Khuyến khích, động viên các nhà khoa học trẻ

Giải thưởng Nghiên cứu Trẻ được Hội Vật lý Lý thuyết Việt Nam khởi xướng và trao tặng thường niên cho các nhà khoa học trẻ tuổi có thành tích nghiên cứu xuất sắc trong vòng 3 năm trở lại.

Hoạt động này rất được hưởng ứng bởi mục tiêu mang nhiều ý nghĩa nhằm khuyến khích, động viên các nhà khoa học trẻ say mê nghiên cứu khoa học, đồng thời ghi nhận những đóng góp nổi bật cho lĩnh vực Vật lý Lý thuyết.

Năm 2025, giải thưởng được trao cho ThS. Triệu Đoan An (đến từ ĐH Duy Tân) - gương mặt nghiên cứu trẻ tiêu biểu.

Tốt nghiệp Đại học ngành Sư phạm Vật lý và Thạc sĩ ngành Vật lý Nguyên tử & Hạt nhân tại Trường ĐH Sư phạm Tp. HCM (HCMUE), ThS. Triệu Đoan An làm việc tại Phòng Vật lý Tính toán của HCMUE và là học giả trao đổi trong Nhóm Nghiên cứu Vật lý Nguyên tử, Phân tử và Quang học tại ĐH Connecticut (Hoa Kỳ).

Sau đó, anh chính thức trở thành thành viên của Viện Khoa học Cơ bản & Ứng dụng (IFAS), ĐH Duy Tân để tiếp tục phát triển sự nghiệp nghiên cứu chuyên sâu.

Hướng nghiên cứu chính của ThS. Triệu Đoan An là: Tương tác laser - vật chất và khả năng sử dụng laser để thăm dò cấu trúc và các quá trình động lực học của vật chất. Trong quá trình triển khai các nghiên cứu, ThS. Triệu Đoan An đã thực hiện một cụm 3 công trình có liên kết mật thiết với nhau gồm:

- "Universality in odd-even harmonic generation and application in terahertz waveform sampling" đăng tải trên tạp chí Physical Review A năm 2023, 

- "Analytically controlling laser-induced electron phase in sub-cycle motion" đăng tải trên tạp chí Physical Review A (Letter) năm 2024, và 

- "Laser-target symmetry breaking in high-order harmonic generation: From frequency shift to odd-even intensity modulation" đăng tải trên tạp chí Physical Review A (Letter) năm 2024.

Đây cũng là cụm 3 công trình mà ThS. Triệu Đoan An đăng ký xét chọn và đã được trao Giải thưởng Nghiên cứu Trẻ về Vật lý cho năm 2025.

3 công trình khoa học của ThS. Triệu Đoan An chủ yếu tập trung vào việc nghiên cứu sự tương tác giữa laser cường độ cao và nguyên tử, phân tử khí (hay còn gọi là bia).

Kết quả của sự tương tác này là việc phát ra ánh sáng với tần số cao gấp nhiều lần tần số của laser ban đầu, còn được gọi là Phát xạ Điều hòa Bậc cao (High-order Harmonic Generation - HHG).

Cụ thể hơn, các nghiên cứu này tập trung vào hai hiện tượng, gồm:( 1) thay đổi cường độ (intensity modulation), và (2) sự dịch chuyển tần số (frequency shift) của các ánh sáng HHG phát ra từ hệ laser-bia bị mất tính đối xứng (với cách gọi chuyên ngành hơn là Phá vỡ Đối xứng - Symmetry Breaking).

"Trong công trình thứ hai được công bố trên tạp chí Physical Review A, từ hiện tượng quan sát được, chúng tôi đã đề xuất phương pháp điều khiển pha của electron trong khoảng thời gian cực ngắn, tầm 10-15 giây.

Phương pháp này phù hợp với xu hướng nghiên cứu chung của thế giới là đi sâu vào khám phá thế giới tự nhiên ở thang không gian cực nhỏ (cỡ kích thích nguyên tử) với các chuyển động của vật chất diễn ra ở thang thời gian cực nhanh (chỉ từ 10-18 -10-12 giây).

Ngay sau đó, trong công trình nghiên cứu thứ ba, tôi và các đồng nghiệp đã công bố về việc lần đầu tiên hai hiện tượng thay đổi cường độ và dịch chuyển tần số được thống nhất về cùng một nguồn gốc - sự phá vỡ đối xứng của hệ laser-bia, làm tiền đề cho các nghiên cứu triển khai với hàng loạt các tác nhân phá vỡ đối xứng khác nhau.

Cần nói rõ, trong khoa học cơ bản, việc thống nhất các hiện tượng là xu hướng chung nhằm khái quát hóa các quy luật Vật lý, là tiền đề mở ra các nghiên cứu tiếp theo.", ThS. Triệu Đoan An cho biết.

Tại Hội nghị Vật lý Lý thuyết Việt Nam lần thứ 50, ThS. Triệu Đoan An cũng trực tiếp trình bày 3 công trình nghiên cứu này ở phiên mở đầu của Hội nghị.

ThS. Triệu Đoan An là tác giả của 6 bài báo quốc tế trên các tạp chí thuộc danh mục ISI, trong đó ba bài báo là tác giả đầu, đăng trên tạp chí Physical Review A và 2 bài thuộc thể loại Letter của tạp chí Physical Review A, được xếp vào nhóm Nature Index.

Lời động viên quý giá

ThS. Triệu Đoan An chia sẻ niềm vui khi được trao Giải thưởng Nghiên cứu Trẻ về Vật Lý năm 2025: "Giải thưởng này là sự ghi nhận từ cộng đồng khoa học Vật lý Lý thuyết Việt Nam, là lời động viên quý giá giúp tôi tiếp tục bước đi trên hành trình nghiên cứu khoa học.

Sau khi tốt nghiệp Thạc sĩ, tôi quyết định chọn Việt Nam là nơi tiếp tục học tập và phát triển sự nghiệp, vì tôi nhận thấy ngày càng có nhiều cơ sở đào tạo và chương trình tài trợ trong nước chú trọng đầu tư vào sự phát triển của nền khoa học quốc gia.

Trong số các cơ sở đào tạo, ĐH Duy Tân nổi bật không chỉ về chất lượng giảng dạy mà còn là một trong những đơn vị tiên phong phát triển các viện nghiên cứu, mang đến môi trường làm việc với nhiều thuận lợi để các nhà khoa học phát triển sự nghiệp.

Chính vì lý do này, tôi đã quyết định chọn ĐH Duy Tân để theo đuổi chương trình Tiến sĩ và xác định đây là nơi tôi sẽ gắn bó lâu dài để phát triển sự nghiệp nghiên cứu khoa học với mong muốn đóng góp tích cực vào sự phát triển của Nhà trường và nền khoa học nước nhà."

Trợ giảng ĐH Duy Tân giành giải cuộc thi Tinh anh Kinh doanh Sinh viên Quốc tế

Khánh Huyền và đội thi đã xuất sắc giành giải nhì, chính thức giành vé vào vòng chung kết toàn cầu, sẽ được tổ chức tại Singapore trong thời gian tới.