Các chương trình hợp tác giữa Viện Sinh học nhiệt đới (thuộc Viện Hàn lâm Khoa học & Công nghệ Việt Nam) với một số cơ quan khoa học quốc tế về nghiên cứu đa dạng sinh học tại Việt Nam đã phát hiện nhiều loài thực vật mới tại khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà, thuộc địa bàn tỉnh Khánh Hòa.

Các loài thực vật mới này đều phát hiện ở độ cao từ 1.000 m trở lên trong khu bảo tồn.

Cụ thể, trong khuôn khổ chương trình hợp tác giữa Viện và Trung tâm bảo tồn sinh thái châu Á, thuộc Trường đại học Kyushu - Nhật Bản, các nhà khoa học đã phát hiện loài thực vật thuộc họ cà phê và đặt tên là Xú hương Yahara.

Loài này có đặc điểm cây bụi, cao 1-1,5 m, cành không lông, lá hình xoan ngọn giáo đến xoan bầu dục; cụm hoa mọc ở nách lá, hoa không cuống, đài hình chuông và có màu đỏ thẫm, quả hình trứng và có màu nâu đỏ khi chín.

Hai loài thực vật mới thuộc họ gừng cũng đã được phát hiện tại Hòn Bà, là kết quả hợp tác giữa Viện với Vườn thực vật Praha - Cộng hòa Czech, lần lượt được đặt tên Zingiber discolor và Zingiber yersinii.

Loài Zingiber discolor được tìm thấy khá phổ biến ở độ cao trên 1.000 m, với đặc điểm hình thái khá đặc biệt so với các loài gừng khác đã được ghi nhận ở Việt Nam bởi mặt dưới lá có màu tím thẫm và bóng.

Loài Zingiber yersinii có đặc điểm nhánh mang lá dài đến 0,8 m, rũ xuống ở ngọn; lá hình elip hẹp, hơi quăn, mặt trên màu xanh sáng, mặt dưới sáng hơn.

Ngoài ra, tại Hòn Bà, các nhà khoa học còn phát hiện một loài lan mới, đặt tên là Miguelia cruenta Aver & Vuong, phát hoa có hình zích zắc, hoa màu vàng xanh, nở thành cặp đối nhau và cuống khá dài, môi hoa màu vàng nhạt và có những đường gân đỏ.

Hòn Bà được bác sĩ Alexandre Yersin khám phá vào ngày 22-9-1863. Từ năm 1915, ông đã xây dựng trại nghiên cứu tại độ cao 1.500 m, nơi đây đã thực hiện nhiều chương trình thực nghiệm, gây trồng và sử dụng các loài cây thuốc, trong số đó, có cây kí ninh được nhập từ Nam Mỹ.  

Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà được UBND tỉnh Khánh Hòa thành lập vào năm 2005, đã và đang thu hút nhiều nhà khoa học đến tìm hiểu, khảo sát và tìm kiếm thêm các loài thực vật mới để bổ sung tính đa dạng thực vật cho Hòn Bà nói riêng và Việt Nam nói chung.

Khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà rộng trên 2.000 ha, nằm cách thành phố Nha Trang khoảng 60 km về phía Tây Nam, gồm nhiều dãy núi liên tiếp, có độ cao tuyệt đối 1.578 m so với mực nước biển, có khí hậu mát mẻ quanh năm.

Ở Hòn Bà có khoảng 592 loài thực vật bậc cao, thuộc 401 chi và 120 họ, trong đó có 43 loài quý hiếm được liệt kê trong Sách đỏ Việt Nam.

Hệ động vật rừng gồm 255 loài thuộc 88 họ nằm trong 4 lớp thú, chim, bò sát và ếch nhái, đặc biệt có sự hiện diện của các đàn Chà vá chân đen và Vượn bạc má.