Sinh viên Trường ĐH Văn Hiến

Nhiều học sinh chọn ngành theo tiêu chí “hot”, nhiều bạn bè lựa chọn. Trong khi đó, phụ huynh cũng tham gia khá tích cực vào việc chọn ngành của con. Nhiều phụ huynh yêu cầu con em mình chọn ngành theo truyền thống của gia đình hoặc những ngành mà họ cho là sẽ dễ kiếm việc làm, nhàn thân... Phụ huynh, với kinh nghiệm sống có thể đưa ra cho con mình những lời khuyên bổ ích về việc chọn ngành. Thế nhưng không ít phụ huynh ép con chọn ngành theo ý của mình.

Chọn ngành thay con

Cán bộ quản lý một trường ĐH tại TP.HCM - chia sẻ câu chuyện thực tế phụ huynh chọn ngành thay cho con của mình. “Một em học sinh đạt giải quốc gia ngành tiếng Anh và rất thích ngành này nhưng gia đình “ép” phải theo quản trị kinh doanh. Sau khi học được một năm, em tâm sự không thể nào theo học tiếp ngành này được. Em này xin chuyển qua ngành tiếng Anh. Điều này rất khó khăn nhưng rất may là bạn ấy cũng được trường giải quyết” - anh nói thêm.

Chị Nguyễn Mỹ Linh - hiện là giáo sư toán tại ĐH Texas at Dallas (Mỹ). Chị vốn thích toán và hóa nhưng kỳ thi ĐH năm đó, gia đình khuyên chị nên theo ngành marketing vì nghề đó phù hợp với nữ và cũng đang rất thịnh lúc bấy giờ. Chị nói lúc đó không có nhiều lý lẽ thuyết phục ba mẹ về sở thích của mình nên chị chọn thi vào ngành marketing. Sau ba năm học, chị đi du học Mỹ. Đam mê về toán vẫn thôi thúc và chị đã chọn học sau ĐH về toán rồi trờ thành giáo sư ĐH chuyên dạy toán.

Trong khi đó, TS Đinh Phương Duy cũng chia sẻ về câu chuyện một thí sinh xung đột với gia đình khi chọn ngành. TS Duy cho biết: ông ngoại dắt cháu đi tư vấn. Nhà này toàn tiến sĩ, thạc sĩ nhưng em lại thích đi làm bếp và nhà không muốn em theo học ngành này. Lúc đó, tôi dẫn ra nhiều tiến sĩ, thạc sĩ cũng rất thành công bắt đầu từ nghề bếp. Nhiều người khác làm doanh nhân thành đạt cũng từ những công việc tưởng chừng không ai để ý. Nghề nào cũng quý nếu chúng ta yêu thích và đam mê với ngành này. Ngành nào cũng quý nếu chúng ta biết khai thác, phát huy thế nào để thành công và có cuộc sống hạnh phúc.

Đặt lợi ích của con lên hàng đầu

Chọn ngành chọn nghề là chọn ra một lĩnh vực nghề nghiệp mà bản thân có nhiều cơ hội để theo đuổi, để phát triển và mang lại cho mình niềm vui trong công việc chứ không đơn thuẩn chỉ là chọn một công việc để làm, để có thu nhập. Do vậy, cha mẹ chỉ nên đưa ra lời khuyên, định hướng chứ không nên áp đặt. lựa chọn ngành nghề thay cho con bởi con mình mới là người sống với công việc ấy trong phần lớn thời gian còn lại của cuộc sống. TS Nguyễn Hoàng Khắc Hiếu - Khoa Tâm lý Trường ĐH Sư phạm TP.HCM - cho rằng việc định hướng nghề nghiệp của cha mẹ với con cái rất cần thiết nhưng chỉ mang tính hỗ trợ, gợi ý còn quyết định vẫn thuộc về con. Phụ huynh nên khéo léo tạo điều kiện cho con va chạm với ngành nghề mình theo đuổi để biết rõ đó có phải là nghề đam mê thật sự của con hay không. Tuyệt đối không nên làm mọi cách ép con chọn nghề theo ý mình một cách chủ quan vì như vậy có thể phá hủy cả tương lai của con.

PGS.TS Tâm lý học Trần Tuấn Lộ - Trường ĐH Văn Hiến - đưa ra lời khuyên: Nếu có xung đột với cha mẹ trong việc chọn ngành, các bạn cố gắng để chứng mình năng lực của mình phù hợp với ngành mình chọn. Bằng nhiều cách, làm cho bố mẹ biết mình phù hợp với ngành nào và chứng minh sau khi ra trường bạn có thể làm tốt trong ngành mình đã chọn. Ba mẹ nào cũng muốn con cái của mình thành đạt sau này. Tuy nhiên, điều quan trọng là chúng ta phải biết mình là ai, ở đâu và muốn trở thành người như thế nào. Chúng ta sẽ sống và làm việc với ngành mình đã chọn với phần lớn thời gian còn lại của cuộc đời. Nếu chọn đúng ngành mình thích, chăm học, chăm làm việc sẽ cảm thấy niềm vui và hạnh phúc, nếu chọn ngành không phù hợp, rõ ràng phần lớn cuộc sống sau này của chúng ta sẽ rất khó khăn.