Phóng to

Minh họa: Nguyễn Thanh

Khi tôi học lớp 5, cái tuổi mà bạn bè trong xóm vẫn được tung tăng chơi đùa trong phần lớn thời gian của bọn nó thì tôi luôn phải học bài và làm việc nhà. Hồi đó nhà tôi còn làm chiếu cói (nghề truyền thống của làng tôi), mẹ suốt ngày ngồi trên khung chiếu, vừa dệt chiếu vừa “chỉ thị” cho tôi làm việc. Ở cái tuổi ấy tôi đã biết nấu ăn, dọn dẹp nhà cửa và giúp mẹ chăm mấy con lợn. Khi ấy chưa có bếp gas, nồi điện như bây giờ, nên tôi phải nấu ăn bằng bếp rơm. Cơm canh tôi nấu thì thất thường lắm, có khi hên lắm thì ngon, nhưng phần lớn là khi thì khê, khi thì nhão, khi thì sống. Ấy vậy mà mẹ vẫn bắt phải ăn. Mẹ bảo ăn để rút kinh nghiệm, không có chuyện không làm được thì thôi không phải làm. Nhiều khi tôi tủi thân quá vừa làm vừa khóc, nước mắt ướt nhòe cùng ánh lửa chập chờn trong bếp.

Lớn thêm một chút, công việc tôi làm cũng vậy nhưng mẹ đòi hỏi cao hơn, cơm canh nấu phải ngon, nhà cửa phải sạch sẽ, gọn gàng. Có lần mẹ dành cả buổi sáng để “canh” tôi làm việc. Mẹ “giám sát” từ việc quét nhà đến việc nhặt rau nấu ăn. Tôi vừa làm vừa bị la mắng. Tôi lại khóc. Mẹ bảo: “Con gái thì phải biết làm những việc thế này, bây giờ còn có mẹ nhưng sau này thì biết làm sao? Thà biết làm mà không phải làm còn hơn sau này buộc phải làm mà không biết”. Thế nhưng câu nói ấy khi đó tôi chưa hề thấm, không biết là vì tôi còn quá nhỏ, hay vì tình cảm tôi dành cho mẹ không được mặn mà nên tôi không muốn hiểu. Tôi thèm được đi chơi nhiều như lũ bạn, nhưng với tôi đi chơi là một điều gì đó thật xa xỉ. Những lần trốn đi chơi mà không được sự cho phép của mẹ thì y như rằng dù làm xong hết việc rồi tôi cũng bị một trận đòn thật đau. Tôi lớn lên với một tuổi thơ như thế.

Thời gian trôi qua, tôi lớn lên trong sự dạy dỗ đầy khó khăn của mẹ cùng với sự nghiêm khắc luôn thường trực trên khuôn mặt của bố. Nghĩ lại những gì đã qua, tôi thấy dường như mình đã trưởng thành thêm rất nhiều, từ ngoại hình đến cả những suy nghĩ. Mẹ tâm sự với tôi nhiều hơn, và tôi thấy thấm thía những câu nói của mẹ mà ngày xưa tôi chỉ coi đó là những câu chửi của một người mẹ không thương con.

Mẹ hay kể: Ngày xưa khi mẹ còn con gái, gia đình ông bà ngoại tuy đông con và mẹ không phải là con út nhưng vì là người nhỏ nhất nhà nên ai cũng cưng chiều. Tuổi thơ của mẹ thật yên bình và dường như đó là một tuổi thơ mà ai cũng mong ước. Là đứa con nhỏ nhất trong gia đình nên có gì ngon ông bà cũng dành phần nhiều cho mẹ. Những công việc nặng thì anh chị em trong gia đình làm giùm hết, mẹ chỉ phải làm những việc nhẹ. Thế nhưng cuộc sống bao giờ cũng có những biến cố. Bà ngoại đột ngột ra đi trong một trận ốm. Rồi ít lâu sau đó cậu cả, người thương mẹ nhất nhà, cũng theo bà ra đi vì bị cảm hàn. Vậy là hai chỗ dựa lớn nhất trong đời mẹ đã bỏ mẹ mà đi đến một thế giới khác. Và cuộc sống của mẹ thay đổi từ đó. Vốn là một người được mọi người chăm sóc, nhường nhịn rất nhiều nên mẹ không biết làm nhiều việc. Những anh chị khác người thì đã lập gia đình, người đi làm ăn xa nên cũng không ai giúp mẹ được nữa. Từ khi bà ngoại mất, ông ngoại cũng thành ra khó tính hẳn. Mẹ đã phải trải qua bao nhiêu khó khăn, vất vả để có được như hôm nay. Vì vậy mà cách dạy con của mẹ cũng khác với những người khác, bởi trong lòng mẹ luôn gánh chịu sự ám ảnh của quá khứ, một quá khứ buồn và đau thương…

Mọi người đang cùng nhau tưng bừng, rộn rịp đón xuân. Những khúc nhạc xuân lại vang lên khắp nơi. Thế nhưng, đâu đó tôi chợt nghe câu hát “mỗi mùa xuân sang, mẹ tôi già thêm một tuổi”, lòng lại thấy lắng xuống và mênh mang nhớ về những câu chuyện đã cũ. Những câu chuyện của mẹ và của tôi… Những câu chuyện về một người phụ nữ “khó tính”. Nhưng bây giờ thì tôi đã hiểu, sự “khó tính” ấy là tất cả tình thương yêu mà mẹ đã dành cho tôi. Mẹ muốn tôi trở thành một người phụ nữ hoàn hảo, không gặp phải những khó khăn như mẹ từng trải qua…

Phóng to Áo Trắng số 5 ra ngày 15/03/2013 hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.