Tỉ phú “người cá”

Anh làm giàu ngay tại quê hương mình bằng một nghề lạ lẫm và nặng nhọc là thuần dưỡng cá biển thành... cá nước ngọt.

Phóng to

Ở tuổi 30, Trương Văn Trị, chủ trang trại cá ở Tiền Hải, Thái Bình, đã trở thành tỉ phú. - Ảnh: V.V.T.

Năm năm trước, Trị khởi đầu sự nghiệp nuôi cá bằng cách đi Vũng Tàu mua 1 vạn cá vược, vốn được nuôi ở độ mặn 35 phần ngàn, về nuôi. Người quen ai cũng nghĩ thằng bé này dở hơi, đem cá biển về nuôi ở nước ngọt làm sao sống nổi. “Hồi bé nhà gần biển, mỗi khi bố đi biển bắt được cá vược chúng tôi thường bỏ xuống ao nhà. Cuối năm tát ao thấy chúng còn sống. Đấy là căn nguyên khiến tôi chọn cá vược để khởi nghiệp” - Trị chia sẻ bên lề Đại hội thi đua toàn quốc vừa diễn ra hôm 27 và 28-12 ở Hà Nội, nơi anh là đại biểu trẻ tiêu biểu trong phát triển kinh tế.

Để có 20 triệu đồng vốn ban đầu, gia đình Trị đã bán đi tất cả những gì đáng giá. Chưa có kinh nghiệm, lại hạ độ mặn đột ngột, 1 vạn cá giống chết gần hết. Trị lại vay 10 triệu đồng đi mua 5.000 con cá vược về nuôi. Lần này nhờ hạ độ mặn phù hợp, cá chết ít hơn, nhưng sau một tháng bán chỉ thu được 3 triệu đồng. Cứ thế đến hết năm 2005 thì Trị nắm được bí quyết đưa cá vược về nuôi ở nước ngọt, với tỉ lệ sống 80-95%. Riêng năm 2009, trang trại cá của Trị xuất bán hơn 100 vạn cá vược giống cho bà con chăn nuôi ở 20 tỉnh thành, thu lãi ròng mỗi năm trên 1 tỉ đồng.

Năm 2010, Trị đã đầu tư 5 tỉ đồng xây một trang trại nuôi cá giống rộng 4,3ha, với ước mơ thuần dưỡng nhiều giống cá biển quý đang bị mai một thành cá nước ngọt như cá sủ, cá nhụ, cá chim vây vàng, cá chim biển... Từ một nông dân nuôi cá, Trị đã thi đậu và đang theo học Đại học Nông nghiệp 1 Hà Nội. Anh muốn mình thành một người nuôi cá có học thức, có “nghề” chứ không phải chỉ là một người nuôi cá quen tay.

“Mọi người đều có cơ hội thành công. Vấn đề là có chịu làm, chịu đầu tư hay không. Nếu mình dám nghĩ, dám làm và có lòng yêu nghề, chắc chắn sẽ không khó thành công” - Trị nói như để chia sẻ về năm mới 2011 vừa bắt đầu.

Phóng to Anh Từ Diệp Công Thành là phó trưởng khoa cơ khí Trường ĐH Bách khoa (ĐHQG TP.HCM), một trong những phó giáo sư trẻ nhất của Việt Nam. Anh hiện là phó chủ tịch Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam TP.HCM - Ảnh nhân vật cung cấp Cuộc trò chuyện với phó giáo sư tuổi 32 Từ Diệp Công Thành vào những ngày cuối năm, khi tuổi trẻ cả nước tất bật chuẩn bị cho nhiều hoạt động của Năm thanh niên. * Năm 2011 sẽ là Năm thanh niên và sáng tạo, nghiên cứu khoa học của người trẻ cũng được chọn là một trong những mũi nhọn được đầu tư. Theo anh, nên chọn hướng đi nào cho vấn đề này? - Khuyến khích và tạo ra lòng say mê với khoa học, để việc nghiên cứu khoa học trở thành thói quen, nhất là với những bạn trẻ thích khám phá, tìm tòi cái mới trong khoa học. Tuy nhiên, tôi cho rằng nếu làm khoa học chỉ có lòng đam mê thôi thì chưa đủ. Chúng ta cũng cần có một cơ chế mở hơn dành cho nghiên cứu khoa học, nhất là nghiên cứu của người trẻ. Tôi nói như vậy vì thực tế chúng ta vẫn nghe kêu ca rằng nhiều kết quả nghiên cứu rồi lại đem cất vào tủ, không ứng dụng được vào thực tiễn. Tuy nhiên, tôi cho rằng những điều ấy hoàn toàn không phải là lỗi của người nghiên cứu mà còn nhiều khâu khác. Vì người làm khoa học khi đã lao vào nghiên cứu là chỉ tập trung sao cho có thể ra được kết quả tốt nhất chứ ít khi quan tâm đến điều nào khác. Do đó, vai trò của việc xúc tiến, chuyển giao công nghệ ở đây rất quan trọng. Tôi hình dung sẽ có một trung tâm làm cầu nối giữa nhà khoa học với thị trường. Ở đó, nhà khoa học có thể tin tưởng trao gửi những kết quả của họ để trung tâm kịp thời chuyển giao đưa vào cuộc sống. Hay thị trường có nhu cầu gì sẽ đặt hàng với trung tâm để các nhà khoa học tìm tòi nghiên cứu, đáp ứng yêu cầu của cuộc sống. Làm được như vậy nhà khoa học sẽ không còn lo lắng, vì không phải người làm khoa học nào cũng biết cách đưa kết quả ra thị trường dù họ nắm rất chắc công nghệ. Còn về lâu dài, chúng ta phải có chiến lược và dành một khoản ngân sách lớn mới mong có những kết quả khoa học xứng tầm.

Phóng to

Nguyễn Lê Vân là đảng viên trẻ, sinh viên năm 2, bí thư Đoàn khoa giáo dục, ủy viên ban thư ký Hội SV Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM. - Ảnh: P.T.

Tôi hi vọng trong năm mới giới trẻ sẽ có những chương trình tình nguyện phát triển theo hướng sáng tạo, độc lập và chuyên nghiệp hơn.

Đó là sự xuất hiện của nhiều câu lạc bộ, đội nhóm tình nguyện, các mô hình do chính các SV phối hợp với nhau xây dựng dựa trên những ý tưởng hoặc sở thích chung, và duy trì bởi các hoạt động thiết thực. Các bạn sẽ là người trực tiếp lên những chương trình tình nguyện, những phong trào cũng như các hoạt động xã hội quy mô lớn, thể hiện được sức sáng tạo, khả năng hội nhập cao của giới trẻ Việt. Sự tự tin đang là xu thế của thế hệ sinh viên 9X thì việc xuất hiện những chương trình hoạt động xã hội do chính người trẻ thiết kế là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Hoạt động tình nguyện không chỉ diễn ra trong nước mà sẽ vươn xa hơn, đó là những chương trình tình nguyện xuyên quốc gia, tình nguyện vì cộng đồng trên thế giới nhằm đưa văn hóa của các nước gần lại với nhau.

Phóng to

Nguyễn Phi Vân là chuyên viên tư vấn marketing cho công ty nhượng quyền thương hiệu cà phê đứng thứ 3 thế giới Gloria Jean’s Coffees International. Cô chịu trách nhiệm thị trường các nước đang phát triển ở châu Á, Trung Đông và Đông Âu. - Ảnh: M.V.

Nhiều người trẻ Việt Nam hay đặt mục tiêu là vài năm nữa mình sẽ có bao nhiêu tài sản, sẽ ở chức vụ nào, công ty mình thuộc hàng “sao”... mà ít người đặt mục tiêu hay ít ra là câu hỏi: làm thế nào đất nước có thêm nhiều thành phố kinh tế phát triển. Một thời gian dài giới trẻ Thổ Nhĩ Kỳ đặt câu hỏi nhưng thực tế là đặt mục tiêu: khi nào Thổ Nhĩ Kỳ trở thành thành viên của Liên minh châu Âu (EU)? Họ phấn đấu học tập, xây dựng bản thân để đất nước mình đáp ứng được mục tiêu của EU. Đã có lúc tôi buồn khi đọc kết quả do một công ty nghiên cứu thị trường thực hiện về mối quan tâm của giới trẻ khi Việt Nam gia nhập WTO: giá hàng hóa nhập khẩu sẽ giảm như thế nào?

Bạn trẻ Việt Nam có ước mơ, họ mơ thành Bill Gates, Steve Jobs... Những ước mơ rất đẹp nhưng cá nhân. Có khi nào các bạn mơ rằng lúc nào Việt Nam trở lại vị thế của một đất nước có nền kinh tế vượt xa Thái Lan, Singapore hay thế giới sẽ phải học tiếng Việt để có cơ hội làm ăn với Việt Nam.

Phóng to

Nguyễn Thị Khánh Huyền, Huyền Chip, nổi tiếng với phong trào “Những cái ôm chia sẻ yêu thương” và blog Chip 2.0, cho biết về chuyến đi vòng quanh thế giới của mình: “Với tôi, việc đi là một mục đích. Huyền đi vì mình muốn đi. Không biết trước tương lai thế nào, nhưng biết một điều chắc chắn là Huyền muốn nhìn thế giới” - Ảnh nhân vật cung cấp

Huyền không thể chấp nhận thực tế là quá trình toàn cầu hóa chỉ diễn ra với các bạn trẻ ở thế giới, còn các bạn trẻ Việt Nam vẫn bị giữ chân trong nhà. Dự tính sẽ đi khoảng hai năm, hơn bảy tháng qua Huyền đã đi được tám nước. Hiện tại Khánh Huyền đang dừng chân ở Nepal. Dự tính ở đây khoảng ba tháng và Huyền đang chuẩn bị tổ chức marathon gây quỹ cho trẻ mồ côi, sau đó sẽ sang Pakistan và Trung Đông.

Huyền được đến thăm các nước phát triển, cả các nước kém phát triển hơn mình và tìm hiểu lý do tại sao. Huyền được tiếp xúc nhiều nền văn hóa, tiếp cận nhiều cách suy nghĩ khác nhau, học cách chấp nhận những khác biệt. Những chuyến đi giúp Huyền dần nhận ra những cơ hội và thách thức mình đang phải đối mặt. Huyền hiểu rõ bản thân hơn, tìm lại được đam mê của mình. Huyền ước gì tất cả bạn trẻ Việt Nam đều có cơ hội như thế.

Huyền muốn xây dựng một cổng thông tin và viết một cuốn Lonely Planet (sách về hướng dẫn du lịch) cho người Việt. Điều khác là quyển Lonely Planet cung cấp thông tin cho người nước ngoài khi đến một nước, còn cuốn sách Huyền viết sẽ cung cấp thông tin cơ bản và chi tiết cho người Việt để đến hầu hết các nước. Huyền hi vọng những thông tin Huyền tìm hiểu được phần nào giúp ích cho các bạn trẻ Việt Nam có khát khao nhìn ra thế giới.

Phóng to

Nguyễn Thị Huyền, công nhân Công ty Pou Yuen, TP.HCM. Cô vừa đoạt giải ba cuộc thi Nét đẹp tuổi trẻ do Trung tâm Hỗ trợ thanh niên công nhân TP.HCM tổ chức. - Ảnh: N.NAM

Mong mỏi của tôi cũng như nhiều công nhân khác là tiền lương đủ sống và dành dụm được. Tăng lương phải phù hợp với tăng giá chứ lương tăng một đồng còn giá cả tăng theo hai đồng thì chất lượng sống sẽ ngày mỗi đi xuống. Việc tạo cơ hội cho công nhân thăng tiến trong công việc, đề ra những chính sách rõ ràng để người công nhân trực tiếp sản xuất có thể phấn đấu lên chức, tăng thu nhập là điều giúp nâng cao cuộc sống công nhân, cũng là giúp doanh nghiệp tăng năng suất bởi sự thi đua làm việc. Bên cạnh đó, việc tạo điều kiện về giờ giấc làm việc, động viên tinh thần, giúp đỡ công nhân cầu tiến, đi học cần được chú trọng đúng mức, như vậy thì chất lượng lao động sẽ tăng thêm, tạo ra nhiều giá trị cho xã hội. Giải quyết được những mong mỏi này thì công nhân mới yên tâm làm việc và gắn bó với nghề, đầu tư cho bản thân để phát triển nghề nghiệp.