Phóng to

Cựu tổng thống Nam Phi Nelson Mandela chụp ảnh trước nhà tù đã giam giữ ở Robben Island năm 2003 - Ảnh: Reuters

- “Tôi cống hiến cả đời tôi cho sự nghiệp đấu tranh của người dân châu Phi. Tôi chiến đấu chống lại sự thống trị của người da trắng, và tôi cũng chiến đấu chống lại sự thống trị của người da đen. Tôi yêu mến lý tưởng về một xã hội dân chủ và tự do mà ở đó mọi người sống với nhau hòa thuận và bình đẳng. Đó là lý tưởng mà tôi hi vọng sẽ sống vì nó và thấy nó thành hiện thực. Nhưng nếu cần, tôi sẵn sàng chết vì lý tưởng đó” - Nelson Mandela nói từ vành móng ngựa tại một tòa án ở Rivonia tháng 4-1964 khi đối mặt với án tử hình.

- “Nhân danh hòa bình, dân chủ và tự do, tôi chào đón tất cả các bạn. Tôi đứng đây trước các bạn không phải như một nhà tiên tri, mà như một người đầy tớ khiêm nhường của các bạn - nhân dân tôi. Sự hi sinh không mệt mỏi và đầy anh hùng của các bạn đã giúp tôi có thể đứng được ở đây. Vì lẽ đó, tôi đặt hết cuộc đời tôi trong những năm tháng còn lại vào tay các bạn” - ông Mandela nói với nhân dân từ bancông tòa thị chính ở Cape Town ngày 11-2-1990, khi được phóng thích sau 27 năm ngồi tù.

- “Không ai sinh ra mà đã ghét người khác vì màu da, nền giáo dục, và tôn giáo của người đó. Mọi người phải học cách để ghét. Và nếu người ta có thể học cách để ghét, họ cũng có thể được dạy cách yêu thương, vì tình yêu đến với con người tự nhiên hơn là lòng căm ghét” - ông Mandela viết về phân biệt chủng tộc trong tự truyện Chặng đường dài đến tự do (Long Walk to Freedom) xuất bản vào năm 1994.

- “Tự do không phải là thoát khỏi xiềng xích mà là sống theo cách tôn trọng và thúc đẩy tự do của người khác” - Mandela nói về tự do trong tự truyện.

- “Tôi đã học được rằng, lòng can đảm không phải là sự vắng mặt của sự sợ hãi, mà là sự chiến thắng nó. Tôi cũng sợ cho bản thân mình nhiều lần không nhớ nổi, nhưng tôi giấu nó đằng sau chiếc mặt nạ của sự gan dạ. Một người dũng cảm không có phải là người không cảm thấy sợ, mà là người có thể chế ngự nỗi sợ đó” - Mandela nói về lòng can đảm, cũng trong tự truyện.

- “Không bao giờ, không bao giờ và không bao giờ mảnh đất xinh đẹp này một lần nữa phải nếm trải sự áp bức bóc lột từ hết người này đến người khác, và phải chịu sự sỉ nhục vì là kẻ đáng khinh của thế giới” - Tổngthống Mandela phát biểu nhậm chức tại Pretoria tháng 5-1994, khi Nam Phi trở lại vũ đài thế giới.

- “Cái chết là điều không tránh khỏi. Khi một người đã hoàn tất những gì mà mình chỉ là nghĩa vụ với dân tộc và đất nước mình, anh ta có thể yên nghỉ. Tôi tin là tôi đã nỗ lực làm điều đó, và do vậy, tôi sẽ yên nghỉ vĩnh hằng” - Mandela nói về cái chết trong bộ phim tài liệu Mandela năm 1996.