Phóng to

Ca sĩ Đoan Trang

Album tiếng Anh của ca sĩ Việt

Việc các ca sĩ trong nước phát hành những album hay đĩa đơn hát tiếng nước ngoài không còn là chuyện lạ. Bởi gần chục năm qua đã có không ít giọng ca Việt tung ra những album có ca khúc viết bằng tiếng nước ngoài hoặc chuyển lời từ tiếng Việt sang tiếng nước ngoài (chủ yếu là tiếng Anh).

Tuy nhiên, chỉ là một hoặc hai ca khúc trong một album. Chịu chơi lắm như ca sĩ Ngọc Anh của nhóm 3A trước đây cũng chỉ chuyển năm ca khúc do mình sáng tác bằng tiếng Việt sang tiếng Anh và đưa cả 10 ca khúc Việt - Anh đó vào album Hãy yêu khi ta còn bên nhau. Hoặc như ca khúc rất ăn khách trong năm 2009 của ca sĩ Hồ Ngọc Hà - My apology - cũng là ca khúc song ngữ và phát hành cùng những ca khúc tiếng Việt khác.

Ngay cả Thảo Trang, một ca sĩ có khả năng hát tiếng Anh tốt, cũng chỉ có được vài ca khúc tiếng Anh đơn lẻ như So beautiful, Maybe, Angel in me... nhờ thể hiện ca khúc nền cho bộ phim Ðể Mai tính do êkip Việt kiều thực hiện. Album The new me (2010) của Thảo Trang vẫn pha trộn nửa Anh nửa Việt như một số album khác, dù đã có chất "quốc tế" hơn.

Thật ra, VN cũng đã từng đón nhận một album với 100% ca khúc ngoại. Ðó là album nhạc kịch Music of the night của ca sĩ Ðức Tuấn (4-2009). Tuy nhiên, đây cũng là những ca khúc kinh điển do các nhạc sĩ nổi danh khắp thế giới sáng tác cho các vở nhạc kịch và Tuấn chọn lựa để thể hiện lại. Vì vậy, Music of the night vẫn chưa thể được gọi là một album tiếng Anh điển hình của ca sĩ Việt.

Mãi đến tận cuối năm 2010, sự xuất hiện của The Unmake-up và Cocktail mới cho thấy các ca sĩ ta đã thật sự quyết tâm trong việc quốc tế hóa các sản phẩm âm nhạc trong nước. The Unmake-up bao gồm 10 ca khúc của Ðoan Trang đã được nhiều người yêu thích và biết đến trong 10 năm qua như Khi ta 20, Sôcôla, Tóc hát, Quạt giấy..., được thực hiện lại dưới dạng Unplugged và lời tiếng Anh. Album tuy được phối mộc mạc nhưng cũng rất hiện đại qua bàn tay tài hoa của nhạc sĩ người Việt gốc Ðức Nguyễn Công Phương Nam.

Lời tiếng Anh của 10 ca khúc này là phần chuyển ngữ sao cho "thật Anh", chứ không đơn giản là dịch từng từ cho đúng nghĩa hoàn toàn với ca khúc gốc bằng tiếng Việt, nhưng vẫn giữ đúng nội dung và tinh thần của ca khúc. Vậy nên cũng có thể coi đây là một album mang tính quốc tế.

Ấn tượng và đặc biệt hơn các ca sĩ khác là Cocktail của Hà Anh Tuấn. Bởi album là bảy ca khúc hoàn toàn mới và được tư duy, viết chỉ bằng tiếng Anh, theo đúng phong cách Ănglê (không có phiên bản tiếng Việt). Album đánh dấu sự hợp tác lần đầu giữa nhạc sĩ Dương Khắc Linh cùng Hà Anh Tuấn.

Tuấn cho biết mình kỳ vọng khá nhiều ở Cocktail lần này, bởi xuyên suốt album là một câu chuyện về âm nhạc được nối tiếp nhau theo ý tưởng nội dung mà Hà Anh Tuấn đã nghĩ từ cách đây hơn một năm. Câu chuyện về một người pha chế Cocktail (bartender) và cuộc sống, tình yêu của giới trẻ thời nay qua lăng kính của chàng bartender cùng âm nhạc RnB quyến rũ.

"Quốc tế" không chỉ ở lời hát

Thật nhầm to khi cho rằng hát bằng tiếng Anh là đã thành quốc tế. Rất nhiều nhạc sĩ, ca sĩ Việt đã tung ra những ca khúc với "oh yeah", với "I love you", với "kiss me", với "good bye"… và thầm tưởng ca khúc của mình sẽ được quốc tế công nhận. Và cũng thật ngô nghê khi cho rằng hễ cứ dịch lời những ca khúc tiếng Việt sang tiếng Anh là ca khúc đó hiển nhiên sẽ "Tây".

Có không ít kiểu chuyển ngữ "dịch vật" khiến nội dung của ca khúc bị méo mó hoàn toàn, chẳng còn thi vị hay chút nên thơ nào. Ví như Hà Nội mùa vắng những cơn mưa đã từng được một nhóm bạn hồn nhiên chuyển ngữ để hát nhân Ðại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội là "Hanoi’s this season absent the rains. The first cold winter make your towel’s gently in the wind. Flower stop falling, you in side me after class... " khiến tất cả những ai đã nghe qua bản dịch này đều thất kinh hồn vía.

Ngoài chuyện lời lẽ, từ ngữ sao cho thật đúng điệu Ănglê, các ca khúc được coi là quốc tế còn phải có giai điệu, tiết tấu, nhịp và cả tinh thần của dòng chảy âm nhạc đương đại. Vậy nên một album tuy không hát tiếng Anh nhưng có phần hòa âm "rất Tây" như Liti của Tùng Dương cũng có thể được coi là một sản phẩm mang màu sắc quốc tế.

Và để có được những ý tưởng, tinh thần, tiết tấu và giai điệu quốc tế đó, các ca sĩ VN buộc phải cậy nhờ những nhà sản xuất, nhạc sĩ sáng tác và hòa âm người nước ngoài hay người nước ngoài gốc Việt. Vì vậy, những cái tên như Gremlinh - Dương Khắc Linh (người Hà Lan gốc Việt), Ignace Lai (người Canada gốc Việt), Nguyễn Công Phương Nam (người Ðức gốc Việt) đã và sẽ là những lựa chọn cho các ca sĩ VN muốn có những sản phẩm mang hơi thở, tiếng nói quốc tế.

Và dù đã ít nhiều chạm được tới ngưỡng quốc tế trong các sản phẩm âm nhạc của mình, vui thay các ca sĩ vẫn rất tỉnh táo và bản lĩnh khi cho rằng họ thực hiện những sản phẩm này không với ảo tưởng chinh phục thị trường nước ngoài. Trước mắt, như Ðoan Trang chia sẻ: "The Unmake-up không đặt tham vọng là một album quốc tế nhưng tôi có quyền tự hào khi được giới thiệu về âm nhạc của Ðoan Trang - âm nhạc của Việt Nam với những người bạn quốc tế của tôi".

Còn với Hà Anh Tuấn thì Cocktail vẫn chủ yếu là đáp ứng nhu cầu của nhiều bạn trẻ yêu thích dòng RnB với lời hát bằng tiếng Anh. Ít ra với lối nghĩ và những nỗ lực đáng trân trọng trên, thị trường nhạc Việt cũng đã có được những sản phẩm văn minh và hợp thời với xu hướng và thẩm mỹ nghe nhạc trên toàn thế giới.

Phóng to Áo TrắngXuân Tân Mão2011 hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.