Phóng to

Tác phẩm Văn hóa hẻm phố Sài Gòn - thành phố Hồ Chí Minh và bản thảo đề tài khoa học “Văn hóa hẻm ở địa bàn quận 11” - Ảnh: MAI VINH

Eureka 2008: Hai giải nhất được chuyển giao ứng dụng ngayChuyển giao thêm 8 công trình nghiên cứu trẻ152 đề tài vào bán kết Eureka 2009

Sau khi trao giải, nhiều tờ báo đã viết về đề tài này của Đinh Thị Thanh Trúc như Nghiên cứu khoa học của sinh viên TP.HCM (Nhân Dân), Tìm hồn cho hẻm (Tuổi Trẻ), Vẽ chân dung hẻm (Sinh Viên Việt Nam).

Ngày 30-3, báo Sài Gòn Giải Phóng có bài “Chép” sách, đoạt giải Euréka (?!), phản ánh đề tài “Văn hóa hẻm ở địa bàn quận 11” có nhiều điểm trùng hợp với sách Văn hóa hẻm phố Sài Gòn - TP.HCM, được xuất bản năm 2007 (Nhà xuất bản Tổng Hợp TP.HCM) với các đồng chủ biên là PGS-TS Tôn Nữ Quỳnh Trân, PGS-TS Nguyễn Trọng Hòa (đồng thời là tác giả) và nhóm tác giả.

Liên quan đến chuyện này, chúng tôi đã gặp gỡ những người có liên quan.

* Đinh Thị Thanh Trúc:

“Sai sót này là một bài học lớn!”

“Tôi ở trọ tại quận 11 nên những con hẻm ở đây khá thân thuộc với tôi, và đó cũng là một trong những lý do để tôi có ý tưởng làm đề tài “Văn hóa hẻm ở địa bàn quận 11”. Khi triển khai đề tài này, tôi đã đến nhiều con hẻm ở quận 11 để khảo sát nắm bắt tình hình.

Trong đề tài của mình, tôi cũng đề cập việc có tham khảo các nguồn tư liệu như Sài Gòn tạp pín lù (Vương Hồng Sển), Một góc phố Tàu (Lý Lan), Văn hóa hẻm phố Sài Gòn - TP.HCM (Tôn Nữ Quỳnh Trân, Nguyễn Trọng Hòa). Những kiến thức trong những cuốn sách trên là nguồn tư liệu quý giúp tôi triển khai đề tài của mình tại quận 11.

Tuy nhiên, có nhiều đoạn trong đề tài khi đưa trích dẫn từ cuốn Văn hóa hẻm phố Sài Gòn - TP.HCM, tôi chỉ nêu trích dẫn những ý chính chứ không nêu trích dẫn những ý triển khai sau đó. Đó là một sơ suất trong phương pháp trích dẫn của tôi. Và tôi cũng thấy đó là sai sót của mình khi thực hiện đề tài “Văn hóa hẻm ở địa bàn quận 11”.

Tôi trân trọng các tác giả và những cuốn sách mà qua đó giúp tôi có kiến thức làm đề tài nghiên cứu khoa học của mình. Về những điều sai sót, tôi xem đó như một bài học để giúp mình trưởng thành hơn.

* PGS-TS Phan An (chủ tịch hội đồng khoa học lĩnh vực khoa học xã hội - giải thưởng Euréka):

Làm khoa học phải thành thật và trung thực

Nếu nói sinh viên Trúc chép lại đề tài của người đi trước thì hơi quá. Chúng tôi không phải là nhà bách khoa để biết hết tất cả, nhưng chúng tôi biết sinh viên Trúc đã tham khảo ý tưởng của người đi trước. Quan trọng là đề tài của bạn đi vào cụ thể ở những con hẻm trên địa bàn quận 11 và đáp ứng được việc xây dựng văn hóa hẻm gắn với truyền thống làng xã của Việt Nam. Đề tài mang tính thực tiễn và là của một sinh viên chứ không phải của một nhà khoa học.

Do đó tôi thấy giải thưởng này vẫn xứng đáng trao cho em Trúc trong mức độ yêu cầu, vì với một sinh viên thì làm được như vậy cũng đáng ghi nhận. Không nên phủ nhận công sức của Trúc vì em đã bỏ công nghiên cứu, tìm hiểu vấn đề rất cụ thể, có suy nghĩ độc lập. Chắc chắn em không gian dối. Tuy nhiên điều cần rút kinh nghiệm là việc làm khoa học phải trung thực, thành thật hơn. Điều này cũng sẽ được chúng tôi rút kinh nghiệm trong việc chấm giải sau này.