Chưa đầy 5 tháng đảm nhiệm vai trò nhân viên chính phủ đặc biệt, tỉ phú Elon Musk đã có một "nhiệm kỳ" đầy biến động tại Washington. 

Từ biểu tượng cải cách trong chính quyền Tổng thống Trump đến việc trở thành tâm điểm bị chỉ trích vì các chính sách cắt giảm gây tranh cãi, ông đã chính thức tuyên bố rút lui khỏi chính quyền Washington vào ngày 29-5, khép lại hành trình 130 ngày ngắn ngủi nhưng để lại dư âm lớn trong chính trường Mỹ.

Cuộc thử nghiệm quyền lực chưa từng có

Ngay khi bước chân vào Nhà Trắng, tỉ phú Musk đã lập tức trở thành tâm điểm với vai trò người đứng đầu Ban Hiệu suất chính phủ (DOGE), chịu trách nhiệm thực thi chiến dịch cắt giảm chi tiêu và tinh giản bộ máy chính phủ theo yêu cầu của Tổng thống Trump. 

Theo tờ The Times, vai trò của ông Musk trong chính quyền Tổng thống Trump là chưa từng có tiền lệ. Lần đầu tiên trong lịch sử, người giàu nhất thế giới được tổng thống Mỹ giao nhiệm vụ cắt giảm các cơ quan giám sát doanh nghiệp của chính mình.

Phong cách "di chuyển nhanh, phá vỡ mọi thứ" vốn nổi tiếng tại thung lũng Silicon được vị tỉ phú áp dụng triệt để, khi ông cùng đội nhân viên còn rất trẻ tiến hành hàng loạt các vụ sa thải và cắt giảm ngân sách, khiến một loạt cơ quan chính phủ Mỹ chịu ảnh hưởng nặng nề, hoặc tệ hơn là buộc phải đóng cửa - như trường hợp của Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ (USAID). 

Trong những tuần đầu "tại vị", tỉ phú Musk thậm chí còn xuất hiện tại Hội nghị Hành động chính trị bảo thủ (CPAC) với biểu tượng chiếc máy cưa, tượng trưng cho cuộc "thanh trừng" mạnh tay nhằm tinh giản nhân sự và loại bỏ các chương trình không cần thiết. 

Tuy nhiên, con số cắt giảm thực tế không đạt tới mục tiêu ban đầu lên tới 2.000 tỉ USD như ông từng cam kết, mà chỉ dừng lại ở khoảng 150 tỉ USD. Điều này đã khiến vị tỉ phú công nghệ phải thừa nhận rằng ông đang đối mặt với "trận chiến dài hơi" trước bộ máy quan liêu phức tạp của Washington.

Với ông Musk, quyền lực mới không chỉ đến kèm như một món quà, nó còn buộc ông phải trả những cái giá khá đắt. Theo báo The Hill, chiến dịch của DOGE đã gây ra làn sóng phản đối dữ dội trên toàn quốc, cũng như dẫn đến hàng chục vụ kiện cáo buộc vị tỉ phú và nhóm của ông vi phạm nhiều luật. 

Tỉ lệ ủng hộ dành cho người đàn ông giàu nhất thế giới đã giảm xuống mức thấp kỷ lục, trong khi lợi nhuận của hãng xe điện Tesla - nơi ông giữ vai trò giám đốc điều hành - cũng lao dốc nghiêm trọng. Hàng loạt vụ đốt phá xe được ghi nhận trong những tháng gần đây, buộc chính ông phải lên tiếng kêu gọi công chúng dừng lại hành động này.

Trump - Musk rạn nứt

Chỉ cách đây vài tháng, tỉ phú Elon Musk còn được coi là gương mặt quen thuộc bên cạnh Tổng thống Trump, được ví như "kiến trúc sư trưởng" của chiến dịch cắt giảm chi tiêu chính phủ.

Thế nhưng chỉ khoảng 100 ngày sau đó, mối quan hệ ấy nhanh chóng rạn nứt - không chỉ trên phương diện hình ảnh, mà còn ở cả quan điểm chính sách. Cuối cùng, tỉ phú Musk bất ngờ "dứt áo ra đi" trong im lặng đến mức, theo các nguồn tin thân cận, ông thậm chí không có một cuộc nói chuyện chính thức nào với Tổng thống Trump.

Trong cuộc phỏng vấn gần đây, ông Musk đã lần đầu công khai bày tỏ sự thất vọng về dự luật cắt giảm thuế do Đảng Cộng hòa hậu thuẫn - một điểm nhấn quan trọng trong chương trình nghị sự kinh tế của ông Trump. 

Vị tỉ phú chỉ trích rằng dự luật này "làm suy yếu công việc" của DOGE và thay vì giảm chi tiêu, nó lại khiến thâm hụt ngân sách tăng thêm gần 4.000 tỉ USD đến năm 2034. 

"Tôi nghĩ một dự luật có thể lớn hoặc đẹp, nhưng khó mà đạt được cả hai", ông Musk nói trong cuộc phỏng vấn - một phát biểu được cho là lời bóng gió nhắm vào chính Tổng thống Trump, người từng đặt tên cho dự luật này là "One Big, Beautiful Bill Act".

Ngoài ra, theo tờ The Atlantic, tỉ phú Musk đã nhiều lần bất đồng với các quan chức cấp cao tại Nhà Trắng, bao gồm Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent về quản lý Cơ quan Thuế vụ (IRS), Ngoại trưởng Marco Rubio về việc giải thể USAID, và cả chính tổng thống về việc can thiệp vào cuộc bầu cử Tòa án Tối cao bang Wisconsin hồi tháng 4.

Sự ra đi lần này của tỉ phú Musk không chỉ dừng lại ở việc kết thúc một vai trò trong chính quyền Tổng thống Trump, mà có thể còn là lời nhắn gửi về giới hạn của sự đồng thuận - ngay cả trong những liên minh tưởng như khó tan rã nhất.

Tỉ phú Elon Musk rời chính quyền ông Trump

Nhà Trắng xác nhận thông tin ông Elon Musk rời chính quyền Tổng thống Donald Trump sau thời gian làm cố vấn cấp cao cho ông chủ Nhà Trắng.