Phóng to

Hoa khôi Phạm Thu Hằng tại cuộc thi Hoa hậu hoàn vũ 2005 - Ảnh: Reuters

Sẽ không còn cảnh những người đẹp bị "ghép tội" thi chui, thi lậu trong những cuộc tranh tài tầm cỡ thế giới; thế độc quyền trong cuộc thi Hoa hậu VN cũng sẽ được xóa bỏ - đó là hai nội dung chính của quy chế mới đang được Bộ Văn hóa - Thông tin (VH-TT) gấp rút hoàn chỉnh.

Điều dễ nhận thấy của quy chế này là sự rất thoáng về tiêu chuẩn của thí sinh tham dự các cuộc thi người đẹp. Nếu như ở quy chế năm 2000 dành hẳn đến 3 điều 8, 9, 10 để quy định rất chi tiết về tiêu chuẩn của thí sinh khi đăng ký dự thi các cuộc thi tuyển chọn người đẹp VN thì quy chế lần này chỉ có một dòng duy nhất: "Nghiêm cấm tổ chức thi hoa khôi, hoa hậu cho các thí sinh chưa đủ 18 tuổi và chưa tốt nghiệp PTTH".

Ông Lê Nam, Trưởng phòng Nghệ thuật, Cục Nghệ thuật biểu diễn, một trong những người trực tiếp soạn thảo quy chế lần này cho rằng điều này là hoàn toàn hợp lý vì mỗi cuộc thi đều có những tiêu chuẩn riêng rất cụ thể, chi tiết cho thí sinh đăng ký tham gia phù hợp với mục đích, ý nghĩa cuộc thi đó. Việc quy định quá cụ thể về tiêu chuẩn của thí sinh trong một quy chế chung là không cần thiết.

Một điều mà quy chế lần này vẫn đang bỏ ngỏ, đó là những điều khoản dành cho các "lò" luyện thi hoa hậu, hoa khôi, người đẹp đang manh nha, tự phát hình thành tại VN. Và chắc chắn sẽ phát triển rất nhanh trong 1, 2 năm tới. Theo quy định, nếu dự thảo quy chế lần này được thông qua thì phải sau 5 năm nữa mới sửa đổi, bổ sung. Có ý kiến cho rằng nếu chỉ chú ý quy chế tổ chức cuộc thi hoa hậu, hoa khôi mà không ra đời quy chế dành cho các "lò" đào tạo, đầu tư người đẹp ngay từ bây giờ thì chỉ 1, 2 năm sau lại thấy các quy định của Nhà nước bất cập với thực tiễn hoạt động của lĩnh vực vốn rất nhạy cảm này.

Như vậy, "thoáng" mà vẫn "chặt" chính là việc quy chế mới đã bắt buộc thí sinh đi thi phải từ 18 tuổi trở lên và tốt nghiệp PTTH. (Trên thực tế, cuộc thi Hoa hậu Việt Nam năm 2004, Ban tổ chức cũng đã quy định độ tuổi này).

Phạm vi điều chỉnh của dự thảo quy chế cũng đã thêm một mục rất "nóng": "Hoạt động tổ chức đưa thí sinh VN tham dự các cuộc thi hoa hậu quốc tế".

Trước những ồn ào dư luận trong thời gian qua về việc một số không ít người đẹp VN đi thi "lậu" tại các cuộc thi hoa hậu quốc tế, cũng như những lúng túng của các cơ quan chức năng giải quyết vấn đề này do chưa có một quy chế cụ thể thì lần này, quy chế quy định, chỉ cần có bản thông báo thể lệ cuộc thi hoặc giấy mời của ban tổ chức cuộc thi quốc tế, có đơn xin phép, cam kết của cá nhân tham gia dự thi đồng thời được một đơn vị của VN trực tiếp đưa đi dự thi thì hoa khôi, hoa hậu hoặc thí sinh tự do đều có thể dễ dàng được Bộ VHTT ra quyết định cho phép "đem chuông đi đánh xứ người".

Bởi trên thực tế, chỉ có cuộc thi hoa hậu thế giới là đòi hỏi thí sinh phải là hoa hậu quốc gia. Còn hàng trăm các cuộc thi lớn nhỏ khác thì ngoài các hoa hậu tầm quốc gia, ngay cả thí sinh tự do, nếu đủ tiêu chuẩn cũng có thể đăng ký tham dự. Như vậy, quy chế này đã phá bỏ thế độc quyền đưa người đẹp đi thi các cuộc thi quốc tế mà một vài đơn vị, cá nhân luôn muốn dành riêng cho mình.

Phóng to

Hoa hậu VN Nguyễn Thị Huyền (thứ 3 từ trái sang) tại cuộc thi hoa hậu thế giới 2004

Đối tượng điều chỉnh của quy chế là tất cả các đơn vị sự nghiệp, tổ chức kinh tế, chính trị - xã hội, văn hóa - xã hội nếu có đủ điều kiện đều có thể làm hồ sơ đề nghị Bộ VH-TT cho phép tổ chức cuộc thi hoa hậu tầm quốc gia hoặc đề nghị UBND tỉnh cho phép tổ chức cuộc thi hoa khôi tầm khu vực. Vậy là tổ chức các cuộc thi hoa hậu, hoa khôi không phải là độc quyền của một tổ chức nào.

"Ngay cả khi năm trước cấp giấy phép cho anh tổ chức thì không có nghĩa là năm sau cũng chỉ anh được phép. Rất có thể là người khác. Và tên gọi của cuộc thi hoa hậu tầm quốc gia cũng không thuộc độc quyền bất cứ tổ chức nào" - ông Lê Nam khẳng định.

Sự thông thoáng quá của quy chế này liệu có dẫn đến tình trạng "phường phường, xóm xóm, ngành ngành tổ chức thi hoa khôi, người đẹp không? Ông Lê Nam khẳng định rằng sẽ không có chuyện đó bởi mục đích cuối cùng của các cuộc thi lớn, theo như trong hầu hết các đơn xin phép tổ chức cuộc thi, thì đều là để đưa người đẹp "đem chuông đi đánh xứ người".

"Bây giờ chẳng ai tổ chức một cuộc thi hoa hậu, hoa khôi lớn ở VN xong rồi để đấy. Mà chuyện làm thế nào để hoa hậu, hoa khôi được ban tổ chức các cuộc thi hoa hậu quốc tế chấp nhận tham dự lại phụ thuộc vào quan hệ riêng của từng đơn vị, tổ chức VN với họ".

Theo ông Lê Nam, hiện nay đã có một số tổ chức, đơn vị đề nghị Bộ VHTT cho phép tổ chức cuộc thi hoa hậu VN mỗi năm 1 lần thay vì 2 năm như trước đây. Và cũng cứ theo quy chế rất thông thoáng này thì tổ chức thi hoa hậu VN chẳng thuộc độc quyền riêng của ai cả.

"Thế có nghĩa là bất kỳ một đơn vị, tổ chức nào có đủ uy tín, năng lực nếu đứng ra tổ chức cuộc thi hoa hậu và nếu được phép của Bộ VH-TT cho lấy tên là cuộc thi Hoa hậu Việt Nam cũng đều được?". "Đúng vậy. Có thể năm nay là đơn vị này, năm sau là đơn vị khác đứng ra tổ chức" - ông Lê Nam khẳng định.

* "Quản lý" hoa hậu, bỏ quên hoa khôi, người đẹp?