Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gặp gỡ các nhà khoa học trẻ tiêu biểu - Ảnh: Quang Minh

1. Lần đầu tiên Thủ tướng gặp mặt các nhà sáng chế không chuyên tiêu biểu và các nhà khoa học trẻ tiêu biểu năm 2015. Đặc biệt, TS Nguyễn Bá Hải với những đề tài nghiên cứu có giá trị ứng dụng cao phục vụ cộng đồng được Thủ tướng Chính phủ quyết định đầu tư ngay trong cuộc gặp mặt này.

2. Việt Nam tăng 19 bậc và đứng thứ 52 thế giới về chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu.

Trong khu vực Đông Nam Á, chỉ số ĐMST của Việt Nam xếp thứ 3 sau Singapore (số 7 trong nhóm dẫn đầu) và Malaysia (số 32) và xếp trên Thái Lan (số 55).

Xếp hạng 52/141 của Việt Nam cao hơn nhiều quốc gia/nền kinh tế có GDP/người cao hơn Việt Nam như Nam Phi, Serbia, Brazil, Uruguay…

3. Chế tạo, thử nghiệm thành công một số vũ khí mới.

Ngày 18-9, Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng (CNQP) tổ chức bắn trình diễn thành công vũ khí mới là sản phẩm của Đề án KC.NQ06 và một số nhiệm vụ độc lập cấp Bộ quốc phòng (BQP ) do Tổng cục CNQP chủ trì nghiên cứu, thiết kế và chế thử.

Kết quả bắn trình diễn cho thấy, các nhà khoa học trong quân đội đã nghiên cứu, chế tạo được các sản phẩm vũ khí mới có ý nghĩa cao về khoa học, đáp ứng cho nhu cầu trang bị của quân đội. 

4. Chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp Nhà nước KC.10/11-15 và những thành tựu nổi bật về ứng dụng khoa học và công nghệ tiên tiến trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Trong lĩnh vực ghép tạng: Việt Nam đã thực sự theo kịp với ghép tạng thế giới và tạo bước đột phá cho sự phát triển ghép tạng trong thời gian tới. Đó là: Đã giải quyết vấn đề lấy tạng từ người cho chết tim ngừng đập, góp phần giải quyết vấn đề khó khăn nhất của ghép tạng là thiếu nguồn cho tạng; Đã thực hiện thành công ghép tụy, giải pháp duy nhất cứu sống bệnh nhân bị bệnh tụy giai đoạn cuối, đồng thời chấm dứt sự tụt hậu 48 năm so với thế giới (thế giới ghép tụy từ năm 1966); Đã thực hiện thành công ghép đa tạng (ghép tụy và thận cùng một lúc trên một người bệnh), đã chứng minh sự tiến bộ về kỹ thuật ghép; Đã thành công trong kỹ ghép tim nhân tạo và thành công bước đầu trong ghép khối tim phổi, một trong những kỹ thuật khó khăn phức tạp nhất trong lĩnh vực ghép tạng (Trường hợp lấy đa tạng từ người cho chết não ở bệnh viện Chợ Rẫy vượt gần 2000 km ra ghép ở bệnh viện Việt Đức).

Phẫu thuật nội soi: Đề tài phẫu thuật nội soi tuyến giáp đã xây dựng một số quy trình kỹ thuật cát tuyến giáp độc đáo: tỷ lệ thành công cao, ít tai biến và biến chứng trong và sau mổ, đăc biệt ưu điểm vè thẩm mỹ. Với tính độc dáo của kỹ thuật nhiều đồng nghiệp ở nước ngoài đã đến BV Nội tiết để học tập. Nhiều nước đã mời các chuyên gia BV Nội tiết sang giảng dậy và mổ trình diễn.  Bệnh viện Trung ương Huế là 1 trong vài bệnh viện trên thế giới đầu tiên cắt đại tràng qua lỗ hậu môn và là bệnh viện đầu tiên trên thế giới cắt đại tràng qua âm đạo.

Kỹ thuật can thiệp mạch: Trong giai đoạn 2011-2015 chương trình tập trung đi vào các kỹ thuật phức tạp của kỹ thuật can thiệp mạch điều trị một số bệnh tim mạch như điều trị phình và phình bóc tách động mạch chủ, các bệnh thiếu máu não cấp và mạn tính. Các bệnh lý ngoài tim mạch như bệnh lý tuyến giáp, bệnh lý cơ quan tiêu hóa, xương khớp…Nhờ vậy can thiệp mạch ở VN đạt được trình độ các nước tiên tiến trên thế giới. Nhiều bác sỹ ở các nước đã đến VN để học hỏi như Hoa kỳ, Pháp, Nhật Hàn quốc, Singapore …

Trong y học hạt nhân: Đã sử dụng các kỹ thuật y học hạt nhân hiện đại như PET/CT, dao gamma quay, Cyberknife để chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả một số bệnh tim mạch, ung thư mà trước đây gặp khó khăn trong chẩn đoán và điều trị.

Các kỹ thuật trong lĩnh vực chuyên khoa: đã tạo hình mất đoạn xương hàm bằng xương mác có mạch máu nuôi dưỡng được cấy răng trên xương mác để có một xương hàm bình thường.

Ứng dụng công nghệ sinh học: Trong chẩn đoán : chẩn đoán chính xác và nhanh hơn các kỹ thuật truyền thống. Ví dụ chẩn đoán lao và lao kháng thuốc: bằng phương pháp nuôi cấy trước đây phải mất 2 tháng thì với kỹ thuật công nghệ sinh học chỉ cần 2 ngày…; Trong điều trị : đã góp phần giải quyết nhiều bệnh phức tạp như vết loét lâu liền, bỏng sâu và rộng ...;  Trong lĩnh vực dược, vắc xin và sinh phẩm : Đã tạo ra một số văcxin và sinh phẩm có thể cạnh tranh với các sản phẩm nhập ngoại, do chúng ta nghiên cứu từ mẫu bệnh trong nước phù hợp với bệnh tật người Việt.

Trong lĩnh vực dược: Đã nghiên cứu ứng dụng thành công các kỹ thuật công nghệ tiên tiến trong sản xuất thuốc, bào chế các dạng thuốc có tác dụng đặc biệt, đặc biệt trong sản xuất vắc xin và sinh phẩm góp phần quan trọng trong chẩn đoán và phòng bệnh. Đặc biệt, đã sản xuất thành công vắcxin Rota chống tiêu chẩy, là nước thư tư trên thế giới sản xuất được vắc xin này. Nhờ sản xuất ở trong nước nên vắc xin này sẽ được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng và đưa vào sản phẩm quốc gia để xuất khẩu.

5. UNESCO công nhận và bảo trợ hai Trung tâm quốc tế về Toán học và Vật lý của Việt Nam (trực thuộc Viện Toán học và Viện Vật lý, Viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam)

6. Hội thảo quốc tế kỷ niệm 250 năm ngày sinh Nguyễn Du với chủ đề: Đại thi hào dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Du: Di sản và các giá trị xuyên thời đại.

7. Ra mắt Quỹ đổi mới công nghệ Quốc gia

8. Chuỗi sự kiện hỗ trợ Hệ sinh thái khởi nghiệp KH&CN 2015

9. Năm 2015 ghi nhận nhiều nhà khoa học trẻ được vinh danh trong và ngoài nước, như TS. Trần Hà Liên Phương nhận giải thưởng “Nhà khoa học trẻ tài năng của thế giới” do Quỹ L’Oréal -UNESCO năm 2015; lần đầu tiên Giải thưởng Tạ Quang Bửu tìm được chủ nhân cho hạng mục Nhà khoa học trẻ dưới 35 tuổi là PGS.TSKH toán học Nguyễn Hoàng Hiệp.

Các sự kiện, thành tựu KH&CN tiêu biểu sẽ được vinh danh trong chương trình Chào Xuân với chủ đề “Ấn tượng khoa học công nghệ 2015” do Bộ KH&CN  phối hợp với Đài truyền hình Việt Nam tổ chức tối 24-12.