Vì thế, rải vụ được xem là giải pháp hiệu quả đang được ngành nông nghiệp quan tâm triển khai.

Lợi thế

Vùng Nam bộ có điều kiện tự nhiên, thổ nhưỡng, thủy văn, nhiệt độ ổn định (trung bình từ 26,9 - 27,5 độ C), nắng bình quân khoảng 2.400 giờ/năm, rất thích hợp cho cây sầu riêng sinh trưởng và phát triển.

Đặc biệt, vùng đồng bằng sông Cửu Long, nhất là các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long có nguồn nước ngọt quanh năm, đất đai phì nhiêu, phù sa bồi đắp, giúp cho sầu riêng phát triển tốt quanh năm cũng như thuận lợi trong việc canh tác cây trồng này.

Những năm qua, diện tích và sản lượng sầu riêng trong vùng tăng khá nhanh. Theo thống kê, cả nước trồng trên 17.000 ha sầu riêng, trong đó có trên 15.200 ha trồng tập trung ở 4 tỉnh Tiền Giang, Vĩnh Long, Bến Tre và Đồng Nai (Tiền Giang 7.390 ha, Bến Tre 1.843 ha, Vĩnh Long 2.509 ha, Đồng Nai 3.504 ha và 4 tỉnh này cũng nằm trong quy hoạch phát triển sầu riêng của Bộ NN&PTNT).

Ngoài điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, thủy văn, một thuận lợi khác nữa là hầu hết vườn sầu riêng trong vùng đều là vườn trẻ; cơ cấu giống sầu riêng chất lượng ngon đã được thay thế dần các giống chất lượng thấp (giống RI 6 chiếm 35% diện tích, Mongthong chiếm 40% diện tích, Chín Hóa,...); nhà vườn có trình độ, kỹ thuật canh tác tốt, tích cực ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất (hiện có khoảng 80% nhà vườn ứng dụng tốt các tiến bộ khoa học kỹ thuật như tỉa cành tạo tán, xử lý ra hoa), bước đầu hình thành mô hình sản xuất theo hướng VietGAP nên giảm chi phí sản xuất, thuận lợi cho sản xuất rải vụ trong năm.

Mặt khác, theo thống kê, hiện nay, toàn vùng có 12.737 ha sầu riêng cho thu hoạch với sản lượng 210.575 tấn. Do đó, để giảm áp lực thu hoạch vụ chính, tạo sự cân bằng giữ sản xuất và tiêu thụ, sản xuất rải vụ là rất cần thiết.

Thực tế, thời gian qua, nhà vườn các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long đã tiến hành xử lý sầu riêng thu hoạch rải vụ và mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Cụ thể, Tiền Giang có 6.626 ha cho thu hoạch, trong đó xử lý ra hoa nghịch vụ khoảng 3.000 ha và thời điểm bắt đầu xử lý từ tháng 5 đến tháng 8; Bến Tre xử lý ra hoa nghịch vụ 900 ha từ tháng 7 đến tháng 11 trong số 1.417 ha cho thu hoạch; Vĩnh Long xử lý nghịch vụ 700 ha từ tháng 5 đến tháng 10 trong số 1.739 ha cho thu hoạch.

Và hiệu quả sản xuất rải vụ rất rõ rệt khi bình quân giá mùa nghịch khá cao, từ 45.000-50.000 đồng/kg, còn mùa thuận có giá rẻ hơn, khoảng 18.000-22.000 đồng/kg.

Định hướng rải vụ

Các tỉnh Bến Tre, Vĩnh Long, Tiền Giang có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho sản xuất rải vụ từ tháng 10 năm trước đến tháng 3 năm sau.

Tuy nhiên, để đảm bảo sản xuất cây sầu riêng bền vững trên cùng một diện tích, ngành chức năng cần khuyến cáo nhà vườn chỉ nên sản xuất 1 vụ trong năm để tránh cây bị suy kiệt; tập trung hướng dẫn kỹ thuật cho nhà vườn sản xuất rải vụ, phòng trừ sâu bệnh; mở rộng diện tích sản xuất theo GAP; khảo sát nắm lại thị trường tiêu thụ đối với trái cây này, để tổ chức sản xuất phù hợp; tăng cường liên kết vùng giữa các địa phương cùng trồng loại cây ăn trái này.

Bên cạnh tăng cường liên kết vùng giữa các địa phương trồng sầu riêng, hỗ trợ kỹ thuật cho nhà vườn sản xuất rải vụ, các địa phương trồng sầu riêng cần xây dựng cơ sở dữ liệu, chia sẻ thông tin về cây trồng này, hỗ trợ sản xuất theo chuỗi giá trị; quan tâm đến sản xuất đảm bảo vệ sinh, an toàn cho người sản xuất và tiêu dùng.