Phóng to

Bia đá ở cầu Đông Ba bị vẽ những nét nghệch ngoạc

TT (Huế) - Cố đô Huế là nơi còn lưu giữ nhiều công trình kiến trúc mang dấu ấn của một thời. Và điều đặc biệt là bên cạnh các công trình ấy, bao giờ cũng có tấm bia đá nói về công trình đó hoặc chỉ đơn giản là đề tên của công trình. Tuy nhiên, những tấm bia quí giá còn sót lại lẽ ra phải được bảo vệ thì đáng tiếc, chúng hầu như bị lãng quên.

Tại cầu Đông Ba (còn gọi là cầu Đen), tấm bia đá được chạm sắc nét bằng đá Thanh rất quí, vậy mà chẳng hiểu sao lại bị quét lên một lớp sơn ở phía sau, còn phía trước lại bị vẽ lên những nét nguệch ngoạc khó coi, gây sốc cho du khách.

Tình trạng sơn quét bừa bãi còn ở trên tấm bia đá đặt ở cống Thủy Quan, cống thoát nước cho kinh thành Huế với kiến trúc rất đẹp. đáng chú ý là tấm bảng đá đặt bề thế ở giữa cống cũng đã bị tô đỏ một cách oan uổng lên hai chữ Hán được đục bằng đá Thanh rất khéo!

Được biết, vết sơn trên đá thì hầu như không thể tẩy xóa được. Vậy là xem như đã xóa sổ chúng rồi còn gì nữa!

Phóng to

Tấm bia Hạ mã được đặt trước cửa Ngọ Môn nay chỉ còn sót lại ... chân đế

Ở Cầu Kho (Mang Cá) cũng có đặt một tấm bia đá rất lớn, cao quá đầu người. Vậy mà thật đáng tiếc, chân bệ vốn được chạm khắc công phu nhưng cũng đã bị bể, thế là người ta vội vã đắp vá những lớp vữa ximăng trông thật kệch cỡm. điều đáng nói là tấm bia hiện luôn chịu cảnh sống chung với rác rưởi và cỏ dại!

Nhưng có lẽ đáng quan tâm nhất là tấm bia Hạ mã, được đặt trước Ngọ môn, nhắc nhở mọi người đi qua đây phải xuống ngựa để tỏ lòng tôn kính khi đi ngang qua hoàng cung, nay cũng chỉ còn sót lại mỗi cái chân đế nằm lăn lóc trông thật tội nghiệp ngay trước sân Ngọ môn. Còn bia bị mất tăm đã lâu mà chưa thấy ai nghĩ đến chuyện dựng lại tấm bia có ý nghĩa quan trọng này!

Những tấm bia đá ít ỏi còn sót lại ở Huế như những dấu ấn của ngày hôm qua, chúng phải được trân trọng, gìn giữ lại cho thế hệ ngày mai. Bởi lẽ chúng thật sự là một phần không thể tách rời với công trình kiến trúc của Huế.

Hơn nữa, kiến trúc Huế thường được làm bằng gỗ nên tuổi thọ chỉ trên dưới 100 năm, thường phải trải qua nhiều lần trùng tu, trong lúc các tấm bia đá này tất cả đều là bản gốc nên có giá trị cao. Vậy mà đã có những thái độ thiếu văn hóa, gây nên những tổn thất đáng kể cho các tấm bia đá - cũng là những tác phẩm nghệ thuật của người xưa để lại.

Vậy nên hãy cứu lấy những tấm bia đá của Huế trước khi mọi chuyện trở nên quá muộn.

ĐINH TRIỀU QUANG