23/06/2009 22:20 GMT+7

Nguy cơ lún sụt thành phố

LÊ TRUNG TĨNH (Paris, Pháp)
LÊ TRUNG TĨNH (Paris, Pháp)

TT - Theo báo Tuổi Trẻ ngày 6-6-2009, mực nước ngầm tại một số nơi của Hà Nội đã sụt giảm tới 6m trong 10 năm, tại TP.HCM có nơi sụt giảm tới hơn 10m.

ZdvyHbLI.jpgPhóng to

Khoan giếng khai thác nước ngầm tại một hộ dân trên đường Trường Chinh, P.Tân Thới Nhất, Q.12, TP.HCM (ảnh chụp chiều 4-6-2009) -Ảnh: Thuận Thắng

Việc sụt giảm mực nước ngầm luôn đi kèm với hiện tượng lún sụt trên diện rộng của nền đất. Theo miêu tả của báo Tuổi Trẻ, tại một số khu vực thuộc huyện Bình Chánh (TP.HCM) đã xuất hiện sự trồi ống ở các vị trí khoan giếng, chứng tỏ mặt đất bị hạ thấp, lún. Nếu quá trình lún sụt kéo dài sẽ gây biến dạng, hư hỏng nhà cửa, các công trình dân dụng và công nghiệp cũng như hạ tầng cơ sở cầu, đường, hầm. Đất bị lún cũng làm tăng ma sát âm trong cọc và làm giảm khả năng chịu tải các dạng móng sâu của công trình xây dựng.

Ở TP Hà Nội, việc bơm nước ngầm để sử dụng trong sinh hoạt đã có từ hơn 100 năm nay, bắt đầu bằng các giếng bơm với lưu lượng khoảng 20.000m3/ngày. Cùng với sự tăng dân số và nhu cầu sử dụng nước, việc khai thác nước ngầm không ngừng gia tăng, đạt đến hơn 400.000m3/ngày vào năm 1991 và tăng lên đến 700.000m3/ngày gần đây như báo đưa tin. Phần lớn nước ngầm được bơm từ lớp nước ở độ sâu khoảng 40m và nằm bên dưới một lớp đất sét rất kém thấm nước. Mực nước ngầm giảm kéo theo việc cố kết của lớp đất sét này và gây lún sụt trên diện rộng.

Vào năm 1989 lưu lượng bơm nước tại Hà Nội chỉ bằng phân nửa bây giờ, nhưng độ lún đo được đã đến 15cm và có tâm lún trùng với các điểm đặt bơm trong thành phố. Vậy nên khi lưu lượng bơm tăng lên gấp đôi và sẽ còn tiếp tục tăng nữa với tốc độ chóng mặt như hiện nay, khó có thể lường trước sự trầm trọng của hiện tượng lún sụt trong thành phố. Thêm vào đó do lớp đất sét kém thấm nước miêu tả ở trên sẽ tiếp tục cố kết rất lâu, việc lún sụt nền đất thành phố sẽ có thể kéo dài trong nhiều năm, thậm chí nhiều thập kỷ nữa.

Ngoài hậu quả kể trên, việc sụt giảm mực nước ngầm do bơm sẽ gây nhiều khó khăn cho công tác khảo sát địa chất thủy văn trước khi xây dựng các công trình xây dựng có tầng hầm. Các thí nghiệm đo mực nước ngầm, bơm để xác định độ thấm nước sẽ thiếu chính xác nếu được thực hiện trong vùng bị ảnh hưởng của các giếng bơm. Các dữ liệu thu thập thiếu chính xác sẽ gây nhiều khó khăn trong việc xác định phương án thi công đối với các tầng hầm: cách thức đào đất, xử lý bơm nước, chống đỡ hố đào...

Một khó khăn khác liên quan đến việc thiết kế các công trình ngầm quan trọng và có thời gian sử dụng dài hạn (trên 100 năm) như đường hầm hay ga tàu điện ngầm. Về lâu dài, các công ty tư vấn thiết kế những công trình trên nhất định phải tính tới khả năng các giếng bơm hiện nay ngừng hoạt động và mực nước ngầm dần trở lại mực nước bình thường. Khi đó các công trình ngầm kể trên, nếu không có đủ khối lượng hay không được neo chống tốt, sẽ dễ dàng bị đẩy nổi và mất ổn định hoàn toàn. Đặc điểm thiết kế này cần được đặc biệt lưu ý do hiện nay hai thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM đang thực hiện hoặc nghiên cứu thực hiện rất nhiều dự án xây dựng tàu điện ngầm và cải tạo hệ thống thoát nước đô thị bằng các cống bêtông ngầm.

Để hạn chế các hậu quả kể trên, các cơ quan chức năng cần quản lý chặt chẽ hơn nữa việc bơm nước bừa bãi hiện nay. Các giếng khoan tư nhân ở từng hộ gia đình có thể được nối với các đường ống thoát nước mưa từ mái nhà nhằm bổ sung trực tiếp cho mực nước ngầm.

Ngoài ra, các cơ quan quy hoạch cần quan tâm đến việc tăng diện tích thấm nước mưa trên mặt đất trong các đô thị (đây cũng là một cách giúp xóa bỏ cảnh đường bị ngập do nước không kịp thoát). Ở những nước phát triển, các khu đô thị mới quy hoạch đều đặc biệt cắt giảm diện tích bề mặt bêtông và dành rất nhiều đất để làm diện tích thấm nước tự nhiên. Các diện tích này nếu được bố trí khéo léo và bao phủ bằng một thảm thực vật sẽ làm đẹp và tăng sự hài hòa sinh thái của môi trường sống đô thị.

LÊ TRUNG TĨNH (Paris, Pháp)
Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0
Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên