Ngay từ thuở đề án chỉ mới được thí điểm, một chiếc bút chấm đọc mang tên Robot Teacher đã được chọn mặt gửi vàng. Với giá bán quá đắt, chiếc bút này khiến nhiều địa phương cũng như giáo viên, học sinh khốn đốn. Tuy nhiên, họ không có lựa chọn khác khi những thứ đi kèm có vẻ như đã đo ni đóng giày cho Robot Teacher.

Cũng liên quan đến việc tổ chức giảng dạy tiếng Anh, chương trình phổ thông quốc tế Cambridge dù lãnh đạo ngành giáo dục một địa phương phải thừa nhận chưa thể nói gì về chất lượng, nhưng cũng ưu ái được triển khai.

Mới đây, dư luận cũng xôn xao chuyện ngành giáo dục phối hợp với một công ty tổ chức chương trình “Khám phá khoa học cùng Skycare”. Mục đích, ý nghĩa của cuộc thi thì tốt đẹp đến mức không thể tốt đẹp hơn. Tuy nhiên để tham gia cuộc thi, học sinh phải mua một bộ ba đĩa do Bộ GD-ĐT và công ty này đứng tên thực hiện với giá hàng trăm nghìn đồng.

Công ty trên cũng thẳng thắn thông báo trường nào đăng ký trên 1.000 bộ đĩa, công ty sẽ hỗ trợ 20 triệu đồng và 10% tổng giá trị đơn đặt hàng. Khi đại diện các trường băn khoăn, lãnh đạo ngành giáo dục ở nhiều địa phương viện “mục đích chung” để động viên các trường tham gia. Các trường phản ứng, báo chí lên tiếng, cuối cùng cuộc thi đã bị tạm dừng.

Có rất nhiều những vụ ưu ái trong giáo dục, đại để như những cuốn sách tham khảo được ấn xuống ép các trường phải mua, dù người mua chẳng biết dùng làm gì!

Lý giải cho chuyện chọn cây bút, cái đĩa, những cuốn sách tham khảo hay cả một chương trình giảng dạy, những người có trách nhiệm đã đưa ra nhiều lý do. Chẳng hạn với cây bút thì khẳng định “đây là sản phẩm đã được thẩm định về chất lượng và an toàn trong sử dụng”. Còn với chương trình Cambridge được cho là “chương trình đáp ứng nhu cầu của một bộ phận phụ huynh có điều kiện”. Hay với cuộc thi là vì “nội dung nó quá hay”!

Dĩ nhiên, chọn hay không chọn một trong muôn vàn thiết bị, nội dung, chương trình để đưa vào hệ thống giáo dục, chắc hẳn những người có trách nhiệm đều có lý do. Và họ cũng phải có những trao đổi chi tiết với các đối tác để đưa ra quyết định cuối cùng. Những trao đổi ấy chỉ có người trong cuộc mới biết với nhau, người ngoài khó lòng tường tận.

Chỉ có điểm chung dễ nhận thấy là các chọn lựa này đều là những cái khá mới lạ, những cái lần đầu tiên được giới thiệu đối với ngành giáo dục. Yếu tố đầu tiên được coi như một điểm cộng. Nhiều người còn đánh đồng yếu tố đầu tiên với sự tiến bộ, sự đổi mới. Không ai phản đối chủ trương đổi mới giáo dục.

Thậm chí rất nhiều người đang ngày đêm mong chờ những phương pháp phù hợp, thiết bị hiện đại, chương trình tiên tiến được áp dụng vào trường học. Tuy nhiên, không phải vì thế mà mọi người dễ dàng chấp nhận việc biến phần đông giáo viên, học sinh thành đối tượng thử nghiệm hết cái này đến cái khác.

Bởi nếu thử nghiệm thất bại, các trường, giáo viên và học sinh là những người gánh chịu hậu quả nặng nề. Chưa kể đằng sau những thử nghiệm ấy có vô số câu hỏi nghi ngờ, và dĩ nhiên nó khó có thể có lời đáp, chỉ biết rằng lòng tin của thầy cô giáo, của phụ huynh cứ mai một dần sau những “phi vụ” đổi mới.