Phóng to

Ông Đồng Đức Thành - Phó Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh TPHCM

Vừa qua, cuộc thi và triển lãm ảnh quốc tế lần thứ ba được tổ chức tại VN (VN - 05) đã thu hút 7.288 tác phẩm dự thi, trong đó có 5.000 tác phẩm ảnh của VN, 21/41 ảnh đoạt các giải thưởng là của tác giả nước chủ nhà. Ảnh VN đang thực sự khẳng định đẳng cấp quốc tế của mình hay chỉ nhờ lợi thế sân nhà?

* Xin ông cho biết đánh giá của ông về ảnh nghệ thuật của VN hiện nay, cả về chất lượng lẫn đội ngũ sáng tác?

- Có thể nói nhiếp ảnh (NA) VN hiện nay khá mạnh, cả về số lượng tác giả lẫn chất lượng tác phẩm, thể hiện ở phong trào NA của cả nước. Các ảnh đoạt giải trong nước tiếp tục khẳng định khi đem dự thi ở nước ngoài. Riêng ở TPHCM đã có hơn 32 câu lạc bộ, tổ chức NA. Số lượng hội viên của Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh VN (VAPA) hiện nay đã hơn 700 người. Chỉ tính trong 5 năm trở lại đây, các hội viên Hội Nhiếp ảnh TPHCM (HOPA) đã có 800 ảnh đoạt các giải thưởng quốc tế.

* Theo ông, với số lượng và chất lượng ảnh cũng như đội ngũ nhiếp ảnh hiện nay, có thể gọi VN là "cường quốc" nhiếp ảnh được không?

- Theo tôi, nhiếp ảnh VN đã khiêm tốn hơi lâu rồi. Chúng ta có một đội ngũ sáng tác hùng hậu. Mặc dù đây là một đam mê "khá" tốn kém, vì đa phần họ phải tự bỏ tiền túi ra để mua các vật tư lẫn kinh phí cho những chuyến đi thực tế. Nhưng chưa bao giờ những tác phẩm vì thế mà thiếu cảm xúc, thiếu niềm đam mê. Nhà nước cũng tạo điều kiện cho chúng tôi được sáng tác, được trao đổi kinh nghiệm qua các liên hoan ảnh, các trại sáng tác...

Còn về chất lượng, chúng ta có nhiều tác phẩm đoạt giải ở nhiều nước, có những bức ảnh được trưng bày vĩnh viễn ở các bảo tàng nghệ thuật trên thế giới... Chỉ tính trong 5 năm trở lại đây, riêng TPHCM đoạt 800 giải của các cuộc thi ảnh nghệ thuật quốc tế.

* Vì sao nhiếp ảnh nước ta ít đoạt giải ảnh báo chí quốc tế mà chỉ đoạt giải ảnh nghệ thuật? Công chúng VN cũng chưa quan tâm nhiều đến nghệ thuật nhiếp ảnh (triển lãm ít người xem, người mua ảnh nghệ thuật đa số lại là người nước ngoài,...)?

- Theo tôi, chưa đoạt giải ảnh báo chí quốc tế không phải VN non kém hay thiếu chuyên nghiệp, mà đó là vấn đề tác nghiệp! NSNA VN chưa "quen" với ảnh báo chí. Với NSNA VN, cái đẹp trong những khoảnh khắc được chú trọng, nhưng ảnh lại thiếu các thông tin mà ảnh báo chí đòi hỏi. Chưa có nhiều đề tài nóng, và nhiều năm qua, 2/3 số tác giả tham dự Cuộc thi ảnh báo chí thế giới (World Press Photo) là NSNA chứ không phải là nhà báo.

Nếu ta đem ảnh nghệ thuật và ảnh báo chí ra so sánh về tính chuyên nghiệp thì cũng là một sự khập khiễng. Cả hai thể loại đều được đón nhận bằng thị giác, vượt qua những rào cản về văn hoá và ngôn ngữ. Đó là ngôn ngữ quốc tế. Nếu ảnh hội tụ được yêu cầu của cả hai thể loại, đó là một tác phẩm đỉnh cao. Chúng ta phải phấn đấu nhiều hơn nữa để đạt được những tác phẩm nhiếp ảnh đỉnh cao như thế.

Còn về công chúng ở VN, Nhà nước đã trân trọng, tạo điều kiện cho các nghệ sĩ sáng tác và mang các tác phẩm đến với công chúng qua các cuộc triển lãm. Còn về chuyện bán tác phẩm ư? Mục đích của nghệ sĩ chúng tôi tạo ra tác phẩm không chỉ để bán, vì bán thì chắc gì đã có lời so với công sức và tiền bạc đã bỏ ra. Chúng tôi sáng tác để thoả niềm đam mê nghề nghiệp, để rèn luyện bản lĩnh của chính mình và hy vọng để giữ lại cho đời những khoảnh khắc vô giá.

- Xin cảm ơn ông!