Phóng to

TT - Ông ta đã đầu cơ đánh sụp các đồng tiền quốc gia và kiếm lợi hàng tỉ đôla trên các thị trường chứng khoán (TTCK), góp phần làm “cách mạng nhung” hạ bệ Tổng thống Gruzia E. Shevardnadze và tuyên bố mục tiêu lật đổ Tổng thống Mỹ G.Bush là “việc làm một đời”. Ông ta là nhà tài phiệt từng được mệnh danh là “Mozart của TTCK”, “Robin Hood tài chính”, “nhà từ thiện của xã hội mở”.

Sinh ngày 12-8-1930 tại Hungary, cha của Derd Shorosh (tên khai sinh của G. Soros) là luật gia từng nghĩ cách giúp những người gốc Do Thái thoát khỏi Hungary (đang bị Đức quốc xã chiếm đóng) bằng cách làm cho họ hộ chiếu giả. Khi ấy chính Derd mang các hộ chiếu giả này đi giao. Năm 1947, gia đình họ sang Anh và Derd Shorosh đổi tên thành George Soros. Tại Anh, G. Soros theo học Trường Kinh tế Anh và thích thú với quan điểm của triết gia Karl Popper trong “Xã hội mở và các kẻ thù của nó”. Sau khi tốt nghiệp, G. Soros quyết định hiện thực hóa những tư tưởng của Popper: kiếm tiền để biến thế giới thành xã hội mở.

Nhà tài chính

Năm 1956, G. Soros đi Mỹ và kiếm sống bằng nghề mua bán cổ phiếu trên các TTCK London và New York. Công việc làm ăn thuận lợi. Năm 1969, Soros thành lập Quĩ đầu tư quốc tế Quantum Fund, mỗi năm mang tới cho các cổ đông của nó hơn 30% lợi nhuận. Khả năng phân tích và phán đoán chính xác các dao động trên thị trường tài chính mang tới cho ông ta hàng triệu, thậm chí hàng tỉ USD, cùng với biệt danh “Mozart của TTCK”.

Có lần tài phán đoán này làm Soros xính vính: tiên đoán sự sụp đổ của các công ty Internet nên Soros đã sớm bán cổ phiếu của các công ty dotcom năm 1999. Nhưng các dotcom tiếp tục phát triển. Nhận ra sai lầm, Soros lại mua lại cổ phiếu để cuối cùng bán ra không kịp lúc các dotcom sụp đổ: thiệt hại lên tới gần 1 tỉ USD! Hay phi vụ với đồng tiền chung châu Âu euro. Nhà tài chính đã tiên đoán khả năng tăng giá của euro, nhưng do đổi USD sang euro quá sớm nên Soros mất hàng trăm triệu USD. Tuy nhiên nhìn chung Soros vẫn thắng lớn. Theo tạp chí Forbes, từ năm 1994-2002, tài sản của Soros đã tăng từ 4-7 tỉ USD.

Kẻ đầu cơ

Thủ thuật làm ăn của Soros đã tạo ra một loại đầu cơ mới - đầu cơ trên qui mô toàn cầu. Ông ta có thể điều khiển hàng tỉ USD và đánh vào nền kinh tế của cả một quốc gia như đã làm với đồng bảng Anh năm 1992. Kinh tế Anh năm ấy thiệt mất 1 tỉ. Số tiền này dĩ nhiên đã chảy vào túi Soros. Không những làm mất giá đồng bảng Anh, chiến dịch đầu cơ của Soros còn gây ảnh hưởng hàng chục đồng tiền châu Âu khiến EU phải hoãn đưa đồng euro vào lưu hành mất năm năm.

Cú tấn công thứ hai là với đồng yen của Nhật. Từ giữa năm 1995, đồng yen liên tục tăng giá so với USD - từ 128 yen chỉ còn 78 yen ăn 1 USD vào hè năm 1996. Chính quyền Nhật can thiệp để đưa tỉ giá đồng yen trở về vị trí cũ nhằm làm cho hàng Nhật rẻ hơn và dễ cạnh tranh hơn. Soros bèn mua đồng yen với giá 1 USD = 110-120 yen rồi bán nó khi tỉ giá là 1 USD = 80-90 yen. Lời 20%, Soros bổ sung vào tài khoản công ty ông ta vài tỉ USD! Thành công khiến ông ta có lúc tuyên bố: sẽ chỉ “tha” không đánh duy nhất một đồng tiền, đồng forint của Hungary, nơi G. Soros từng là Derd Shorosh!

Trong cuộc chơi của mình, có lúc Soros đã vượt lằn ranh. Năm 2002, ông ta bị một tòa án Paris buộc tội sử dụng thông tin mật để thủ lợi và bị phạt 2,2 triệu euro. Đó là sự trừng phạt cho việc ông ta sử dụng khả năng tiếp cận một số thông tin mật để trục lợi từ các cổ phiếu chứng khoán của Ngân hàng Société Générale gần 2 triệu USD khi ngân hàng này bị tư hữu hóa năm 1987.

Nhà tài phiệt

“Khi 50 tuổi tôi đã có trong tay hơn 30 triệu USD. Sau đó tôi tự hỏi: mình cần nhiều tiền như thế để làm gì? Ý nghĩa của nó là đâu? Thế là tôi thành lập quĩ” - Soros trả lời như thế về các loại quĩ mang tên ông ta khắp thế giới. “Nhà triệu phú thì xài tiền, còn nhà tỉ phú phải làm nên lịch sử”. Với phương châm này, năm 1969 Soros thành lập “quĩ từ thiện” đầu tiên, và tới năm 2003 đã có hơn 50 quĩ của Soros trên toàn thế giới.

Giữa thập niên 1980, một thông tin làm Soros quan tâm: tổng bí thư Liên Xô Mikhail Gorbachev đưa người bất đồng chính kiến Andrei Sakharov từ tù đày trở về. Nhận ra những thay đổi sắp chín muồi, Soros tới Nga để chi phối việc thành lập hệ thống chính trị mới. Ông ta thành lập một số quĩ dưới những tên gọi khác nhau, một trong số này là “Viện Xã hội mở”. Trong 15 năm, quĩ này tài trợ cho nền khoa học đang chật vật của Nga và các trung tâm Internet cho sinh viên, trường dành cho trẻ em nghèo và các viện mồ côi. Nhưng Soros không chỉ làm từ thiện. Ông ta xây dựng quan hệ với G. Yavlinski, B. Federyov và V. Potanin, những người mà ông ta đánh giá có thể làm thủ tướng Nga.

Giờ đây, G. Soros công khai một sứ mệnh mà ông đang tiến hành: lật đổ Tổng thống Mỹ G. Bush. Lý do: “Số phận thế giới phụ thuộc nước Mỹ, trong khi Tổng thống Bush dẫn chúng ta đi sai lối”. Soros trích 15 triệu USD để ủng hộ phía Dân chủ trong cuộc bầu cử năm 2004. Soros kể ý định chống lại Bush đã đánh thức ông ta đúng 3 giờ sáng như một chiếc đồng hồ báo thức. Trong bộ pyjama, nhà tài phiệt bật đèn ghi lại ý định này trên một trong những ghi chép mới mà ông định công bố trong một quyển sách in vào tháng mười hai tới.

Ngày 17-11, phát biểu trên Đài phát thanh quốc gia Tbilisi, Tổng thống Gruzia E. Shevardnadze đã công khai chỉ trích Quĩ G. Soros tại nước ông vì đã “tài trợ cho một số thế lực đối lập”, trong đó có phong trào thanh niên Kmara. Tuy nhiên, sự thức tỉnh của E. Shevardnadze quá muộn. Soros đã chuẩn bị cho việc lật đổ E. Shevardnadze từ tháng 2-2003 khi Viện Xã hội mở của ông ta tại Tbilisi gửi một người Gruzia, 31 tuổi, tên Giga Bokeria, lãnh đạo “Viện tự do”, tới Serbia để học cách các thành viên của phong trào Optor (Kháng chiến) sử dụng những cuộc biểu tình trên đường phố lật đổ Tổng thống Milosevic như thế nào. Vài tháng sau, Quĩ Soros lại chi tiền cho các thành viên Optor tới Gruzia: những người này mở một khóa đào tạo ba ngày cho hơn 1.000 sinh viên Tbilisi về cách dàn dựng một cuộc cách mạng hòa bình. Theo Giga, ba tổ chức đóng vai trò then chốt trong việc lật đổ E. Shevardnadze là phong trào dân tộc đối lập của M. Saakashvili, Đài truyền hình đối lập Rustavi-2 và phong trào thanh niên Kmara! (Tháng 4-2003, sau khi nhận 500.000 USD từ Quĩ Soros, Kmara tuyên chiến với E. Shevardnadze và bắt đầu cuộc vận động tấn công nạn tham nhũng của chính quyền). Đài Rustavi-2 nhận tiền của Soros từ khi thành lập năm 1995 và đã được tăng thêm tài trợ từ một năm trước khi nó bắt đầu chương trình “24 giờ” chống E. Shevardnadze. Rustavi-2 công chiếu phim hoạt hình tên Our Yard trong đó Tổng thống Shevardnadze được mô tả như một kẻ lá mặt lá trái quanh co. Cũng chính Rustavi-2 đã truyền đi kết quả những cuộc thăm dò bầu cử quốc hội ngày 2-11 do các tổ chức Mỹ thực hiện, trái ngược với kết quả chính thức. Soros còn có mối quan hệ nồng ấm với nhà đối lập chính của E. Shevardnadze là Saakashvili, một luật gia tốt nghiệp tại New York đang tin chắc khả năng thắng cử trong cuộc bầu cử tổng thống ngày 4-1-2004. Năm ngoái, đích thân Soros tiến cử Saakashvili nhận giải thưởng của Quĩ xã hội mở.