Đánh giá như vậy liệu có công bằng không? Có 30 năm dạy lịch sử ở trường THCS, bản thân tôi rất bức xúc trước thực trạng vì sao học sinh quay lưng với môn lịch sử?

Nhưng bình tĩnh suy xét lại cho cùng thì đó cũng là sự việc diễn ra theo đúng quy luật của cuộc sống nói chung và quy luật của lịch sử nói riêng mà thôi! Bởi những lý do sau mà theo ý thiển cận của tôi xin được chia sẻ cùng đồng nghiệp và học sinh Bảo Trân.

Thứ nhất về mặt xã hội, đa số phụ huynh xem nhẹ môn học này nếu không muốn nói là xem thường, vì phụ huynh cho rằng thực tế lịch sử học để biết vậy thôi chứ không ứng dụng gì trong nghề nghiệp tương lai sau nay (chỉ cần thiết nếu học để đi dạy lịch sử hoặc nghiên cứu sử), do vậy phụ huynh không quan tâm mà chỉ đầu tư cho con học toán, lý, hóa… để có tương lai cơ hội nghề nghiệp tốt hơn sau này cho con em mình (điều này không trách được phụ huynh), rất thực tế. Nói cách khác, quy luật của cuộc sống là vậy.

Thứ hai về quy luật lịch sử, trong kháng chiến chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta, sự thắng lợi hay thất bại trong từng cuộc kháng chiến đều có nguyên nhân của nó, ở góc độ bộ môn lịch sử học sinh ghét học môn lịch sử có nguyên nhân từ đâu? Một số thầy cô cho rằng: “Chương trình quá chi tiết, bắt các em phải nhớ quá nhiều, cách kiểm tra vẫn là học thuộc lòng.

Sách giáo khoa môn lịch sử nghiêng về sự kiện quá nhiều: nào là những chiến dịch, những trận đánh, ta tiêu diệt bao nhiêu tên địch, bắn rơi mấy chiếc máy bay, xe tăng, tàu chiến…”. Đặc biệt sự kiện đó còn diễn ra ngày tháng năm nào…

Học sinh phải nhớ những điều ấy là thiên tài cần gì phải học nữa! Đây là một sai lầm về phương  pháp dạy - học và kiểm tra môn lịch sử. Tôi rất đồng ý với em Bảo Trân: “Vì sao học sinh ghét môn học này?”. Theo tôi, đây là nguyên nhân chính trả lời cho em...

Dạy lịch sử theo tôi là truyền cho các em tinh thần của dân tộc, cái hồn của núi sông, lòng biết ơn với tổ tiên qua những nhân vật lịch sử thì mới khắc sâu và đọng lại trong các em chứ không phải những số liệu khô khan, diễn biến dài dòng của những trận đánh, những chiến dịch…

Nhiều phụ huynh, học sinh có nói đùa thật xót xa với tôi rằng: “Dân ta phải biết sử ta, nếu mà không biết thì tra Google”. Như vậy, do chúng ta sai lầm về chương trình, dạy - học, kiểm tra, thi môn lịch sử là nguyên nhân tất yếu học sinh chán học lịch sử khi còn ở bậc THCS chứ không phải chỉ có học sinh lớp 10.

Vừa rồi khi kiểm tra bài cũ, tôi hỏi học sinh lớp 9 tôi dạy: “Em cho biết sự kiện lịch sử nào đánh dấu thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đạt đến đỉnh cao?” thì không học sinh nào trả lời được, tôi tiếp tục gợi ý đó là ngày lễ Quốc khánh của nước ta!

Các em cũng lặng thinh, thật đáng buồn để suy ngẫm mà tôi xin chia sẻ với đồng nghiệp dạy môn lịch sử! Cuối cùng tôi tự trả lời đó là sự kiện ngày 2-9-1945 tại quảng trường Ba Đình, trước hàng chục vạn đồng bào Hà Nội, Bác Hồ đọc tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa. Tôi kết luận là học sinh không quan tâm, chứ câu hỏi không khó vì tôi mới dạy các em tiết học liền trước.

Thứ ba, với tôi phải tự nhận lỗi rằng một phần trách nhiệm do chưa đủ tâm huyết để gây hứng thú, kéo học sinh về với quá khứ hào hùng của cha ông cho học sinh trong những giờ học lịch sử nhưng với 1,5 tiết/tuần thì thật khó, rồi khi có dự giờ, thao giảng, hội giảng, sinh hoạt chuyên môn cụm, thật buồn đồng nghiệp chỉ chăm chăm đánh giá giáo viên có truyền thụ hết kiến thức trong sách giáo khoa hay không, dạy còn thiếu ý này, ý khác, ý này là trọng tâm, ý kia là cơ bản, có liên hệ, có lồng ghép, có tích hợp, có giáo dục kiến thức, rèn kỹ năng, giáo dục thái độ tình cảm… để đánh giá xếp loại tiết dạy chứ không xem học sinh có hiểu bài hay không?

Đối với tôi dạy lịch sử không phải là như vậy, lịch sử suy cho cùng là một câu chuyện kể về quá khứ, vậy dạy miễn làm sao học sinh thích thú nghe câu chuyện là đủ rồi, từ đó sẽ lắng đọng dần trong tâm hồn các em một cách tự nhiên mà không cần phải nhồi nhét bắt học thuộc lòng.

Lỗi này từ quy định tiêu chuẩn, đánh giá, xếp loại giờ dạy ở bậc trung học (công văn 10227/THPT) đánh giá xếp loại của bộ chứ không phải của ai. Tôi tha thiết mong rằng bộ hãy để cho chúng tôi tự do sáng tạo kể lại câu chuyện lịch sử, tất nhiên đó là sự thật, vì lịch sử vẫn là lịch sử, hơn nữa bản thân lịch sử là một khoa học, mới hi vọng học sinh hứng thú không thờ ơ với môn lịch sử và sớm khắc phục những nguyên nhân nêu trên.

[poll width="400px" height="174px"]199[/poll]