Nghệ sĩ João Gilberto được xem là một trong những người đã mở đường cho âm nhạc Brazil mê hoặc thế giới - Ảnh: Esquina Musical

Năm 1963, nghệ sĩ saxophone được coi là "người lãnh đạo của jazz Bờ Tây nước Mỹ" là Stan Getz nhận lời đề nghị của nhà sản xuất Creed Taylor quyết định sang Brazil tìm hiểu về samba - thứ âm nhạc được nhiều nghệ sĩ Mỹ khi đó đặc biệt quan tâm - trong bối cảnh jazz đang khủng hoảng.

Sau một tháng ở Brazil, Stan Getz mời nghệ sĩ guitar João Gilberto, nhạc sĩ/nghệ sĩ piano Antonio Carlos-Jobim cùng ban nhạc quay về phòng thu A&R tại New York, ghi âm album mà sau này được đặt với cái tên đơn giản: Getz/Gilberto. 

Năm 1964, đĩa nhạc ra mắt và ngay lập tức nhận giải Grammy cho hạng mục "Bản ghi âm của năm", mở đầu cho thời kỳ bùng nổ của bossa nova và hâm nóng lại đời sống của jazz khắp xứ cờ hoa.

Getz/Gilberto là đĩa nhạc bước ngoặt đưa thể loại bossa nova, một sản phẩm giao thoa độc đáo của jazz và samba, trở thành thứ âm nhạc được cả thế giới yêu thích. 

Và tất nhiên, nói tới tác phẩm kinh điển này, không thể không nhắc tới João Gilberto.

Sinh năm 1931, João Gilberto tiếp xúc với cây đàn guitar năm 14 tuổi nhờ người ông của mình. Từ đó, tình yêu với âm nhạc như được thổi bùng. 

Năm 18 tuổi, João trở thành nghệ sĩ hát các ca khúc trữ tình cho đài phát thanh ở quê nhà. 

Nhưng bước ngoặt thực sự là khi anh gặp gỡ người đồng nghiệp đang rất nổi tiếng là Antonio Carlos-Jobim. Cả hai lâu nay giữ một tình bạn, tình đồng nghiệp đặc biệt.

Trong sự nghiệp âm nhạc kéo dài hơn nửa thế kỷ, João Gilberto đã có gần 40 album được phát hành cùng hàng trăm buổi biểu diễn lớn nhỏ. 

Sáng tạo cho mình phong cách guitar lấy nền tảng của guitar cổ điển, thổi vào những chất liệu âm nhạc Brazil vốn chạy sẵn trong huyết quản và sự phóng túng ít nhiều của jazz, João Gilberto được thừa nhận là người khai mở và định hình rõ nét bossa nova. 

Đơn cử như cách hát của ông và người vợ khi đó là Astrud trong album Getz/Gilberto. 

Ở các ca khúc đã trở thành kinh điển như The Girl from Ipanema, So Danco Samba, Corcovado (Quiet nights of quiet stars), lối hát như thầm thì, trầm ấm kết hợp với kỹ thuật rung vang tinh tế đã trở thành chuẩn mực của bossa nova. 

Thậm chí những nghệ sĩ gạo cội như Frank Sinatra khi khai phá phong cách âm nhạc này cũng phải học tập cách thể hiện của Gilberto.

João Gilberto từng có hai người vợ là Astrud và Miucha, đều là những nữ ca sĩ nổi tiếng Brazil. João cũng có một người con gái theo nghiệp ca hát là Bebel Gilberto. 

Tuy nhiên, những ngày cuối đời của ông khá buồn. Ông lựa chọn sống một mình từ năm 2009 trong tình cảnh bệnh tật cũng như vấn đề tài chính hành hạ mình. Chỉ tới khi không thể làm được gì hơn, João mới để các con lo liệu mọi việc.

Một huyền thoại nghệ thuật nữa đã ra đi. Nhưng chắc chắn người ta sẽ không bao giờ quên "người cha của bossa nova" João Gilberto - người đàn ông với cây đàn guitar và giọng hát thủ thỉ: "Cô gái đến từ Ipanema bước đi như đang nhún nhảy thật tình theo điệu samba...".