Phóng to

Các loại xe tải Trung Quốc được bày bán tại cửa hàng trên đường Phan Đăng Lưu, Q.Bình Thạnh, TP.HCM - Ảnh: THANH ĐẠM

TT - Hiện có hàng chục nhãn hiệu ôtô Trung Quốc (TQ) được lắp ráp và bán trên thị trường VN với giá rẻ hơn 20-40% các xe cùng chủng loại của Hàn Quốc, Nga... Liệu có xảy ra một đợt “tấn công” của các loại ôtô giá rẻ TQ như đã từng xảy ra với “cơn lốc” xe gắn máy TQ tại thị trường VN?

Rẻ như ôtô Trung Quốc

Doanh nghiệp (DN) sản xuất ôtô Xuân Kiên (tỉnh Vĩnh Phúc) thông báo xuất ra thị trường 13 dòng ôtô các loại, với giá thấp nhất của một chiếc xe tải nhẹ hiệu HFJ 1011G có tải trọng 780kg là 5.900 USD/chiếc, hai loại xe mini buýt tám chỗ ngồi giá 10.900 USD và 11.380 USD, xe buýt 29 chỗ ngồi giá 25.358 USD, hai loại xe bán tải (pickup) giá bán 13.500 USD và 14.500 USD. Ngay sau đó, một DN sản xuất ôtô khác cũng đánh tiếng sẽ công bố một mức giá chưa từng có của một chiếc ôtô năm chỗ với giá khoảng 6.000 USD (kể cả thuế VAT).

Các dòng xe tải nhỏ, xe chở khách do các DN lắp ráp từ linh kiện nhập khẩu từ TQ có giá cũng rất rẻ. DN sản xuất ôtô Trường Hải (Khu kinh tế mở Chu Lai, Quảng Nam) giới thiệu các dòng xe tải Foton được lắp ráp từ linh kiện nhập khẩu của TQ, có tải trọng 1,25-2 tấn, với giá khởi điểm 133 triệu đồng/chiếc (với đầy đủ thùng, máy lạnh, radio...). Chín dòng xe do Công ty Xuất nhập khẩu và hợp tác đầu tư giao thông vận tải (Tracimexco) thuộc Bộ Giao thông - vận tải lắp ráp công bố giá cũng rẻ hơn 20-30% so với xe lắp ráp cùng loại của Hàn Quốc.

Các chuyên gia dự đoán cuộc cạnh tranh giữa các loại xe tải, xe buýt, xe khách, xe ca, xe chuyên dùng TQ với xe Hàn Quốc, Nhật và Nga sẽ thật sự quyết liệt vào năm 2006. Nguyên thứ trưởng Bộ Công nghiệp Nguyễn Xuân Chuẩn từng nhận định trên các phương tiện thông tin đại chúng: “Tôi cho rằng ngành công nghiệp ôtô sẽ lại giống trường hợp xe máy trước đây”. Theo ông, khi buộc phải dỡ bỏ hàng rào bảo hộ, xe giá rẻ TQ sẽ tràn vào VN và tạo ra một bức tranh hoàn toàn mới về thị phần. Trong khi đó, phản ứng của các thành viên Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô VN khá điềm tĩnh. Một thành viên nhận định: “Sản xuất một chiếc ôtô không đơn giản và nhanh chóng như việc sản xuất một chiếc xe gắn máy mà cần phải đầu tư nhà xưởng, chuyển giao công nghệ... và tốn thời gian. Hơn nữa chất lượng và thương hiệu của xe TQ cũng là một vấn đề mà người tiêu dùng sẽ quan tâm”.

Theo đánh giá của giới chuyên môn, xe hơi TQ nhập sang VN hiện nay chủ yếu là xe vận tải và xe buýt. Các loại xe 5-7 chỗ đạt tiêu chuẩn của TQ chủ yếu phục vụ nhu cầu nội địa, nhu cầu xuất khẩu của một DN sản xuất xe dạng này khá nhỏ, chỉ đạt vài ngàn chiếc/năm.

Xe của các liên doanh với những hãng sản xuất xe lớn ở TQ (cũng đã có mặt ở thị trường VN) sẽ không xuất sang VN vì tạo ra sự cạnh tranh không tốt cho thương hiệu. Vì vậy các loại xe vận tải và xe buýt của TQ sẽ sớm chiếm lĩnh thị phần VN vì ngoài giá rẻ, mau khấu hao, nhu cầu các loại xe này tại VN đang thiếu.

Tổng giám đốc Công ty Hyundai Vinamotor Nguyễn Xuân Hoàn khẳng định: việc các loại xe TQ đang chào bán như vậy đã bắt đầu tạo ra một cuộc chạy đua khốc liệt về giá trên thị trường sản xuất ôtô, chủ yếu là xe vận tải và xe buýt. “Chúng tôi đang gặp khó khi phải cạnh tranh với các loại xe TQ quá đa dạng về chủng loại, giá cả và chất lượng” - ông Hoàn nói.

Chủ tịch hội đồng quản trị Công ty Trường Hải Trần Bá Dương thừa nhận mặc dù sản xuất xe vận tải TQ nhập linh kiện chính ngạch, có qua kiểm tra, nhưng các sản phẩm xe Foton của nhà máy ông cũng gặp khó khăn trong cạnh tranh với các loại xe TQ khác giá rẻ đang có trên thị trường. Dây chuyền sản xuất của Trường Hải được thiết kế 25.000 chiếc/ca/năm nhưng sản xuất cầm chừng và tính đến nay Trường Hải chỉ bán được khoảng 4.500 xe.

Chất lượng ra sao?

Theo một chuyên gia trong ngành, các loại ôtô TQ đang bán trên thị trường VN chủ yếu sử dụng máy theo tiêu chuẩn Euro 1 (tiêu chuẩn này đã không còn được thị trường TQ chuộng sử dụng từ lâu nên VN trở thành một nơi tiêu thụ tiềm năng). Trong khi giá các loại xe Hàn Quốc bán trên thị trường VN (sử dụng động cơ theo tiêu chuẩn Euro 3) cao hơn giá xe TQ sử dụng công nghệ Euro 1 đến 30-40%.

Theo thống kê của Bộ Công nghiệp, hiện có 30 DN trong nước, chủ yếu tập trung ở phía Bắc, được phép lắp ráp sản xuất ôtô, hầu hết nguồn cung cấp linh kiện đều nhập từ TQ. Có hơn chục nhãn hiệu ôtô TQ đang được lắp ráp tại VN và chất lượng của các loại xe rất đa dạng. Một chuyên gia trong ngành cho biết ở TQ thời gian qua đã có khoảng 400 DN sản xuất và lắp ráp ôtô bị buộc phải đóng cửa do sử dụng công nghệ lạc hậu, chắc chắn đã có không ít dây chuyền lắp ráp xe với chất lượng không đạt được tuồn sang VN.

Trong khi đó, qua đợt kiểm tra khả năng các DN sản xuất lắp ráp ôtô theo “Qui định tiêu chuẩn DN sản xuất lắp ráp ôtô” do Bộ Công nghiệp ban hành, kết quả chỉ có không quá ba DN đạt tiêu chuẩn. Trong các DN được kiểm tra, có nhiều DN qui mô nhà máy chỉ lớn hơn một... gara đậu xe và có nhiều DN thậm chí phát triển từ các dây chuyền lắp ráp xe… gắn máy.

Khá nhiều ôtô TQ được các DN nhập khẩu linh kiện “linh động” nhờ các DN có nhà xưởng lắp ráp theo yêu cầu của mình rồi tung ra thị trường. Thậm chí trường hợp một nhà máy liên doanh M ở miền Bắc đã ngừng sản xuất xe hơi từ khá lâu nay vẫn nhận lắp ráp xe (do hiệu lực của giấy phép kinh doanh vẫn còn) theo yêu cầu của các DN thương mại với linh kiện do các DN này cung cấp.