08/10/2012 05:17 GMT+7

Quán mắc cỡ

VŨ QUỐC TUẤN (Bà Rịa - Vũng Tàu)

TTC - Sĩ Nhiếp là vua?

● Tạp chí GÐVN số 17-2012, bài chuyện lạ về 2 vị thiền sư... viết đại ý: Vào thời nhà Hán theo lệnh của vua Sĩ Nhiếp, Quách Thông tìm ra thế đất được cho là nơi đất Phật nên Sĩ Nhiếp cho lập chùa trên đất đó…

Sĩ Nhiếp làm vua hồi nào vậy?

- Sĩ Nhiếp (187-226) làm Thứ sử Giao châu thời Ðông Hán, được vua Hiến đế phong tước An viễn tướng quân, Long độ đình hầu. Ông cai trị có đức độ, biết chăm sóc thương yêu dân nên lòng người mến phục, gọi tôn là Sĩ Vương. Sự thực ông không hề làm vua.

Phóng to

Xứ "nẩu"

● Báo LÐ cuối tuần ngày 4-5-2012 có bài Ðường về xứ nẫu. Xin hỏi: Từ nẫu phải viết với dấu hỏi hay dấu ngã? Xứ nẫu có phải là hai tỉnh Bình Ðịnh và Phú Yên không? PHAN THỊ MỴ(Nha Trang)

- Theo Ðại từ điển tiếng Việt thì từ nẩu viết với dấu hỏi, có nghĩa là hắn, nó. Nhưng theo Tú tôi nghĩ, đây là từ địa phương ít thông dụng nên dẫu viết với dấu ngã cũng có thể chấp nhận được.

Từ nẩu xuất hiện trong ngôn ngữ bình dân từ Quảng Nam Quảng Ngãi đến Bình Ðịnh, Phú Yên.

Nước vạn xuân thời Ngô Quyền(?)

● Báo CA TP.HCM ngày 25-11-2011, bài Những đôi rồng đá nổi tiếng, tác giả viết:

"Cổ Loa cũng là kinh đô của nhà nước Vạn Xuân dưới thời Ngô Quyền…"

Nước Vạn Xuân tồn tại lâu thế sao, cô Tú?

- Quốc hiệu Vạn Xuân được Lý Nam Ðế (Lý Bí) chọn đặt vào năm 544, tồn tại được 58 năm. Ðến năm 602, dưới thời "Hậu Lý Nam Ðế" (Lý Phật Tử), nước ta bị nhà Tùy - Trung Quốc (581-618) thôn tính, quốc hiệu trên không còn tồn tại nữa. Thời nhà Ngô (939-967), nước ta không thấy đặt quốc hiệu, kể cả niên hiệu của các vua cũng không (thời Tiền Lý đã có, và đến triều Ðinh, được thiết lập lại: đặt quốc hiệu Ðại Cồ Việt vào năm 968 và niên hiệu Thái Bình kể từ năm 970…).

"Khử trùng" để hạn chế sinh đẻ(?)

● Bài Những người phụ nữ nổi tiếng nhất trong lịch sử nhân loại (Báo VNT số 42, ngày 16-10-2011), có đoạn viết:

"Thủ tướng Indira Gandhi đã cai trị Ấn Ðộ suốt 20 năm cho đến ngày bà qua đời (…). Bà cũng là một trong 3 nữ lãnh đạo duy nhất trên thế giới (…). Bà bị lên án khi đích thân thực hiện chiến dịch làm khử trùng nhằm kiểm soát chặt chẽ sự gia tăng dân số của Ấn Ðộ…".

Ðề nghị cô Tú "nhặt sạn" cho đoạn văn trên.

- Tú tôi phát hiện có 3 hạt sạn:

*1: Bà I.Gandhi (1917-1984) làm Thủ tướng Ấn Ðộ không phải "suốt 20 năm", mà chỉ 15 năm (không liên tục). Giai đoạn đầu gồm 11 năm (1966-1977), giai đoạn sau hơn 4 năm cho đến khi bà bị ám sát chết (1/1980 – 10/1984).

*2: đã là 3 thì không thể nói "duy nhất" (chỉ có một) được.

*3: động từ sterilise trong tiếng Anh có nhiều nghĩa: khử trùng; làm cho cằn cỗi; triệt sản, làm mất khả năng sinh đẻ… Do đó, lẽ ra phải viết là "thực hiện chiến dịch triệt sản nhằm kiểm soát chặt chẽ sự gia tăng dân số…" chứ "khử trùng" thì chắc chẳng ăn thua gì, lại… vô duyên nữa!

Thành Cát Tư Hãn chỉ có 5 con?

Chương trình Thử tài thách trí (HTV7, ngày 11-12-2011) cung cấp thông tin: Thành Cát Tư Hãn có 5 người con (gồm 4 trai, 1 gái) …

Vua một đế quốc lớn như Mông Cổ sao ít con vậy cô Tú? Hay Ðại Hãn nhà ta "có vấn đề" về sức khỏe chăng?

- Theo Tú tôi biết, Thành Cát Tư Hãn (1162-1227) có 4 bà vợ chính thức, gồm Bột Nhi Thiếp (vợ cả), Hốt Lỗ Luân, Khoát Lý Kiệt Ðan, Thoát Hốt Tư (cùng hàng trăm, ngàn cung phi mỹ nữ khác). Vợ cả Bột Nhi Thiếp có 4 người con trai, gồm: Truật Xích (1185-1226), Sát Hợp Ðài (1187-1241), Oa Khoát Ðài (1189-1241) và Ðà Lôi (1190-1232); còn con gái thì không thấy nói. Như vậy, "5 người con" chắc là của bà cả thôi chứ nếu tính hết, chắc phải lên đến… ba con số!