Dòng xe ken đặc trên đường Nguyễn Kiệm, TP.HCM (đoạn gần Bệnh viện 175) vào giờ cao điểm - Ảnh: Quang Khải

Mặc dù nhiều đường vành đai đã được mở rộng, đường cao tốc đã được nối, nhưng các nút thắt cổ chai với hàng ngàn xe các loại dồn ứ vẫn chưa giảm bớt bao nhiêu.

Có len lách giữa đám đông xe máy cuộn xoáy vào nhau ở ngã tư để tìm lối thoát quanh những khe hở của xe tải, xe container cồng kềnh, dài hàng chục mét với những thùng hàng nặng nề, nghễu nghện mới thấy sự nguy hiểm và bức xúc cần giải quyết của vấn đề.

Có sống ở thành phố và chịu đựng từ năm này sang năm khác vấn nạn kẹt xe ngày càng tăng cấp độ mới thấy sự nan giải tưởng như không thể giải quyết.

Bộ, sở đưa ra phương án làm thêm hầm chui, cầu vượt, phân luồng giao thông nhưng tốc độ gia tăng của lưu lượng xe cộ lại luôn lớn hơn sự phát triển đường phố.

Thực tế này đã kéo vấn nạn kẹt xe nhiều tiếng đồng hồ từ nội thành lan ra tới các đường vành đai và cửa ngõ thành phố, và sẽ còn tiếp tục kéo dài cùng với sự tăng trưởng không ngừng của dân số và kinh tế.

Tiếp tục phát triển cơ sở hạ tầng giao thông là tối quan trọng nhưng lại không phải là giải pháp căn cơ nhất có thể giải quyết tận gốc vấn đề. Giải pháp tối ưu vẫn cứ là phải tìm mọi cách để giảm lưu lượng xe di chuyển.

Như thành phố đã và đang nỗ lực di dời, giãn cách khu công nghiệp, nhà máy, xưởng sản xuất ra khỏi nội thành, các khu dân cư; việc di dời các cảng vận tải đang lần lượt được thực hiện và được người dân hết sức hoan nghênh, trông chờ.

Các biện pháp, chủ trương gia tăng phương tiện giao thông công cộng và hạn chế xe cá nhân cũng được thực hiện, hưởng ứng.

Người ta còn mong ước và tính đến các giải pháp vĩ mô khác như phát triển đô thị vệ tinh, gia tăng tính cạnh tranh và hấp dẫn của các tỉnh, thành phố khác để giãn dân, giảm tải cho TP.HCM và Hà Nội, vốn đã phát triển đến mức “siêu đô thị” nhưng lại chỉ ở mặt dân số nên không thể tránh được các vấn nạn.

Thật khó để thực hiện đồng bộ các giải pháp, nhưng lại không có cách nào khác. Mỗi ngày, người dân vừa phải nỗ lực vượt qua những ngã tư kẹt xe vừa cố gắng giữ cho mình an toàn giữa những xe buýt, xe khách, xe tải, xe container và lại cũng phải động viên mình tập cho ý thức giao thông văn minh trở thành thói quen, quán tính.

Chỉ để ra đường và đến nơi cần đến đã vất vả như vậy, chưa kể đến hàng loạt thuế phí phải đóng, do đó người dân cũng có quyền đòi hỏi. Đó là yêu cầu về những cung đường riêng biệt, tách khỏi khu dân cư dành cho những loại phương tiện vận tải hạng nặng, kể cả ở ngoại thành.

Ấy là đòi hỏi về một thành phố không kẹt xe để người đi đường không phải hao tổn thời gian, tâm lực trong những đám đông. Ấy là mong mỏi những hệ thống giao thông công cộng tiện lợi để không phải gắn với xe máy mọi lúc mọi nơi. Ấy là ước mong những con đường vừa sạch đẹp, thuận tiện lại vừa yên bình để không phải “ra đường như ra trận”...

Ngành giao thông chắc sẽ còn gặp nhiều khó khăn để giải những bài toán hóc búa ấy, nhưng đó là những nhu cầu rất bình thường và chính đáng của những người dân đóng thuế.