Quá trình thai nghén QBLTD đầy khó khăn. Hai trở ngại lớn nhất đó là: nguồn vốn thành lập quĩ và cách thức mà quĩ sẽ tiến hành bảo lãnh cho các DN vay vốn cũng như quan hệ giữa quĩ với NH.

Trở ngại thứ nhất xem như đã được tháo bỏ khi UBND TP.HCM chịu chi đến 25 tỉ đồng tương đương 50% vốn điều lệ của quĩ, còn lại 50% sẽ do các NH, DN, các hiệp hội ngành nghề, vốn tài trợ ủy thác... đóng góp. Ông Trần Ngọc Minh - giám đốc NH Nhà nước TP.HCM - cho biết các NH đã bàn sẽ đóng góp một phần đáng kể của 50% số còn lại của vốn điều lệ.

Xem ra trở ngại thứ hai mới khó giải quyết. Vì qui chế hoạt động của quĩ sẽ quyết định hiệu quả hoạt động, thậm chí thời gian tồn tại của quĩ. DN nào sẽ được quĩ bảo lãnh? Các rủi ro do DN không trả được nợ được xử lý ra sao? Mối quan hệ giữa NH - QBLTD như thế nào để giảm thiểu các rối rắm về thủ tục có thể phát sinh? Vốn điều lệ của quĩ giai đoạn đầu chỉ có 50 tỉ đồng, quĩ sẽ bảo lãnh được gấp năm lần, tức 250 tỉ. DN vừa và nhỏ thì rất nhiều, nếu qui chế không rõ ràng sẽ nảy sinh “bên nặng bên nhẹ” có thể dẫn đến mất vốn của quĩ.

Thế nhưng những khó khăn đó được xem là vấn đề kỹ thuật có thể giải quyết được khi xây dựng qui chế hoạt động. Chẳng hạn sẽ xây dựng tiêu chí đối tượng được bảo lãnh: DN thu hút nhiều lao động, ngành nghề ứng dụng công nghệ mới, mặt hàng xuất khẩu, đầu tư theo các chương trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế...

Trở ngại còn lại đó là quan điểm, thái độ, cách nhìn về QBLTD. Một số NH thương mại đặt vấn đề khá sòng phẳng khi cho rằng nếu tính cả phần vốn tự có và tài sản thế chấp của DN cũng như phần bảo lãnh từ QBLTD, vẫn còn khoảng 14% của khoản vay là không có tài sản đảm bảo. Như vậy NH sẽ bị rủi ro và có thể từ chối các khoản vay này…

Ông Trần Ngọc Minh nói rằng cơ chế hoạt động hiện hành cho phép NH có thể cho vay tín chấp đối với những DN làm ăn có hiệu quả. Nay có thêm QBLTD tham gia sẽ chia sẻ một phần rủi ro, đồng thời thêm một cửa thẩm định dự án. Do vậy việc đặt vấn đề DN phải có đủ 100% bảo đảm bằng tài sản thì mới cho vay là không phù hợp. Nếu cứ loay hoay mãi với cách nhìn và cách đặt vấn đề “kêu khó” thì sẽ chẳng bao giờ QBLTD ra đời. NH vẫn cần phải thẩm định các dự án vay vốn và phải chấp nhận các khoản rủi ro.

Cũng theo ông Minh, không phải tất cả DN vừa và nhỏ không đủ tài sản thế chấp, phải nhờ đến QBLTD bảo lãnh là đều có vấn đề. Có rất nhiều DN tốt, sòng phẳng. Ông Minh kết luận không phải DN nào cũng được QBLTD bảo lãnh mà chắc chắn nếu NH và QBLTD thực hiện chặt chẽ qui trình thẩm định thì chỉ có những DN tốt, làm ăn bài bản mới được bảo lãnh.