Càng bức xúc hơn khi người ta nhớ lại cách đây vài năm, công luận từng rộ lên việc lên án các hành vi gian lận không thể chấp nhận về đo lường, chất lượng xăng dầu. Các cơ quan chức năng khi đó cũng vào cuộc, cũng thanh tra, xử phạt, hứa hẹn các giải pháp... Để rồi đến nay đâu vẫn còn đó, thậm chí các hành vi gian lận ngày càng trắng trợn hơn, xem thường pháp luật và xem thường người tiêu dùng hơn.

Từ thời điểm cuối năm 2006, theo thống kê nhanh của 41 địa phương, qua đợt thanh tra từ tháng 9 đến tháng 12-2006 đã phát hiện 351 cơ sở (trong tổng số 2.178 cơ sở kinh doanh xăng dầu được thanh tra) có vi phạm về đo lường và chất lượng. Đến năm 2007, theo nhận định của thanh tra Bộ Khoa học - công nghệ, tình trạng gian lận về đo lường và chất lượng xăng dầu tiếp tục tái diễn. Tuy nhiên, khi đó các cơ quan chức năng đã không tập trung đưa ra các giải pháp chấn chỉnh quyết liệt.

Để đến năm 2008, tình trạng các cây xăng “móc túi” khách hàng xảy ra tràn lan với đủ mọi thủ đoạn, từ đơn giản đến tinh vi, từ thủ công đến gắn chip điện tử. Địa bàn gian lận diễn ra ở hầu khắp các địa phương trên cả nước, từ Hà Nội đến TP.HCM, từ các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long xa xôi như Bạc Liêu đến các địa danh tít tắp phía bắc như Thái Nguyên, Sơn La. Khu vực miền Trung, miền Đông Nam bộ cũng không ngoại lệ với sự góp mặt của các cây xăng gian lận ở đồng Nai, Bình Dương, Phú Yên, Quảng Ngãi, Quảng Bình...

Lộng hành đến mức không chỉ người tiêu dùng bất bình, các cơ quan ngôn luận bức xúc, mà đích thân Thủ tướng Chính phủ vào tháng 8-2008 đã phải ban hành công điện yêu cầu Bộ Khoa học - công nghệ và Bộ Công thương chỉ đạo các cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra ngay các thiết bị đo lường chất lượng xăng dầu, giấy phép kinh doanh, điều kiện kinh doanh... của các cơ sở kinh doanh xăng dầu trên toàn quốc, kịp thời phát hiện, làm rõ các hành vi gian lận trong đo lường, kinh doanh xăng dầu.

Lúc đó các cơ quan chức năng cũng vào cuộc. Một số cây xăng bị xử phạt hành chính, sau đó vài chủ cơ sở bị xử lý hình sự. Các cơ quan chức năng cũng kiến nghị một số gỉải pháp để chấn chỉnh. Thậm chí khi đó ông Đặng Quang Huấn, phó chánh thanh tra Bộ Khoa học - công nghệ, còn cho biết: bộ đã kiến nghị các cơ quan chức năng nghiên cứu chế tạo thiết bị dưới dạng “hộp đen” gắn trên các cây xăng để ghi lại hoạt động của các cây xăng nhằm tránh tình trạng gian lận trong kinh doanh xăng dầu.

Nhưng hình như các biện pháp chưa đủ mạnh; việc thực hiện không đủ kiên trì, không triệt để nên đến nay túi tiền người tiêu dùng vẫn tiếp tục bị các cây xăng “móc”. Ngay từ thời điểm tháng 9-2008, trong một cuộc trao đổi với phóng viên Tuổi Trẻ, ông Hồ Tất Thắng - phó chủ tịch Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng VN - đã dự báo: “Nếu chúng ta không ra tay giải quyết triệt để các hành vi gian lận xăng dầu thì người tiêu dùng sẽ còn tiếp tục bị “móc túi”. Hôm nay là xăng dầu nhưng ngày mai sẽ là gas, ngày kia là côngtơ điện, côngtơ nước, taximet, rồi hàng đóng gói sẵn..., tức là người tiêu dùng luôn ở trạng thái không được bảo vệ”.

Vậy ai sẽ bảo vệ người tiêu dùng? Chúng ta có luật pháp, có các cơ quan bảo vệ, thực thi pháp luật. Các cơ quan chức năng, từ bộ đến sở ngành: công thương, khoa học - công nghệ, cơ quan quản lý nhà nước về tiêu chuẩn đo lường chất lượng, hội bảo vệ người tiêu dùng... đủ cả. Nhưng rõ ràng là đến nay người tiêu dùng vẫn chưa được bảo vệ.

Vậy có thể nói gì khác hơn là: bệnh “móc túi” người tiêu dùng đã quá nặng nhưng thuốc chữa quá nhẹ nên đã... lờn thuốc. Còn các cơ quan chức năng được Thủ tướng giao trách nhiệm không lẽ chỉ có bao nhiêu thuốc? Hoặc thậm chí đã... hết thuốc?!