Quốc hội bàn chính sách xây nhà ở xã hội:

Nên hỗ trợ trực tiếp cho người nghèo

TT - Nên có chính sách ưu đãi về thuế để khuyến khích các doanh nghiệp tham gia xây dựng nhà cho học sinh - sinh viên, công nhân khu công nghiệp và người có thu nhập thấp hay Nhà nước trực tiếp hỗ trợ các đối tượng này? Đó là vấn đề được các đại biểu Quốc hội thảo luận trong phiên làm việc ở tổ chiều 26-10 về dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế giá trị gia tăng và Luật thuế thu nhập doanh nghiệp.

Đại biểu Trương Thị Ánh (TP.HCM): “Nhà nước phải quản lý chặt quy hoạch, tránh trường hợp nhà đầu tư ào ạt xin đất” - Ảnh: V.Dũng

Ở nội dung sửa đổi Luật thuế giá trị gia tăng, Chính phủ đề nghị áp dụng thuế suất 5% đối với các dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán và cho thuê cho ba đối tượng gồm học sinh - sinh viên, công nhân khu công nghiệp và người có thu nhập thấp thay vì mức hiện hành là 10%.

Còn ở dự thảo Luật thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) sửa đổi, Chính phủ đề nghị quy định mọi dự án đầu tư xây dựng nhà ở cho ba đối tượng trên đều được hưởng ưu đãi về thuế TNDN với mức ưu đãi cao nhất (quy định hiện hành chỉ các dự án đầu tư xây dựng nhà ở cho ba đối tượng trên tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn mới được hưởng ưu đãi về thuế TNDN với mức ưu đãi cao nhất).

Đại biểu (ĐB) Nguyễn Văn Thời (Thái Nguyên) nói nếu ưu đãi cho các doanh nghiệp (DN) xây dựng nhà ở xã hội, có thể vài nơi không đến được với người nghèo nhưng đã có cả hệ thống chính trị giám sát, do vậy nên sớm triển khai chính sách này.

Tuy nhiên, ĐB Nguyễn Ngọc Hòa (TP.HCM) cho rằng cần phân định rõ nhóm đối tượng có nhu cầu về nhà ở xã hội và các nhà đầu tư. Ở nhóm đối tượng cần nhà ở, theo ông Hòa, Nhà nước nên có chính sách hỗ trợ trực tiếp như bán nhà trả góp, cho vay ưu đãi để mua nhà hoặc có chính sách cho thuê nhà dài hạn với giá thấp.

Riêng đối với các nhà đầu tư, ông Hòa cho rằng Nhà nước có thể hỗ trợ bằng nhiều công cụ khác, chẳng hạn giảm hoặc giãn nộp tiền sử dụng đất. Theo ông Hòa, sửa đổi luật thuế là việc hết sức quan trọng và hạn hữu lắm mới phải làm. “Lần này nói rằng vì muốn hỗ trợ chỗ ở cho sinh viên, công nhân, người có thu nhập thấp mà sửa luật thuế, giả sử sắp tới đây khi cần kích thích những ngành nghề khác, hỗ trợ những đối tượng khác thì chúng ta lại sửa luật nữa hay sao?” - ông Hòa đặt vấn đề.

Tương tự, ĐB Đặng Ngọc Tùng (TP.HCM) phân tích: “Một DN đâu chỉ đầu tư nhà ở xã hội mà còn xây dựng, kinh doanh các công trình khác. Như vậy, ngành thuế phải có công cụ quản lý nào bảo đảm chính sách ưu đãi đó sẽ không bị lợi dụng”. Theo ông Tùng, Nhà nước nên tập trung xây dựng chính sách hỗ trợ trực tiếp để sinh viên, công nhân và người thu nhập thấp thấy được sự chăm lo của Nhà nước chứ không hỗ trợ qua trung gian là các nhà đầu tư. ĐB Dương Trung Quốc (Đồng Nai) cho rằng hỗ trợ bằng giải pháp điều chỉnh ưu đãi thuế là một chính sách có quá nhiều lỗ hổng để DN có thể lợi dụng. Ông Quốc

thắc mắc: “Tại sao không quy định từ gốc là khi xây dựng nhà máy, khu công nghiệp thì phải xây nhà ở cho công nhân, xây trường đại học thì phải xây ký túc xá cho sinh viên? Nhà nước hỗ trợ là hỗ trợ chỗ đó, bắt buộc chủ đầu tư phải có những công trình tối thiểu như thế”.

Quy hoạch phải chặt

ĐB Trương Thị Ánh (TP.HCM) đề nghị song song với những giải pháp thu hút đầu tư, Nhà nước cần phải có giải pháp quy hoạch và quản lý quy hoạch thật chặt, tránh trường hợp nhà đầu tư ào ạt xin đất, đăng ký dự án để hưởng ưu đãi rồi khi ấy Nhà nước phải giải quyết hậu quả. ĐB Nguyễn Tiến Quân (Quảng Nam) nói để triển khai chính sách xây dựng nhà ở xã hội, các nước thường áp dụng hai cách: một là nhà nước đứng ra làm, hai là hỗ trợ trực tiếp cho các đối tượng có nhu cầu. Còn các DN là tổ chức kinh doanh, vì vậy cần cân nhắc kỹ khi hướng họ vào việc thực hiện chính sách xã hội.

ĐB Nguyễn Tiến Quân và ĐB Nguyễn Văn Phát (Thanh Hóa) đều cho rằng nếu làm chính sách thông qua trung gian là DN thì phải có quy định cụ thể nhằm giám sát quá trình triển khai chính sách, đồng thời quy định rõ nhà ở xã hội không được chuyển đổi mục đích sử dụng. Nếu chuyển đổi mục đích sử dụng thì DN phải hoàn trả toàn bộ ưu đãi đã nhận được.

V.V.THÀNH- N.TRIỀU

___________________

Chỉ giảm thuế, người nghèo sẽ chưa mua được nhà

Hôm nay 27-10, Quốc hội thảo luận ở hội trường về tình hình kinh tế - xã hội (được tường thuật trực tiếp trên VTV1 và Đài Tiếng nói VN). Tuổi Trẻ đã có cuộc trao đổi với Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - ngân sách PHÙNG QUỐC HIỂN.

* Thưa ông, chính sách nhà ở xã hội đã làm từ lâu nhưng người nghèo mua được vẫn ít. Có ý kiến đề nghị ngoài giảm thuế, chính sách quản lý cũng phải thay đổi?

- Tôi cho rằng chính sách quản lý của Chính phủ cần khác hiện nay, toàn diện và đầy đủ hơn. Người nghèo rất bức xúc về nhà ở nhưng để có nhà không phải đơn giản vì giá vẫn cao. Trong dự thảo sửa đổi Luật thuế giá trị gia tăng lần này có đưa ra giảm thuế để khuyến khích phát triển nhà ở xã hội, nhưng chưa đưa ra các tiêu chí cụ thể như nhà ở xã hội thế nào thì được giảm thuế hay làm sao để dân nghèo thật sự được hưởng. Vấn đề đó không phải chỉ của ngành thuế mà liên quan đến hướng dẫn của Chính phủ, thực thi của các địa phương.

Vấn đề đất đai, tín dụng, cả quy hoạch, phân cấp quản lý, chế tài thế nào... Chính phủ phải tính thêm chứ không chỉ là giảm thuế. Làm sao phải hài hòa để xã hội hóa được mà người nghèo cũng mua được, không bị khống chế quyền.

* Nhiều đại biểu cho rằng khoản 1.500 tỉ đồng Chính phủ đề nghị thưởng cho các địa phương vượt thu là quá bất hợp lý. Quan điểm của Ủy ban Tài chính - ngân sách thế nào, thưa ông?

- Nhiều đại biểu cho rằng có địa phương cố tình dự toán thấp, sau đó thu vượt để được thưởng. Họ lo nếu lần này Quốc hội cho thì sẽ thành phong trào dự toán thấp để sau đó xin thưởng. Thực chất đây là khoản chi theo kiểu tái đầu tư cho các địa phương, vì hầu hết các tỉnh được “thưởng” là các tỉnh thành có thu rất lớn như Hà Nội, TP.HCM...

Thực tế các khoản thu như xuất nhập khẩu chúng ta điều tiết cả về ngân sách trung ương trong khi địa phương phải đầu tư nhiều khoản mới thu được như thế. Nên chúng ta đầu tư trở lại có khía cạnh hợp lý. Tuy nhiên, điều Ủy ban Tài chính - ngân sách yêu cầu là phải xem khoản thu vượt thực chất là bao nhiêu. Hiện nay thu vượt của địa phương mới là dự toán. Chúng ta không nên thưởng số tiền cụ thể cho một thành tích mới là dự kiến.

* Trong các khoản chi của Chính phủ có khoản “chi khác” lên tới 11.000 tỉ đồng, Quốc hội có yêu cầu Chính phủ giải trình rõ không?

- Trước khi thông qua báo cáo thu chi ngân sách, Chính phủ phải giải trình tất cả vấn đề Quốc hội, các đại biểu quan tâm. Báo cáo giải trình này sẽ được đọc công khai. “Chi khác” năm nay, theo tôi, không phải chi cho hội họp, hội thảo quá nhiều mà có thể tập trung tiền chi cho kích thích kinh tế, hỗ trợ người nghèo cũng được đưa vào đây. Ủy ban Tài chính - ngân sách đã yêu cầu Chính phủ làm rõ khoản “chi khác” 11.000 tỉ đồng vì khoản này thực tế... chưa có trong dự toán.

CẦM VĂN KÌNH thực hiện