoăn với việc ban soạn thảo có hướng bỏ tội “cố ý làm trái các quy định về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.

Ông Lê Đăng Doanh công nhận đây là điều luật không quy định rõ hành vi vi phạm, không rõ ràng nên dễ áp dụng tùy tiện. Tuy nhiên, ông Doanh lo hiện có nhiều vụ làm trái nhưng không chứng minh được mục đích vụ lợi, chiếm đoạt tài sản. Nếu không có điều trên sẽ không xử được...