Phóng to

Ảnh: N.Đ.T

Phạm Tiến Duật sinh ngày 14-1-1941 tại Phú Thọ, ông đã học văn khoa sư phạm và tình nguyện nhập ngũ với quân hàm binh nhì: "Người làm thơ ấy đương trai. Ở trên ve áo có hai lá cờ".

Phạm Tiến Duật đã qua 14 năm quân ngũ, trong đó có tám năm trực tiếp làm lính Trường Sơn. Ông nổi tiếng ngay từ khi còn là một nhà thơ - chiến sĩ với những bài thơ bất hủ như: Tiểu đội xe không kính, Nhớ, Lửa đèn, Gửi em cô thanh niên xung phong; Trường Sơn Đông Trường Sơn Tây… đầy hào khí, ca ngợi người lính và thúc giục thanh niên lên đường chiến đấu.

Ông cũng là người, ngay trước ngày hòa bình, nhận ra rất sớm những đau thương mất mát cả về thể xác lẫn tâm hồn do chiến tranh gây ra cho người lính và thân nhân của họ. Tập thơ Vòng trắng của ông - với hình tượng ngọn khói hương xuất hiện từ 1973 đã gây khá nhiều xôn xao, tranh cãi.

Ra khỏi quân đội, Phạm Tiến Duật trở thành trưởng ban thơ của báo Văn Nghệ, rồi trưởng ban đối ngoại Hội Nhà văn VN. Ông không làm thơ và in thơ nhiều như trước, nhưng xuất hiện khá dày đặc với nhiều tiểu luận văn chương và sau này còn làm MC trong nhiều năm cho một số chương trình của VTV.

Phạm Tiến Duật được tôn vinh như một nhà thơ của Trường Sơn huyền thoại. Ông đã nhận giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật ngay đợt đầu tiên cho tập thơ Vầng trăng và quầng lửa viết về thời kháng chiến chống Mỹ của mình. Vĩnh biệt ngọn lửa đèn cháy rực suốt thời bom đạn, chúc ông thanh thản "sang bên kia cầu - nơi có những miền quê yên ả”.