Phóng to

Dân dã đĩa mít non trộn nhộng tằm - Ảnh: K.L..

Dù đi đâu và làm gì mỗi khi nghe văng vẳng đâu đây trong nắng nóng ngày hè tiếng con chim rừng kêu dồn dập những thanh âm quen thuộc “cắt cô cắt cụt”, trong lòng mỗi người con xứ Quảng xa quê lại dấy lên nỗi nhớ quê hương da diết. Cứ tự nhủ lòng: mùa mít đã về, quê nhà mùa này mít non đã lủng lẳng khắp cành cây.

Mít non trộn chay hay trộn với thịt heo ba chỉ rất ngon. Nhưng ngon nhất, đặc sắc nhất và để lại nỗi nhớ nhiều nhất trong lòng mỗi người con xứ Quảng xa quê vẫn là món mít non trộn nhộng tằm mẹ làm mỗi khi mùa mít đến.

Để làm được món mít trộn thơm ngon, đậm đà và giàu ý vị đòi hỏi người nội trợ sự khéo léo, tinh tế và nhạy cảm. Tôi còn nhớ lời mẹ dặn muốn làm món mít trộn ngon phải chọn quả mít non, đều gai và nhẵn của loại mít ướt thì món ăn mới mềm mại và thơm. Nhiều người ngại mủ mít bám vào tay nên khi hái mít vào thường để một hai ngày cho mủ mít khô mới đem ra gọt vỏ. Chính điều này đã làm giảm đáng kể hương vị thơm ngon và thẩm mỹ của món mít trộn.

Dù không phải là món cao lương mỹ vị nhưng chính hương vị rất mộc mạc, thân thương từ trái mít trong vườn, con nhộng tằm nơi quê nhà cùng cái tình quê chân chất, nồng ấm đã tạo nên những hương vị rất riêng, rất đặc trưng và trở thành nỗi nhớ trong lòng mỗi người con xứ Quảng xa quê mỗi khi mùa hè đến, mùa mít về.

Vì vậy, ngay khi hái mít vào phải lập tức mang ra gọt vỏ dưới vòi nước để mủ mít trôi theo dòng nước. Sau đó bổ mít thành những miếng nhỏ và ngâm vào thau nước cho mít nhả mủ và không bị hóp gió. Làm như vậy khi luộc chín, những miếng mít sẽ có màu trắng chứ không bị thâm xám, món ăn vì vậy cũng ngon và đẹp mắt hơn.

Mỗi lần mẹ làm món mít trộn, tôi thường loanh quanh bên mẹ, vừa giúp mẹ lặt rau thơm, vừa học công thức. Mẹ bảo khâu luộc mít là quan trọng nhất, quyết định chất lượng của món mít trộn. Nếu luộc không chín mít sẽ bị sần, cứng, không nhả hết mủ và không thơm. Ngược lại, nếu luộc chín quá mít sẽ bị mềm, nhão, làm món mít trộn vừa không ngon vừa mất thẩm mỹ.

Mít luộc chín được thái thành những sợi dài, mảnh. Nhộng tằm chọn những con tươi ngon, rửa sạch, để ráo rồi xào lăn trên chảo dầu, thêm một chút gia vị cho nhộng thêm đậm đà. Trộn hỗn hợp mít và nhộng với nhau, thêm một ít dầu phộng phi thơm với hành băm, mì chính, muối tiêu vừa ăn, đảo đều tay cho hỗn hợp thấm gia vị. Để món trộn thêm thơm ngon và nhiều hương vị cần cho thêm đậu phộng rang chín và rau thơm (húng, quế) cắt nhỏ vào đảo đều.

Mít trộn ăn kèm với cơm rất ngon nhưng ngon nhất vẫn là ăn kèm với bánh tráng nướng. Bẻ một miếng bánh tráng nhỏ, xúc một ít mít trộn rồi từ từ thưởng thức những hương vị thơm ngon hòa quyện vào nhau. Vị mềm mại của mít quyện lẫn vị béo của nhộng tằm, dầu phộng, giòn thơm của đậu phộng rang, hương thơm quyến rũ của rau húng, quế, cay nhẹ của tiêu cùng âm thanh vui tai của bánh tráng nướng tạo nên những thanh âm và hương vị rất hấp dẫn, thơm ngon không thể lẫn vào đâu được.