Thật cảm động khi những người dân quê đón nhận quà tết với những tình cảnh thật ngậm ngùi.

Phóng to

Nhận quà tết mà chị Khuyên nhạt nhòa nước mắt. - Ảnh: Vũ Đồng

Nao nao cảnh nghèo

Đại diện báo Tuổi Trẻ tại Nghệ An đã trao 60 triệu đồng cho hai gia đình có người bị lũ cuốn trôi ở huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) gồm: 40 triệu đồng cho chị Lan - vợ anh Phan Đình Thanh (cứu người đã bị lũ cuốn trôi); 20 triệu đồng cho anh Nguyễn Văn Trung - chồng cô giáo Trần Thị Hoa (cô Hoa đi cất dụng cụ học tập cho học sinh, bị lũ cuốn trôi).

Những gia đình chúng tôi đến giống nhau cảnh nghèo như nhà mái cọ, vách đất, cổng tre và cái bàn thờ chỉ có di ảnh, bát hương. Ngoài đường, ngoài ngõ người ta đang rậm rịch sắm tết còn những căn nhà này đóng kín cửa trong mưa lạnh.

Từ gia đình ông Đặng Hữu Ký (đội trưởng của xóm Tài Năng, xã Tùng Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh - người đã gắng hết sức mình để đưa bà con đi tránh lũ rồi cứu sống đứa cháu trong lúc mình bị nước lũ cuốn trôi), chúng tôi đến nhà chị Biện Thị Khuyên ở xóm 4, xã Cẩm Vịnh, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh.

Biết chúng tôi từ xa đến thăm gia đình, chị vừa mở cửa gian thờ đứa con trai độc nhất vừa khóc nức nở. Đứng chắp hai tay, nhìn di ảnh con rồi chị ngoảnh sang tôi, ngậm ngùi: "Tôi đau yếu và cũng đã lỡ thì nên năm 36 tuổi phải quyết định đi xin người ta để sinh một đứa con cho khuây khỏa cuộc đời. Ai ngờ mới 14 tuổi, đang học lớp 8 mà con đã mất rồi. Từ khi có Bảo, mẹ con tôi bao giờ cũng quấn quýt lấy nhau. Đi mô tôi cũng không rời con. Tôi đau yếu nhưng nhờ có con mà quên hết cơn đau. Giờ con mất rồi tôi càng thêm bệnh đau".

Đó là lúc 10g ngày 3-9-2010, xóm làng băng băng nước lũ dưới trời mưa như trút nước. Biết bà ngoại đang nằm đói, Bảo mượn thuyền rồi đưa mẹ ra thị trấn Nghèn (thị trấn huyện) mua cho bà chút thức ăn. Khi về đến nhà, chị Khuyên lội xuống, đưa thức ăn về nhà trước, Bảo chèo thuyền đi trả. Chờ mãi không thấy con về, chị Khuyên hỏi hàng xóm nhưng mọi người nói chỉ thấy chiếc thuyền neo lắc lư bên bụi tre chứ không thấy Bảo. Chị hoảng hốt rồi hét lên khiến rất đông người làng chèo thuyền đi tìm. Mãi đến 16g cùng ngày dân làng mới vớt được thi thể Bảo trong khi chị Khuyên ngất lịm.

Mái ấm nghĩa tình

Về lại xã Hương Giang, huyện Hương Khê, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng khi thấy hai anh em côi cút Tú Anh và Thu Hiền không còn trú ngụ trong mái nhà lá cọ sập xệ nữa. Thay vào đó là ngôi nhà cấp bốn do Hội từ thiện tỉnh Đồng Nai và gia đình ông Mai Công Tâm ở tỉnh Bắc Ninh xây tặng trên thửa đất rộng 242 m² do UBND xã làm hồ sơ cấp đất. Tú Anh vui vẻ chỉ vào ngôi nhà: "Giờ hai anh em có nhà ấm rồi, đêm ngủ không sợ sập nhà nữa".

Phóng to

Thu Hiền như tung tăng trước ngôi nhà mới - Ảnh: Vũ Toàn

Khi chúng tôi trao gần 40 triệu đồng của bạn đọc báo Tuổi Trẻ cho hai anh em, Thu Hiền khiến chúng tôi cảm thấy ấm lòng bởi câu nói: "Chúng cháu không ngờ cuộc đời có nhiều tấm lòng nhân hậu thương cảnh nghèo côi cút như chúng cháu đến thế. Cháu không biết làm gì để cảm ơn ngoài việc quyết tâm học giỏi. Nay ngoài nhà, hai anh em có một ít tiền gửi tiết kiệm để trang trải cuộc sống và học tập. Cháu đang nuôi ước mơ vừa học giỏi vừa có việc làm để gây dựng cuộc sống từ hoàn cảnh khó khăn. Từ đó vươn lên chứ".

Đón tết không có người thân

Những ngày cuối năm, trong đợt gió mùa đông bắc lạnh giá tiếp tục tràn về, đại diện Tuổi Trẻ Online tại Quảng Bình đã về các gia đình có người thiệt mạng trong hai đợt lũ lụt lớn vào tháng 10-2010, gửi đến các gia đình quà Tết (mỗi suất quà gồm hiện vật trị giá 200.000 đồng và 800.000 đồng tiền mặt).

Phóng to

Mẹ con chị Trần Thị Huyền ở phường Đức Ninh Đông - Ảnh: Lam Giang

Trong niềm vui lớn của cả đất nước đang rộn ràng đón Tết Tân Mão, Tuổi Trẻ Online vẫn không quên được những hình ảnh mất mát, đau thương mà người dân ở Quảng Bình phải gánh chịu trong hai trận lũ lụt lớn xảy ra vào tháng 10-2010.

Sẻ chia với những mất mát đau thương ấy, chúng tôi đã về gia đình chị Dương Thị Hường ở thôn 4, xã Đồng Trạch, huyện Bố Trạch. Trong gió lạnh và mưa bụi lất phất, chị Hường quần xắn cao, lội bùn từ ruộng lúa về nhà. Trên chiếc bàn nhỏ đặt giữa nhà, chỉ có lèo tèo mấy gói bột gạo xay mà chị cho biết là để làm bánh in cúng Tết.

Chồng chị là anh Dương Văn Khầm, con trai là Dương Văn Thành (16 tuổi) đã bị chết trong lũ. Chị kể: “Nhà sống nhờ vô đàn vịt đẻ 600 con nuôi trên đồng, khi nước lũ tràn về anh và cháu chèo thuyền ra lùa vịt về để quây ở nhà. Chiều đó nước lũ về rất xiết, không ngờ lại còn có thêm nước biển dâng cao nữa, nên thuyền của hai cha con bị lật. Anh Khầm cố bơi để cứu con, nhưng không được”.

Phóng to

Chị Dương Thị Hường (phải) ở xã Đồng Trạch nhận quà tết của báo Tuổi Trẻ trao tặng - Ảnh: Lam Giang

Hai cha con anh Khầm mất, đàn vịt cũng bị cuốn trôi hết ra biển. Bây giờ trong căn nhà nhỏ hết sức tuềnh toàng của chị Hường chỉ còn lại hai mẹ con (cháu trai út 9 tuổi). Giữa gian nhà là chiếc bàn thờ. Nhìn dõi theo hai mẹ con là ánh mắt từ di ảnh của hai cha con anh Khầm. Chị Hường nước mắt lưng tròng, chỉ nói được mấy lời cảm ơn khi chúng tôi ra về.

Ở phường Đức Ninh Đông, TP.Đồng Hới, chị Trần Thị Huyền và con gái út là Hoàng Thị Anh (12 tuổi), đang ngồi buồn xo trước cửa nhà. Giữa gian nhà cũng là bàn thờ của chồng, con chị Huyền là anh Hoàng Văn Luyệt và cháu Hoàng Văn Dũng.

Cũng như cha con anh Khầm, trong cơn lũ lớn, hai cha con anh Luyệt đã cố cứu đàn gà thả nuôi ở trang trại. Nước lũ rất mạnh tràn về, nhanh chóng làm ngập cả cánh đồng trống ven sông Nhật Lệ. Chiếc thuyền nhỏ của hai cha con anh Luyệt đã không chống lại được dòng nước lũ. Trong sóng gió, cháu Dũng dù đã bơi được vào gần bờ, nhưng thấy cha ngoi ngóp giữa dòng nước đã quay lại cứu cha...

“Có ai ngờ là cả hai cha con cùng đi một lúc như rứa mô. Tết năm trước vô giờ ni là hai cha con đã ngồi rửa lá chuối chuẩn bị gói bánh đòn rồi...”- chị Huyền nghẹn ngào nói. Chị vừa quệt nước mắt, vừa cùng cháu Anh lấy quà bày lên bàn thờ.

Tết đến, trong căn nhà này cũng chỉ còn lại có hai mẹ con...