Phóng to

Cô trò Trường Niềm Vui tập một bài múa mới

Đó là những giáo viên - “biên đạo múa” đặc biệt. Họ là người giúp những diễn viên nhí khuyết tật hoàn thành bài biểu diễn của mình đúng nhạc, đúng động tác...

Hát Quốc ca... bằng tay

Đến thăm trường Niềm Vui vào một sáng đầu tuần, tôi không khỏi bất ngờ trước cách chào cờ đặc biệt của các em học sinh khiếm thính.Thay vì hát vang lời ca hùng tráng của bài Quốc ca, 116 học sinh của trường lại hướng lên lá cờ Tổ quốc bằng ngôn ngữ riêng của mình: ngôn ngữ ký hiệu. Không có tiếng nhạc, không có âm thanh nào bằng lời cất lên. Cô giáo Trần Thị Tuyết Dương, phó hiệu trưởng nhà trường, đứng trên bục cờ, cùng hướng với các học sinh đã xếp thành hàng.

Cô Dương như một nhạc trưởng của dàn hợp xướng, còn phía dưới, các diễn viên đặc biệt say sưa, nhịp nhàng cùng hát... bằng tay. Chữ quốc được diễn đạt bằng bàn tay nắm lại; chữ ca là cử chỉ bàn tay khép lại, ngón cái mở ra, chuyển động theo hình chữ S; chữ Việt Nam là ký hiệu hai ngón trỏ và ngón giữa làm hình chữ V, chuyển động theo hình chữ S... Buổi chào cờ đầu tuần thật sinh động, ý nghĩa và ấm áp. Khi thì họ hát bằng động tác nắm tay lại, khi tay đan cài hờ vào nhau, khi đặt hai tay lên trái tim mình... Bài hát Quốc ca được các em “múa” với tất cả tấm lòng.

Ý tưởng diễn đạt bài Quốc ca bằng ngôn ngữ tay cho các em học sinh khiếm thính Trường Niềm Vui chào cờ mỗi sáng đầu tuần được cô Dương “học lỏm” từ một đồng nghiệp ở Nghệ An trong chuyến cô ra Đà Nẵng dự hội thảo trợ giúp người khuyết tật vào năm 1996. Lúc đầu, cô Dương hướng dẫn các em khiếm thính học từ vựng và cách ngắt nhịp lời hát. Một tuần sau, cô tập luyện các em hát múa dấu Quốc ca.

Buổi chào cờ đầu tiên với bài Quốc ca được diễn đạt bằng ngôn ngữ ký hiệu, cô và trò đã “hát” một cách say mê, nhịp nhàng, xúc động. Và 15 năm sau, bài hát múa dấu Quốc ca vẫn được thầy cô và học sinh khiếm thính của trường Niềm Vui cất lên bằng cả trái tim. Cô Dương chia sẻ: “Học sinh khiếm thính không thể nghe được âm thanh cuộc sống, không thể nói được bằng lời, nhưng các em lại rất thích được hát bằng ngôn ngữ ký hiệu. Quốc ca là bài hát đầu tiên mà học sinh khiếm thính của trường thuộc. Với các em, hát múa dấu Quốc ca vừa là một niềm vui, vừa là cách thể hiện tình yêu Tổ quốc, sự biết ơn đối với cha ông đã xây dựng nên đất nước hôm nay”.

Cô Nguyễn Thị Hồng, hiệu trưởng Trường Niềm Vui, cho biết: “Những ngày đầu về trường đảm nhận công tác quản lý, tôi rất ấn tượng với việc hát Quốc ca bằng ngôn ngữ ký hiệu của các em. Đây vừa là đặc thù của trường, vừa là một hoạt động ý nghĩa và bổ ích, giáo dục lòng yêu nước cho các em”.

Phóng to

Học sinh khiếm thính hát Quốc ca bằng ngôn ngữ ký hiệu

Tập luyện bằng niềm say mê

Trường Niềm Vui không có giáo viên đào tạo chuyên về múa hát. Đa số các cô có chút ít năng khiếu văn nghệ, tự tìm tòi, học hỏi và truyền đạt cho các em. Cô Nguyễn Thị Minh Tâm kể lại: “Trong lần ra Đà Nẵng dự hội thảo trợ giúp người khuyết tật năm 1996, tôi được xem tiết mục múa mở màn đầy ấn tượng của các em khiếm thính ở đây. Tôi đã rất bất ngờ và tò mò vì các em không nghe được tiếng nhạc nhưng vẫn múa nhịp nhàng. Thì ra trong khi các diễn viên nhí khiếm thính múa trên sân khấu, có một biên đạo ngồi ngay hàng ghế đầu hướng dẫn, đếm nhịp bằng cách vỗ tay cho các em làm theo. Cuối buổi diễn, tôi lân la học cách biên đạo đặc biệt này để áp dụng cho các em trường mình”.

Những ngày đầu hướng dẫn học sinh khiếm thính tập múa, cô Minh Tâm rất ngỡ ngàng vì các em bắt chước động tác khá giỏi. Để giúp học sinh hiểu và thực hiện được các động tác múa đúng nhạc, cô và các giáo viên khác không chỉ làm mẫu một lần mà kiên nhẫn thực hiện nhiều lần từng động tác, cho đến khi các em thực hành nhuần nhuyễn. “Lúc các em biểu diễn, tôi luôn đứng đối diện để hướng dẫn các em di chuyển đúng nhạc. Khuôn mặt tôi lúc nào cũng phải cười để các em bắt chước làm theo. Chỉ cần tôi mất tập trung, lơ là một chút là các em sẽ múa sai nhạc ngay”, cô Ngô Thị Kim Hương tâm sự.

Không có nhiều sân chơi sau những giờ học nên các học sinh khiếm thính của Trường Niềm Vui rất thích tập múa và diễn kịch câm. Mặc dù không nghe được nhạc và không nói được nhưng các em lại tập luyện với niềm yêu thích và say mê. Qua ngôn ngữ chỉ tay, em Nguyễn Thị Thu Sinh, học sinh lớp 3, chia sẻ: “Em thích tập múa, vì múa rất vui và thú vị. Khi được các cô tập một động tác múa mới, em thường tập lại cho các bạn cùng phòng nội trú”.

Các cô trò của Trường Niềm Vui tập văn nghệ không chỉ để biểu diễn trong các buổi sinh hoạt ngoại khóa của trường hay trong các dịp lễ kỷ niệm Ngày nhà giáo Việt Nam 20-11, Ngày phụ nữ Việt Nam 20-10, Ngày người khuyết tật Việt Nam 18-4, Ngày quốc tế người khuyết tật 3-12..., mà còn tham gia giao lưu, biểu diễn gây quỹ từ thiện trong tỉnh và trong nước. Đặc biệt, nhiều năm liền các diễn viên nhí của trường luôn đoạt giải nhất trong các hội diễn văn nghệ do Sở Lao động - thương binh và xã hội Phú Yên tổ chức.

Chị Nguyễn Thị Thuận, ở phường 3, TP Tuy Hòa, cho biết: “Được xem các em khiếm thính Trường Niềm Vui biểu diễn trong ngày khai giảng năm học mới, tôi rất ngỡ ngàng vì không nghĩ các em có thể múa hay và nhịp nhàng đến vậy. Tôi và nhiều khán giả đã bật khóc khi xem các em biểu diễn”.

Truyền cho trẻ khuyết tật niềm say mê nghệ thuật cũng là cách chia sẻ những bất hạnh trong cuộc sống của các em. Cô Ngô Thị Kim Hương trăn trở: “Chúng tôi mong muốn đưa âm nhạc vào môn học chính khóa của trường để đào tạo cho các em được bài bản hơn”.

Phóng to Áo Trắngsố 21 ra ngày 15/11/2011hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.