Madeleine Riffaud chúc sinh nhật đại tướng Võ Nguyên Giáp

HỒ CƯƠNG QUYẾT

TT - LTS: André Menras (tên tiếng Việt là Hồ Cương Quyết) - người từng cộng tác với Tuổi Trẻ qua hai bài báo gây xúc động: Một chiều ngọt ngào với Madeleine Riffaud (Tuổi Trẻ ngày 14-12-2008) và Tôi đã được gặp tướng Giáp, sau 37 năm... (Tuổi Trẻ ngày 22-2-2009) - vừa gửi đến Tuổi Trẻ một bài viết mới.

Có những lúc trên con đường dài, gập ghềnh và vô định của cuộc chiến đấu của chúng ta, ta cần được tiếp thêm những vitamin để tăng năng lượng và củng cố ý chí. Ðồng thời để tự khẳng định lại con đường ta đã chọn cũng như niềm tin mà ta đã dành cho con người. Những vitamin đó đôi khi được trao cho ta bởi những con người lỗi lạc, mà bằng lòng can đảm và tài năng của họ đã làm thay đổi dòng chảy của lịch sử theo một chiều hướng tốt đẹp, những con người đã suốt đời luôn xử sự chân thật về lý tưởng.

Nhiều người Việt Nam thuộc mọi lứa tuổi từng biết Madeleine Riffaud - nữ nhà báo bằng ngòi bút và chiếc máy quay phim đã quả cảm đứng bên cạnh Việt Nam như một chiến sĩ chống ngoại xâm. Người phụ nữ đẹp huyền thoại với bím tóc dày và dài này đã được "Ðội quân tóc dài" yêu thương kết nạp vào đội quân của mình trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.

Bà từng đi dưới những đường hầm từ Bắc chí Nam, từng trải qua những cơn ác mộng bởi những đổ nát của cuộc chiến tranh, của những thi thể bị xé rách và cháy đen bởi đạn bom. Bác Hồ đã nhận bà là con gái nuôi.

Bà cũng từng được gần gũi những người sáng lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, những người bạn chiến đấu của Hồ Chủ tịch: Phạm Văn Ðồng, Võ Nguyên Giáp... Nhưng bà không chỉ giới hạn cuộc chiến đấu của mình trên đất nước Việt Nam. Bà đã dấn thân trọn vẹn trong tất cả những cuộc chiến đấu mang tính quyết định của thế kỷ của bà và đã trực tiếp tham gia những chiến thắng lớn chống lại áp bức, giành tự do và hòa bình: chống lại phát xít Ðức, chống lại chủ nghĩa thực dân Pháp tại Ðông Dương và Bắc Phi, chống lại sự xâm lược của Mỹ tại Việt Nam.

Tuy nhiên, những cuộc chiến thắng chưa bao giờ được trọn vẹn. Chiến thắng mở đường cho những cuộc đấu tranh mới và Madeleine vẫn luôn sẵn sàng dù đã ở tuổi 86. Bà nay vẫn đang sẵn sàng chiến đấu với tất cả sức tươi trẻ và sự thanh thản của tuổi 20 - cái tuổi mà Madeleine - người nữ chiến sĩ rất trẻ năm nào dấn thân vào đội quân kháng chiến chống phát xít.

Cách đây một tháng, Pháp đã công chiếu một bộ phim tài liệu ghi lại cuộc đời của bà với nhan đề Ba cuộc chiến tranh của Madeleine Riffaud, do đạo diễn Philippe Rostan thực hiện. Tôi hi vọng sắp tới bộ phim này sẽ được trình chiếu tại Việt Nam, vì chính Việt Nam đã chiếm một phần rất quan trọng trong nội dung phim. Ðây là một bằng chứng sống hiếm có hết sức cụ thể, chân thật và đầy tính nhân văn. Nhưng trên hết, phim là một bài học giản đơn và tuyệt vời về lòng can đảm và nhân đạo gửi đến tuổi trẻ của giới trẻ trên thế giới. Bộ phim đã nhận được sự khen ngợi của báo chí Pháp, không phân biệt chính kiến.

Ngày 1-9-2010, trước khi về Việt Nam, như thường lệ tôi đã đến thăm bà trong căn phòng nhỏ ở Paris. Bà đã giao cho tôi một nhiệm vụ: trao lại cho đại tướng Giáp những lời chúc sức khỏe với tất cả lòng kính trọng và thân thiết của bà. Dưới đây là toàn bộ nội dung của lời nhắn gửi vô cùng xúc động trong đoạn băng video tôi đã quay (*).

"Đồng chí Giáp, đồng chí đại tướng,

Tôi được biết rằng sinh nhật của anh đã qua, nhưng hôm nay tôi có dịp gửi đến anh những lời chúc đẹp nhất của tôi. Chúc anh sức khỏe, hạnh phúc và tiếp tục làm việc, vì lẽ tôi nhận thấy anh vẫn luôn làm việc và điều đó không làm tôi bất ngờ chút nào vì chính tôi, dù trẻ hơn anh nhiều, nhưng tôi cũng sẽ tiếp tục làm nhân chứng lịch sử cho đến hơi thở cuối cùng!

Và tôi có thể nói với anh - đại tướng Giáp thân mến của tôi - rằng khi anh cất tiếng nói, tiếng vọng của lời anh nói vang đến những đất nước xa lạ, nhất là đến nước Pháp, trên những tờ báo đối lập. Cũng đã có nhiều lần các báo Pháp nói về anh khi anh phát biểu về những vấn đề có liên quan đến đất nước anh, và điều đó càng làm chúng ta gần nhau hơn.

Tôi xin được cảm ơn anh về sự cố gắng đó, nhưng tôi biết rằng anh rất khỏe và tôi không có gì phải lo ngại nhiều cho sức khỏe của anh vì đã có những ông bà tổ tiên sống lâu hơn anh nhiều lắm. Như vậy đó, đơn giản là tôi chỉ muốn gửi đến anh những lời chúc kính trọng của tôi và hôn anh cùng với chị nhà. Tôi không thể làm gì khác hơn bởi vì - tôi nói với anh nhưng anh không được lo cho tôi nhé - tôi gần như đã bị mù hoàn toàn và sắp tới sẽ sống hoàn toàn trong đêm đen. Và mặc dù vậy tôi sẽ chiến đấu đến cùng".