Kính thiên văn tia X lớn nhất

NGUYỄN LÊ MINH (Theo Science Daily)

TTO - Một dự án hợp tác giữa Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA), Cơ quan vũ trụ châu Âu (ESA) và Cơ quan thám hiểm không gian vũ trụ Nhật Bản (JAXA) sẽ cho ra đời kính thiên văn tia X quốc tế lớn nhất (IXO), giúp cung cấp những thông tin mới về lỗ đen và nguồn gốc vũ trụ.

Phóng to

Kính thiên văn IXO

IXO có kích thước "khủng", chỉ riêng bề mặt gương đã rộng 1.300 m². Chất lượng bề mặt này sẽ được thử nghiệm tại Viện đo lường quốc gia Đức Bundersanstalt (PTB) bằng một chùm tia X đơn sắc.

IXO sẽ chỉ có một gương duy nhất với một bề mặt xấp xỉ 3m², chiều dài tiêu cự 20m, độ phân giải một góc nhỏ hơn 5 cung giây (1 cung phút = 1/60 độ). Các tia trực tiếp và phản xạ được ghi nhận bằng một máy dò không gian dựa trên cảm biến ảnh CCD ở khoảng cách 5m hay 20m từ hệ thống ống kính.

IXO có thể chụp bức xạ tia X từ những lỗ đen rất xa, vì loại bức xạ này thâm nhập vào bụi vũ trụ - một trở ngại thường gặp nhất xảy ra trên đường đi. Với mục tiêu này, gương trong kính thiên văn phải rất lớn, nhưng cũng đảm bảo đủ ánh sáng.

Các nhà khoa học hi vọng thông qua IXO, sẽ có khoảng 3 triệu lỗ đen mới được tìm thấy. Điều này sẽ lần đầu tiên cho phép họ xem xét tổng quan toàn bộ sự hình thành và phát triển của các lỗ đen siêu lớn.

Nó cũng sẽ cung cấp nhiều thông tin mới về các ngôi sao neutron và các hố đen sao (loại lỗ đen thứ hai hình thành khi các ngôi sao siêu lớn phát nổ)...

NGUYỄN LÊ MINH (Theo Science Daily)