Phóng to

Đặc điểm của lao động trí óc là khi hết giờ làm, ta vẫn không hoàn toàn dứt bỏ được những suy nghĩ liên quan đến công việc. Điều này thường gây nên sự căng thẳng thần kinh. Vì vậy, khi được nghỉ, nên lao động chân tay vừa sức, hoặc đi bách bộ và chơi thể thao.

Ở thời đại chúng ta đang sống, con người phải vận dụng thần kinh nhiều nhất trong lịch sử nhân loại từ trước đến nay. Sống trong thời đại văn minh, cơ giới hiện nay, con người vận dụng trí não nhiều hơn thể lực, hệ thần kinh dễ bị căng thẳng, mệt mỏi, nhất là đối với các nhà nghiên cứu khoa học và sáng tác nghệ thuật vì công việc nhiều khi đòi hỏi sự tập trung cao độ.

Lao động trí óc thường liên quan đến những công việc kéo dài nhiều giờ trong buồng kín và tư thế ngồi gò bó. Sự làm việc căng thẳng của hệ thần kinh làm tăng trương lực của mạch máu não. Vì vậy, nếu không có những biện pháp lao động hợp lý thì về lâu dài, những rối loạn bệnh lý của hệ thần kinh sẽ xuất hiện.

Theo nhiều tài liệu nghiên cứu, bệnh tăng huyết áp và các bệnh tim mạch thường hay xảy ra đối với những người lao động trí óc và rất ít thấy ở những người lao động chủ yếu bằng chân tay. Nhiều nhà khoa học đã xác định rằng các bệnh như xơ vữa mạch, tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim... liên quan mật thiết đến những rối loạn trong việc điều chỉnh thần kinh về hoạt động của trái tim và các mạch máu. Cũng vì vậy, bệnh tăng huyết áp phát triển nhiều ở những người lao động trí óc, làm việc căng thẳng và ít chịu vận động các cơ bắp.

Để bảo vệ sức khỏe, người lao động trí óc cần bố trí giờ giấc làm việc và nghỉ ngơi hợp lý. Các nhà bác học lỗi lạc, đặc biệt là Pavlop, nổi tiếng là những người làm việc rất khoa học. Họ thực hiện kế hoạch hằng ngày chính xác như một chiếc đồng hồ. Những công việc căng thẳng và phức tạp nhất nên dành cho buổi sáng. Phòng làm việc cần thoáng gió, sạch sẽ, đủ ánh sáng và yên tĩnh.

Khi hết ngày làm việc, nên lao động chân tay vừa sức, đi bộ hoặc chơi thể thao. Việc rèn luyện thân thể và vận động thể lực có tác dụng ngăn ngừa bệnh tật, rất cần thiết cho người lao động trí óc, bổ sung cho lối sống, lối làm việc căng thẳng trí não và ít vận động. Văn hào Victo Hugo ở tuổi rất cao vẫn giữ thói quen tập thể dục buổi sáng và tham gia đều đặn các hoạt động ngoài trời. Chính vì vậy ông đã giữ được sức khỏe và sự minh mẫn cho tới cuối đời.

Sự kết hợp khoa học giữa làm việc và nghỉ ngơi, hoạt động trí não và những vận động rèn thể lực là phương pháp tổ chức lao động trí óc hợp lý nhất, nhằm duy trì sức sáng tạo và thể lực con người ngay cả lúc về già.