Phóng to

Bình thường có 70% người lành mang virus nhưng không có biểu hiện lâm sàng, trong điều kiện sức khỏe giảm sút, viêm nhiễm, sức đề kháng giảm thì virus sẵn có trên da trở thành gây bệnh và thông thường lây qua đụng chạm trực tiếp với da. Mụn rộp có thể xuất hiện ở môi (mụn rộp miệng), bộ phận sinh dục (mụn rộp sinh dục) hoặc các bộ phận khác của cơ thể.

Có hai loại HSV:

+ HSV-1 thường gây ra vết lở trên môi hoặc trên mặt. Khi đến 25 tuổi có khoảng 80% người bị HSV-1. Một số ít không có triệu chứng gì cả.

+ HSV-2 gây ra đa số mụn rộp sinh dục. 12,5% người bị HSV-2 và 20% số đó có triệu chứng bệnh.

Cách lây thông thường nhất của HSV loại 1 và 2 là đụng chạm trực tiếp da - với - da trong lúc hôn hít hoặc giao hợp qua âm đạo, hậu môn hoặc bằng miệng. Triệu chứng có thể nhận ra sớm nhất là cảm giác tê rần hoặc ngứa ngáy kéo dài từ vài tiếng đồng hồ đến một vài ngày trước khi mụn nước xuất hiện. Thỉnh thoảng người bệnh có thể bị đau nhói dây thần kinh tọa hoặc chân. Thông thường triệu chứng khi mụn rộp phát tác, có thể rất nhẹ không nhận ra.

Chu kỳ sống của HSV có 2 thời kỳ:

1. Không hoạt động - HSV ẩn náu trong cơ thể trong dây thần kinh giác quan.

2. Hoạt động - HSV xuất hiện trên da, có khi gây ra vết lở có khi không.

Triệu chứng:

Nơi nhiễm HSV có cảm giác đau rát, vài giờ sau nổi mảng đỏ trên mặt da bị tổn thương và những mụn nước nhỏ, đau hoặc loét nông ở âm hộ, các môi sinh dục, cổ tử cung ở phụ nữ hoặc dương vật ở nam giới... xuất hiện trên mảng đỏ thành từng chùm hoặc rải rác. Bệnh nhân đi tiểu đau, vùng sinh dục dễ bị đau khi chạm vào. Phụ nữ có thể bị ra huyết trắng. Vài ngày sau mụn nước vỡ, tạo nên các vết loét có vảy, đau đớn. Từ 7-20 ngày, vảy bong ra để lại vết trợt đỏ rồi lành, không gây sẹo. Bệnh Herpes thường tái phát nên dù đã khỏi nhưng sau một thời gian vẫn bị lại. Lần đầu nhiễm bệnh Herpes sinh dục có triệu chứng giống như bệnh cúm (đau bắp thịt, mệt mỏi, nhức đầu, sốt nhẹ), đi tiểu đau và nước tiểu ít, hạch bạch huyết bị sưng; sưng, đau hoặc ngứa quanh bộ phận sinh dục.

Khi bệnh tái phát, những ảnh hưởng trên sẽ bớt dần hoặc không còn nữa. Thông thường các triệu chứng sẽ tan biến trong vòng từ 2 đến 4 tuần lễ và không gây ra thiệt hại lâu dài nào. Tuy nhiên nếu bị đau nên đến bác sĩ để được hướng dẫn dùng thuốc.

Khi mới phát hiện bệnh nên điều trị dứt điểm, triệt để cả hai vợ chồng. Acyclovir là một thuốc kháng virus tác dụng chống lại virus Herpes, bao gồm simplex 1 và simplex 2 (mụn rộp và herpes sinh dục), thủy đậu - zona và Epstein-Barr virus (mononucleosis). Acyclovir (Viên nang 200mg; viên nén 400mg, 800mg; thuốc mỡ 5% 15mg) ức chế sự sao chép ADN mà virus cần để nhân lên.

Khi Herpes sinh dục có dấu hiệu hay tái phát thì có thể uống Acyclovir hằng ngày 600 - 1.000mg trong 6 tháng làm giảm đau, rút ngắn các tổn thương và thời gian bài tiết virus, giảm tần số và mức độ nặng ở bệnh nhân bị nhiễm tái diễn.

Nếu có bội nhiễm dùng thêm kháng sinh phổ tác dụng rộng. Ngoài ra cần giữ gìn cơ thể khỏe mạnh nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.

Phụ nữ mang thai đến ngày sinh có bệnh Herpes sinh dục sẽ lây nhiễm cho con trong quá trình sinh đẻ (gây loét giác mạc, hoặc viêm não) nên các bác sĩ sản khoa sẽ chỉ định mổ lấy con. Do bệnh thường tái phát, cần được bác sĩ chuyên khoa da liễu điều trị chứ không nên tự dùng thuốc theo toa cũ.

Đa số người bệnh sẽ không có triệu chứng gì đáng kể sau khi nhiễm HSV. Một số khác thì những triệu chứng đầu tiên của mụn rộp sinh dục sẽ xuất hiện trong vòng từ 2 đến 21 ngày sau khi tiếp xúc với HSV. Lần phát bệnh đầu tiên bao giờ cũng nặng nhất. Khi một người tiếp xúc với siêu vi khuẩn mụn rộp, hệ miễn dịch không kịp sản sinh kháng thể để chiến đấu chống siêu vi khuẩn.

Có thể giảm lây HSV cho người khác bằng những bước sau:

1. Tuyệt đối tránh giao hợp với người có bệnh.

2. Thảo luận về mụn rộp sinh dục với người bạn đời và cùng nhau áp dụng biện pháp đề phòng an toàn.

3. Hỏi xem người bạn đời có bị mụn rộp hay không. Nếu có cùng loại siêu vi khuẩn thì đã có sẵn kháng thể.

4. Khi có triệu chứng bệnh nên chọn những cách giao hợp không tiếp xúc trực tiếp da với nơi bị ảnh hưởng.

5. Dùng bao cao su dù bao cao su không che phủ hết tất cả những điểm có thể lây bệnh nhưng cũng giúp ngừa bệnh phần nào.

6. Dùng màng chắn nha khoa (là lớp nhựa dẻo, mỏng) khi có giao hợp bằng miệng với phụ nữ. Lớp màng mỏng này giúp giảm bớt rủi ro tiếp xúc với virus Herpes.