Mặt nạ tôn vinh người chết hay che giấu một con người?

MINH HẢI (Tổng hợp)

TTO - Trong lễ hội săn bắn ở Alaska, lễ hội người chết Día de los Muertos ở Mexico hay trên sân khấu kịch Noh của Nhật Bản, mặt nạ chính là một vật dụng không thể thiếu và có ý nghĩa đặc biệt.

Những chiếc khẩu trang bảo vệ sức khỏe năm 2020 không phải là một loại "mặt nạ" đầu tiên của con người.

Từ hàng nghìn năm trước, loài người đã biết sử dụng mặt nạ cho các lễ kỷ niệm tôn giáo và văn hóa.

Một số mặt nạ tôn vinh người đã chết, một số đại diện cho động vật hoặc linh hồn và một số chỉ đơn giản là ngụy trang danh tính của một người.

Mặt nạ dùng trong lễ hội săn bắn ở Alaska - Ảnh: VCG WILSON / CORBIS / GETTY

Mặt nạ dùng trong lễ hội săn bắn ở Alaska

Người dân Yup'ik và Inupiaq ở Alaska thường đeo mặt nạ trong các nghi lễ đặc biệt, quan trọng nhất là các lễ hội săn bắn giữa mùa đông.

Những chiếc mặt nạ được một pháp sư hoặc trưởng tộc tạo tác, trang trí bằng lông vũ.

Đôi khi những chiếc mặt nạ này cũng là đại diện cho những vị thần thánh, một "đấng trên" có quyền lực tối cao.

Chúng có thể đeo khi săn bắn hoặc treo trong nhà để xua đuổi tà ma và những điều xấu.

Mặt nạ trong lễ hội người chết của Mexico - Ảnh: OLEG ELKOV / GETTY

Mặt nạ dùng trong lễ hội người chết Día de los Muertos, Mexico

Người dân Mexico có lễ hội đặc biệt vào cuối tháng 10 hằng năm là Ngày của người chết (Día de los Muertos).

Đây là dịp để người còn sống tưởng niệm các thành viên trong gia đình đã qua đời.

Mọi người sẽ thường vẽ mặt hoặc đeo mặt nạ ma quỷ, sọ người làm bằng đất sét hoặc bột giấy.

Ngoài ra, người dân còn trang trí bàn thờ bằng hoa và bánh trái, tổ chức ăn tiệc bên các ngôi mộ và trò chuyện về người đã khuất.

Đây là một phong tục kỳ lạ nhưng rất đặc sắc của người dân Mexico.

Một chiếc mặt nạ trong lễ hội Mardi Gras - Ảnh: MAISON ST.CHARLES

Mặt nạ trong lễ hội Mardi Gras ở Louisiana, Hoa Kỳ

Lễ hội Mardi Gras còn được gọi là Fat Tuesday (Thứ ba béo), là một lễ hội truyền thống hàng trăm năm tại thành phố New Orleans, bang Louisiana, Hoa Kỳ.

Trong dịp này, người dân tổ chức mặc trang phục màu sắc sặc sỡ, đeo mặt nạ và những chiếc mũ đẹp mắt để diễu hành khắp các khu phố.

Mọi người cũng sẽ tổ chức bữa tiệc ăn mừng lớn bên người thân và bạn bè.

Lễ hội được tổ chức vào khoảng tháng 2 hoặc tháng 3 hằng năm.

Trang phục và mặt nạ lạ mắt của một quốc gia châu Phi trình diễn trong Liên hoan quốc tế mặt nạ và nghệ thuật FESTIMA - Ảnh: MATZURI

Liên hoan quốc tế mặt nạ và nghệ thuật FESTIMA là một lễ hội văn hóa được tổ chức 2 năm một lần tại Dédougou, Burkina Faso.

Lễ hội là một phần trong công cuộc bảo tồn các tập tục văn hóa truyền thống châu Phi trong thời hiện đại.

Dịp này, các quốc gia khắp châu Phi sẽ cử người tham gia, mang theo và trình diễn những trang phục, mặt nạ truyền thống của dân tộc mình.

Những chiếc mặt nạ này được làm từ lá, rơm và gỗ, sử dụng cho việc thờ cúng tổ tiên và linh hồn.

Các vũ công biểu diễn trong lễ hội Carnival of Venice - Ảnh: TUSCANY NOW

Mặt nạ trong lễ hội hóa trang ở Venice, Ý

Carnival of Venice là một lễ hội hằng năm được tổ chức tại Venice, Ý, nổi tiếng thế giới với khoảng 3 triệu du khách tham dự.

Một trong những sự kiện quan trọng nhất là cuộc thi dành cho "la maschera più bella" - những chiếc mặt nạ đẹp nhất - được đánh giá bởi một hội đồng gồm các nhà thiết kế trang phục và thời trang quốc tế.

Mặt nạ có thể được làm bằng da, sứ hoặc sử dụng nhiều chất liệu khác, sử dụng lông vũ và đá quý tự nhiên để trang trí.

Do đại dịch COVID-19, lễ hội năm nay bị hủy bỏ.

Một nghi lễ trên đảo Bali, indonesia - Ảnh: GETTY

Với nguồn gốc từ thuyết vật linh, người dân trên đảo Bali (Indonesia) giữ vững niềm tin rằng thực vật, các vật thể vô tri và các hiện tượng tự nhiên khác đều có linh hồn.

Những điệu nhảy và những chiếc mặt nạ được xem như một cách để các linh hồn đến thăm thế giới vật chất mà con người đang sống.

Chúng chỉ được dành riêng để sử dụng trong các nghi lễ thiêng liêng, nhưng khách du lịch có thể mua mặt nạ được chế tạo đặc biệt để sử dụng trang trí.