Phóng to

NSƯT Khương Mễ (1916 - 2004)

Ông sinh ngày 15-7-1916 tại một cù lao thượng nguồn sông Tiền, xã Long Thuận, huyện Hồng Ngự, nay thuộc tỉnh Đồng Tháp. Cách mạng Tháng Tám, người trai trẻ tham gia kháng chiến. Trong chiến khu, ông đã cất công tìm tòi cách vận hành máy quay phim, cách dùng thuốc in tráng phim, sử dụng chiếc tam bản có mui để làm buồng tối trên sông Cửu Long. Đặc biệt ông chế tạo thành công máy in phim tại chỗ.

Ông được gọi là một “huyền sử” điện ảnh Nam bộ kháng chiến. Ông đã gây nên sự thán phục khi sau này đem đến Liên hoan phim quốc tế Amiens (Pháp, năm 1997) nhiều hiện vật quá khứ như chiếc máy quay 16mm cũ kỹ, sáu mô hình thiết bị in tráng tự chế, bàn dán, bộ ảnh đen trắng... mà từ đó ông cùng bạn bè vẫn tạo ra được những bộ phim VN hoàn toàn thủ công giữa đầm lầy Đồng Tháp vào năm 1947 trong hoàn cảnh kháng chiến gay go.

Thành công của Khương Mễ vượt ra ngoài trí tưởng tượng của giới làm phim Pháp và các nước. Với công lao thuở khai hoang điện ảnh, ông được ví như “Lumière của Tháp Mười”. Ông được chủ tịch ban giám khảo là nữ diễn viên nổi tiếng Sophie Baez tuyên dương toàn bộ tác phẩm, trao tặng huy chương Kỳ lân vàng (Licorne d'Or).

Ông là người của một số “đầu tiên”. Bộ phim tài liệu đầu tiên của điện ảnh cả nước Trận Mộc Hóa (1948) là do Khương Mễ cầm máy quay. Bộ phim truyện Vợ chồng A Phủ (1961), một trong ba bộ phim truyện đầu tiên của điện ảnh cách mạng VN, cũng được tín nhiệm đặt vào tay nhà quay phim Khương Mễ. Bộ phim truyện dài đầu tiên của Đài truyền hình TP.HCM là Cô Nhíp (1976) do Khương Mễ đạo diễn.

Nhập quan lúc 7g ngày 19-6 tại Bệnh viện Thống Nhất, lễ viếng bắt đầu từ 12g ngày 19-6 tại Nhà tang lễ TP, lễ động quan lúc 6g ngày 21-6, sau đó đưa đi an táng tại quê nhà (xã Long Thuận, huyện Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp).