Phóng to

TT - Nhiều bạn đọc muốn biết sau khi ghép gan, sức khỏe của cả người nhận và cho gan ra sao?… Tuổi Trẻ mời GS.BS Phạm Hoàng Phiệt - chủ nhiệm bộ môn miễn dịch - sinh lý bệnh, Đại học Y dược TP.HCM - giải đáp.

Ghép phần gan nặng 200g từ mẹBệnh nhi 2 tuổi đã được ghép gan thành côngTP.HCM: ghép gan cho trẻ hai tuổiTài trợ thuốc chống thải ghép cho bệnh nhân ghép gan

* Người cho một phần gan có ảnh hưởng đến sức khỏe hay không, thưa GS?

- Đối với gan, người ta đã thấy là có thể cắt đi một nửa hoặc hai phần ba gan thì phần còn lại vẫn có thể hoạt động được.

Thực tế cho thấy sau khi cắt gan đi thì mô gan còn lại sẽ tăng cường phát triển tế bào để bù đắp vào khối lượng gan đã bị mất đi, có nghĩa là mô gan “mọc” trở lại như cũ. Việc phục hồi này chỉ trong vòng 2-4 tuần sau khi cắt và người càng trẻ thì sự phục hồi càng nhanh.

* Còn người nhận, như bé X.Q. ở Bệnh viện Nhi Đồng 2, sau khi bị cắt bỏ toàn bộ gan, chỉ được ghép một phần gan nhỏ thì gan ghép có “mọc” không?

- Về mặt trọng lượng, với gan ghép đó bao giờ cũng phải đảm bảo được chức năng hoạt động. Và gan được ghép sau đó cũng phì đại ra, lớn ra để đảm bảo chức năng cần thiết.

* Sau ghép gan, sức khỏe và khả năng sống của bệnh nhân thế nào, thưa GS?

- Khi ghép gan vào, trong trường hợp nếu cơ thể nhận ghép không phản ứng mãnh liệt thì gan sẽ sống được và làm được những chức năng cần thiết của nó.

Việc đào thải mảnh ghép thường xảy ra trong vài năm đầu, nhưng miễn dịch chống lại gan không mạnh như những cơ quan khác. Ngoài ra, những tổn thương, những triệu chứng biến loạn do gan suy trước đó để lại khi được thay thế gan mới cũng sẽ không còn.

Tất nhiên, sau khi ghép gan lạ vào cơ thể, dù ít hay nhiều người bệnh cũng phải dùng một số thuốc chống lại sự thải loại của cơ thể với gan lạ được ghép vào.

Thuốc này bên cạnh việc giúp chống lại sự thải loại của cơ thể cũng làm suy yếu đi một phần khả năng chống đỡ chung của cơ thể. Tuy có những nguy cơ nhưng tất nhiên không lớn như lúc suy gan.

Vì vậy, người được ghép gan của người khác không phải bao giờ cũng khỏe mạnh hoàn toàn như người bình thường. Về khả năng sống lâu dài, sau khi ghép gan sẽ vẫn hơn không ghép.

Do lịch sử ghép gan mới được thực hiện hơn mười năm nay nên chưa có bằng chứng bệnh nhân sống dài cụ thể bao nhiêu lâu, nhưng những diễn biến từ khi thực hiện ghép gan đến nay cho thấy nhiều bệnh nhân có thể sống gần như người bình thường.

* Người bị ung thư gan mong muốn thay gan mới được hay không?

- Trên thế giới đã có bệnh nhân ung thư gan được ghép gan và có đời sống tốt hơn trước khi ghép. Nếu bệnh còn khu trú thì chỉ cần cắt bỏ phần gan bị ung thư đi và điều trị.

Nhưng ung thư đã di căn xa rồi thì khả năng điều trị dù phương pháp nào cũng rất kém - kể cả ghép gan - vì dù có cắt bỏ gan đi thì khi ấy những tế bào ung thư đã chạy đi nơi khác rồi sẽ lại tiếp tục mọc lên.

* Xin cảm ơn GS.