Nghị định 51 của Chính phủ ban hành ngày 14-5-2010 thay thế nghị định 89 (ban hành năm 2002) sẽ có hiệu lực vào ngày 1-1-2011.

Phóng to

Ông Lê Xuân Dương - phó cục trưởng Cục Thuế TP.HCM - Ảnh: Hồng Nhựt

Trao đổi với ông Lê Xuân Dương - phó cục trưởng Cục Thuế TP.HCM tại buổi đối thoại giữa doanh nghiệp và lãnh đạo Cục Thuế TP.HCM ngày 28-7, ông cho biết:

- Theo nghị định 51, việc tự in hóa đơn là một quan điểm mới trong công tác quản lý thuế. Các doanh nghiệp phải có trách nhiệm trong việc lập hóa đơn của mình. Và như vậy họ phải có trách nhiệm trong việc in hóa đơn của họ. Trước kia việc phát hành hóa đơn thuộc về cơ quan tài chính phụ trách.

Mặc dù có những phản ảnh của doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ rất bức xúc vì lượng hóa đơn sử dụng hằng tháng không nhiều nên họ cho rằng việc tự in hóa đơn là lãng phí nhưng Chính phủ và Bộ Tài chính đã thống nhất trong cả nước về việc các doanh nghiệp khi ra kinh doanh phải có năng lực và phải tự in hóa đơn, cho dù chi phí bỏ ra để tự in hóa đơn không phải là nhỏ.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp phải có kế hoạch để làm sao việc đặt in hóa đơn hay tự in hóa đơn sao cho phù hợp với hoạt động kinh doanh của mình, tránh lãng phí...

Ở các nước hiện nay cũng đều làm như vậy chứ không phải riêng gì Việt Nam.

- Hiện nay, Cục Thuế TP.HCM chưa triển khai sâu rộng đối với nghị định 51 vì phải chờ thông tư hướng dẫn cụ thể hơn, sau đó Cục Thuế TP.HCM sẽ tập huấn, triển khai cho các doanh nghiệp.

Chúng tôi biết rằng nhiều doanh nghiệp bức xúc nhất là trách nhiệm của họ đối với việc tự in hóa đơn. Nhưng việc tự in hóa đơn là đương nhiên và phải thực hiện theo lộ trình.

Các doanh nghiệp sợ rằng khi tự in hóa đơn sẽ bị đánh cắp mẫu hóa đơn của doanh nghiệp mình để sử dụng vào mục đích phi pháp, thế nhưng thật sự khi in hóa đơn các doanh nghiệp phải quy định mã khóa của mình.

Bên cạnh đó, trên hóa đơn tự in, các doanh nghiệp phải đóng dấu tròn của doanh nghiệp trên đó thì các đơn vị khác sẽ khó lòng nhái mẫu hóa đơn của mình để thực hiện hành vi gian lận được.

Về mặt chi phí, các doanh nghiệp khi ra kinh doanh phải có những chi phí để thành lập doanh nghiệp. Ở đây, chi phí in hóa đơn để kinh doanh cũng được tính vào chi phí hợp lý của doanh nghiệp.

Theo quy định, các doanh nghiệp nhỏ sử dụng số lượng hóa đơn ít có thể sẽ gặp khó khăn do phải đầu tư một khoản chi phí lớn cho việc thiết kế mẫu, in hóa đơn khi nghị định 51 có hiệu lực. Ngược lại, các doanh nghiệp lớn lâu nay đã sử dụng hóa đơn đặc thù sẽ không gặp vấn đề gì.

Từ bây giờ, các doanh nghiệp phải tự xác định doanh nghiệp mình sẽ sử dụng loại hóa đơn tự in, hóa đơn đặt in hay hóa đơn điện tử và đăng ký sớm với cơ quan thuế. Doanh nghiệp phải tự thiết kế mẫu hóa đơn, biện pháp bảo mật để tránh bị giả mạo. Nghị định 51 cũng quy định trách nhiệm quản lý hóa đơn thuộc về các doanh nghiệp.

* Còn những doanh nghiệp dùng ít hóa đơn có cần phải tự in hóa đơn, thưa ông?

- Như tôi đã nói, các doanh nghiệp dù rất nhỏ, nếu một tháng sử dụng chừng 2 quyển hóa đơn thì cũng vẫn phải tự in hóa đơn. Vì họ in hóa đơn để sử dụng cho cả một thời gian dài chứ không nhất thiết chỉ sử dụng trong một năm. Tôi nghĩ những băn khoăn này của doanh nghiệp không phải là lớn.

* Thưa ông, hiện nay nhiều công ty thương mại kinh doanh máy tính xách tay ngoại nhập sử dụng phiếu xuất kho thay cho hóa đơn và khi bán hàng xong, khách hàng yêu cầu xuất hóa đơn thì những công ty này thường đòi thêm 10% thuế giá trị gia tăng. Ông cho biết đối với trường hợp này sẽ được xử lý như thế nào?

- Chúng tôi nói lại một lần nữa: tất cả các đơn vị kinh doanh đều phải thực hiện việc xuất hóa đơn khi bán hàng. Cho nên việc bán hàng mà không xuất hóa đơn là hành vi gian lận thuế. Phiếu xuất kho không phải là một chứng từ hợp lệ trong mua bán. Chúng tôi đã thông báo với các doanh nghiệp trên địa bàn rồi.

Giá thanh toán là giá đã có thuế giá trị gia tăng trong việc giao dịch. Khi người mua trả tiền thì số tiền thanh toán đã có thuế giá trị gia tăng. Doanh nghiệp không thể buộc người mua trả thêm 10% (nếu muốn có hóa đơn) sau khi đã thanh toán tiền được.

Như vậy theo nghị định 51, việc bán hàng trên 200.000 đồng phải xuất hóa đơn. Đây là trách nhiệm của bên bán nhưng bên mua hàng dù là người tiêu dùng hay doanh nghiệp đều phải yêu cầu bên bán xuất hóa đơn.

Nếu trong trường hợp cơ quan chức năng kiểm tra phát hiện người tiêu dùng không yêu cầu đơn vị bán xuất hóa đơn cũng sẽ được xếp vào hành vi thông đồng trốn thuế nhà nước.

Đối với các siêu thị bán lẻ, nếu người tiêu dùng không yêu cầu xuất hóa đơn thì cũng phải xuất hóa đơn và tập hợp lại vào cuối ngày làm việc để báo cáo thuế.