Những vườn cao su bị bỏ hoang - Ảnh: B.Sơn

Hơn 100ha cao su và cây trồng đã có quyết định thu hồi nhưng người dân đang “khóc dở mếu dở” vì tới nay vẫn chưa nhận được tiền đền bù, trong khi các vườn cây bị bỏ hoang không khai thác.

Khó ăn nói với dân

Ông Nguyễn Thành Dẹn (Bình Phước) cho biết từ nhiều năm trước, gia đình ông cùng các hộ nhận khoán mỗi hộ vài hecta đất tại huyện Lộc Ninh để trồng rừng sản xuất, trong đó đa số là trồng cao su. Tới nay, vườn cao su đã được 4 - 6 năm tuổi nhưng hầu hết đều bỏ hoang.

Lý do: từ năm 2010, UBND tỉnh Bình Phước có thông báo về việc sẽ thu hồi đất của các hộ dân này để giao cho Công ty cổ phần ximăng Hà Tiên 1 thực hiện dự án. Tuy nhiên sau năm năm, người dân vẫn chưa nhận được tiền bồi thường và không nhận được hồi đáp của chủ đầu tư.

Theo tìm hiểu, khu mỏ đá vôi Thanh Lương được quy hoạch trên diện tích 240ha thuộc địa bàn hai huyện Hớn Quản (gồm xã An Phú, xã Minh Tâm) và huyện Lộc Ninh (xã Lộc Thịnh). Trong đó, diện tích phải thu hồi tại huyện Lộc Ninh là hơn 100ha (gồm hơn 10 hộ dân).

Từ năm 2011, UBND tỉnh Bình Phước đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng huyện Lộc Ninh cũng đã tiến hành kiểm kê vườn cây và tài sản trên đất.

Tháng 12-2014, UBND huyện Lộc Ninh ban hành quyết định phương án chi tiết bồi thường, hỗ trợ (đợt 1) đối với ba hộ dân, tổng diện tích thu hồi là 38,4ha, với tổng chi phí hơn 5 tỉ đồng. Các hộ dân còn lại đang được tính toán phương án bồi thường chi tiết với tổng kinh phí hơn 13 tỉ đồng. Nguồn vốn bồi thường là vốn tự sắp xếp của chủ đầu tư (Công ty cổ phần ximăng Hà Tiên 1).

Trong quyết định phê duyệt phương án bồi thường, UBND huyện Lộc Ninh yêu cầu chủ đầu tư phải tiến hành chi trả tiền cho dân trong vòng 45 ngày kể từ ngày phương án được phê duyệt. Thế nhưng tới nay hơn nửa năm chủ đầu tư vẫn “bặt vô âm tín”. Người dân thắc mắc hỏi UBND huyện, UBND huyện lại làm công văn hỏi chủ đầu tư nhưng suốt nhiều tháng không nhận được câu trả lời.

Ông Hoàng Nhật Tân - phó chủ tịch UBND huyện Lộc Ninh - cho biết các hộ dân bị thu hồi đất được nhận khoán đất theo nhiều hình thức khác nhau. Tính ra giá trị bồi thường, hỗ trợ chỉ khoảng 180 triệu đồng/ha, khá thấp so với giá thị trường. Dù các hộ dân đều đã đồng ý với phương án hội đồng đưa ra nhưng do chủ đầu tư chậm chuyển tiền nên UBND huyện cũng rất “khó ăn khó nói” với người dân.

Cam kết tháng 10 trả cho dân

Đại diện chủ đầu tư, ông Nguyễn Tuấn Anh - tổng giám đốc Công ty cổ phần ximăng Hà Tiên 1 - cho biết theo quy hoạch phát triển công nghiệp ximăng VN đã được Thủ tướng phê duyệt thì dây chuyền 2 Nhà máy ximăng Bình Phước sẽ được thực hiện trong giai đoạn 2016 - 2020 với công suất tới 4,5 triệu tấn/năm.

Tuy nhiên đầu tháng 6-2014, Tổng công ty Công nghiệp ximăng VN (giữ cổ phần chi phối của Công ty cổ phần ximăng Hà Tiên) có văn bản gửi Bộ Xây dựng về việc sẽ lùi thời hạn thực hiện dây chuyền 2 Nhà máy ximăng Bình Phước tới giai đoạn 2019 - 2022. Từ đó, Công ty cổ phần ximăng Hà Tiên 1 đã ngưng việc trình duyệt dự án nên không đủ cơ sở pháp lý để chi trả tiền bồi thường cho người dân.

Nếu tạm ngưng chưa trình duyệt dự án thì quyền lợi người dân sẽ được giải quyết ra sao? Trả lời câu hỏi này, đại diện Công ty cổ phần ximăng Hà Tiên 1 cho biết sẽ tách khu mỏ đá Thanh Lương (vùng nguyên liệu) thành một dự án riêng để thực hiện trước nhằm làm cơ sở chi trả tiền bồi thường cho dân, còn dự án xây dựng dây chuyền sẽ được thực hiện sau.

Hiện công ty đang thực hiện các thủ tục để phê duyệt dự án khu mỏ đá và cam kết trong tháng 10-2015 sẽ chi trả tiền bồi thường cho người dân.