Rạp chiếu phim trang bị hệ thống âm thanh Dolby Atmos với dàn loa cạnh bên, loa trên trần... - Ảnh: WhatHiFi

Không ít bạn đã đến rạp và thưởng thức những bộ phim "bom tấn" mùa hè qua trong không gian Dolby Atmos nhưng ít để ý đến thuật ngữ này là gì, đem lại lợi ích ra sao?

Trên các website rạp chiếu phim hiện nay, Dolby Atmos thường được đặt cạnh tựa phim, rút gọn như 3D ATMOS Ninja Rùa, và giá vé đắt hơn so với "3D thường". Điều này cho người xem biết "đây là suất chiếu trong rạp có trang bị hệ thống âm thanh Dolby Atmos cho phim được sản xuất với âm thanh Dolby Atmos".

Dolby Atmos là gì?

Atmos là một hệ thống âm thanh được phát triển bởi Dolby, về cơ bản, nó thay đổi cách âm thanh được thiết kế cho các bộ phim và thể hiện chúng trong rạp chiếu phim. Với Dolby Atmos, nhà làm phim có thể định vị trí và đưa âm thanh đi khắp nơi trong một rạp hát, thậm chí lên phía trên đầu, đề cao chủ nghĩa hiện thực và tác động từ mỗi cảnh phim đem lại.

Atmos dùng một phương pháp tiếp cận dựa trên đối tượng để thiết kế âm thanh, thay vì chỉ bao gồm các kênh âm thanh (channel), trong đó, nhà làm phim được tự do sáng tạo cho âm thanh "bay quanh" khán giả trong không gian 3 chiều (3D).

Một hệ thống Dolby Atmos kiểu mẫu trong rạp chiếu phim với vị trí các loa bao quanh người xem, bao gồm cả dàn loa ở phía trên đầu hướng âm thanh xuống phía dưới. Một rạp chiếu phim trang bị hệ thống Dolby Atmos có thể có đến 64 loa điều khiển độc lập. - Ảnh: Dolby

Để thực hiện điều này, các rạp chiếu phim trang bị Atmos có các loa cạnh bên, nằm bao quanh khu vực chỗ ngồi của người xem, bao gồm cả loa siêu trầm và hai loa phụ nằm ở trên trần, hướng âm thanh xuống.

Từ khi ra mắt, Atmos đã được lắp đặt cho hơn 650 rạp phim tại 40 quốc gia, 150 bộ phim đã được thực hiện với âm thanh Dolby Atmos. Một số phim Dolby Atmos gần đây phải kể đến như How to train dragon 2, Dawn Planet Apes, Gravity, Hercules, Guardians of the Galaxy, Lucy, và Expandables 3 sắp khởi chiếu.

Các rạp chiếu phim thường đưa "Atmos" kề bên tựa phim để cho biết phim được sản xuất

Các hệ thống âm thanh vòm Dolby Surround 5.1 và 7.1 trước đây là hệ thống-dựa trên-loa. Cụ thể như trường hợp muốn tạo ra cảm giác có ai đó sau lưng người xem, người làm phim sẽ "thổi" âm thanh cho loa phía sau họ. Dolby Atmos khác biệt với các hệ thống âm thanh vòm 5.1 và 7.1 trên, là hệ thống-hướng đến-đối tượng. Nó tạo ra một không gian âm thanh 3 chiều (3D).

Ví dụ qua một minh họa, khi tạo ra cảm giác một chiếc trực thăng bay trên đầu, các chuyên viên âm thanh không chọn từng loa nào phát tiếng ồn của trực thăng, thay vào đó, chuyên viên chọn một điểm trong không gian 3 chiều, và hệ thống Atmos tự động điều chỉnh âm thanh phân bổ đến các loa thích hợp.

Dolby Atmos tại gia

Một thiết lập hệ thống âm thanh Atmos tại gia đình - Ảnh: hometheatershack.com

Không chỉ được thiết lập tại rạp chiếu phim, hệ thống âm thanh Dolby Atmos đã bắt đầu len lỏi vào trong các rạp hát tại gia đình. Để thiết lập, bạn cần một khoản đầu tư, đầu tiên là A/V receiver.

Các thiết bị A/V receiver đời mới bắt đầu hỗ trợ Atmos, chúng nhận biết các số liệu metadata có trong tập tin nguồn phát, chuyển nội dung âm thanh đó đến toàn bộ hệ thống loa tại gia của bạn. Ngoài A/V receiver, bạn cần mua thêm ít nhất hai loa hỗ trợ Atmos để bổ sung vào hệ thống loa 5.1 kênh hay 7.1 kênh hiện có.

Hiện trên thị trường đã và sắp có nhiều mẫu chọn lựa từ loa và receiver hỗ trợ Atmos đến từ các thương hiệu phổ biến như Denon (AVR-X4100W, AVR-X5200W), Integra (DTR-30.6, 40.6, 50.6), Marantz (SR7009, AV7702), Onkyo, Pioneer và Yamaha (RX-A3040, RX-A2040). Riêng Onkyo có sẵn một bộ Atmos tại gia để người tiêu dùng thiết lập mới có tầm giá tham khảo khoảng 20 - 24 triệu đồng.

Onkyo HT-S7700, dàn âm thanh Dolby Atmos 5.1.2 bao gồm A/V receiver - Ảnh: Onkyo

Ảnh đồ họa receiver Yamaha RXA1030 7.2 kênh, hai vùng - Ảnh: SMH Mặt sau Yamaha RXA1030 7.2 kênh, hai vùng, giá bán tham khảo có thể lên đến 1.899 USD, 110W/kênh, tám cổng HDMI-input, hai HDMI-output, USB... - Ảnh: SMH

Hơn nữa, bất kỳ đầu phát Blu-ray nào hỗ trợ đầy đủ tiêu chuẩn kỹ thuật Blu-ray đều có thể phát một bộ phim Dolby Atmos mà không cần nâng cấp firmware. Chỉ cần hiệu chỉnh lại âm thanh phát. Ngoài ra, không cần mua cáp HDMI mới vì cáp HDMI hiện đã hỗ trợ âm thanh Atmos.

Có nhiều kiểu mẫu hệ thống Atmos tại gia, người tiêu dùng có thể xây dựng hệ thống loa 5.1.2, 5.1.4, 7.1.4 hay 9.1.2. Vị trí loa gắn trên tường và trần cần đặt ở vị trí phù hợp nhằm tạo không gian âm thanh 3 chiều bao quanh vị trí người xem.

>> Chọn thiết bị hình ảnh cho phòng chiếu phim tại nhà

>> Dùng màn chiếu cong trong rạp chiếu phim tại nhà

* Một số cách bố trí hệ thống loa âm thanh Atmos tại gia (xem hướng dẫn tại đây):

Hệ thống 5.1.4 bổ sung 4 loa trần Hệ thống 7.1.4 bổ sung 4 loa trần và 2 loa cạnh bên Hệ thống 9.1.2 bổ sung 4 loa trần và 4 loa cạnh bên

Cuối cùng, tuy nội dung Atmos đã có hơn 150 phim nhưng thường các đĩa bán ở thị trường tiêu dùng có thể không hỗ trợ Atmos tương tự nguồn phát cho phim trong rạp. Sau khi đã lắp đặt hoàn chỉnh hệ thống âm thanh Atmos tại gia đình, cần tìm đúng nội dung tương ứng để sống trong không gian âm thanh 3D do Atmos đem lại.