Đại sứ Andrey Kovtun - Ảnh: Đại sứ quán Nga tại VN cung cấp

Nguồn tin từ Đại sứ quán Nga và Bộ Ngoại giao VN cho biết dự kiến các lãnh đạo của VN và Tổng thống Putin sẽ thảo luận các vấn đề về quan hệ hợp tác song phương, bao gồm việc triển khai hợp tác chính trị và kỹ thuật quân sự; hợp tác kinh tế - thương mại, trong đó hợp tác trong ngành dầu khí, năng lượng, các ngành công nghiệp khác nhau cũng như những bước cần thiết nhằm củng cố các mối quan hệ giáo dục, khoa học và văn hóa. Ngoài ra, các cuộc thảo luận cũng sẽ đề cập đến các vấn đề khu vực và quốc tế mà hai bên cùng quan tâm.

Hai bên cũng đang chuẩn bị một danh sách dài các văn bản hợp tác có thể ký kết trong lần này. Ví dụ: tuyên bố chung, hiệp định liên chính phủ về công dân VN theo học tại các đại học Nga, hiệp định liên chính phủ về hợp tác quân sự...

Ngoài hội đàm chính thức với Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Tổng thống Putin cũng sẽ hội kiến với các vị lãnh đạo khác của VN. Ông sẽ dự lễ khai mạc Tuần văn hóa Nga tại VN và rời Hà Nội tối hôm nay (12-11) để tiếp tục chuyến công du sang Hàn Quốc.

Đại sứ Nga tại VN Andrey Kovtun đã trả lời phỏng vấn Tuổi Trẻ về một số lĩnh vực đáng lưu ý.

* Trong chuyến thăm VN giữa tháng 10-2013, Phó thủ tướng thứ nhất Igor Ivanovich Shuvalov đánh giá rằng kim ngạch thương mại hai chiều Việt - Nga, dự kiến đạt 4 tỉ USD năm 2013, vẫn là quá thấp so với tiềm năng của hai nước. Theo đại sứ, đâu là nguyên nhân của điều đó?

- Đúng là trong những cuộc gặp gỡ, hội đàm cấp cao và cấp cao nhất hai bên đều nhận định giá trị trao đổi hàng hóa song phương chưa đáp ứng được tiềm năng và lợi ích của Nga và VN, chưa tương xứng với tư tưởng phong phú và tính chất tin cậy của tiến trình đối thoại chính trị.

Tuy vậy, ta vẫn nên nhấn mạnh sự tiến triển năng động và tích cực trong lĩnh vực này. Theo con số thống kê phía Nga, giá trị trao đổi thương mại song phương năm 2012 đạt 3,6 tỉ USD, tăng 20% so với năm trước. Có hi vọng kết quả năm nay chúng ta có thể đạt được con số 4 tỉ USD. Trong lĩnh vực đầu tư cũng có sự tiến bộ rõ rệt, tổng giá trị vốn đầu tư lũy kế của Nga tại VN đạt gần 2 tỉ USD. Với số vốn đầu tư vào các dự án khác nhau, chỉ tính riêng từ đầu năm 2013 là hơn 1 tỉ USD, Nga đã lọt vào tốp năm nước dẫn đầu về vốn đầu tư ở VN. Mặt khác, Nga cũng là thị trường lớn thứ 3 về thu hút vốn đầu tư ra nước ngoài của VN.

Nga và VN đang hợp tác hiệu quả trong những lĩnh vực quan trọng mang tầm chiến lược như dầu khí, năng lượng, trong đó có năng lượng nguyên tử, hợp tác kỹ thuật quân sự, tài chính ngân hàng, khoa học giáo dục, văn hóa và du lịch.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng nhận thức được rằng hai nước còn rất nhiều việc cần làm, bởi vì tiềm năng to lớn về hợp tác kinh tế vẫn chưa được huy động đầy đủ. Chính vì lẽ đó lãnh đạo hai nước đề ra những mục tiêu đầy tham vọng là cho tới năm 2015 nâng giá trị trao đổi hàng hóa giữa Nga và VN đạt con số 7 tỉ USD, tới năm 2020 là 10 tỉ USD.

Việc thực hiện được những mục tiêu đề ra phần nhiều sẽ được thúc đẩy nhờ việc ký kết hiệp định tự do thương mại giữa các nước thành viên Liên minh Thuế quan (Nga, Belarus và Kazakhstan) và VN, mà tiến trình đàm phán hiệp định đã được khởi động vào tháng 3-2013.

* Vòng đàm phán thứ tư về hiệp định thương mại tự do giữa VN và Liên minh Thuế quan Nga - Belarus - Kazakhstan sẽ diễn ra vào tháng 12-2013 tại Hà Nội. Đâu là những lợi ích quan trọng nhất mà VN sẽ đạt được từ hiệp định này? Đâu là những thách thức mà cả hai bên cần vượt qua khi “đến với nhau” thông qua hiệp định này?

- Ngày nay, khu vực châu Á - Thái Bình Dương là khu vực đã được thiết lập vững chắc như một trong những đầu tàu tăng trưởng kinh tế toàn cầu, đã hình thành mạng nhánh các thỏa thuận về thương mại tự do và đang tiếp tục nghiên cứu các khuôn khổ mới tự do hóa các dòng hàng hóa, dịch vụ và công nghệ. Đối với các nước Liên minh Thuế quan, việc kết nối với khuynh hướng cốt lõi phát triển thế giới này có ý nghĩa to lớn. VN sẽ là nước đầu tiên chúng tôi thiết lập chế độ thương mại ưu đãi này.

Tôi tin chắc cả hai bên sẽ có lợi từ việc ký kết hiệp định thương mại tự do này. VN có thể tiếp cận dễ dàng hơn đến thị trường rộng lớn của ba nước Nga, Belarus và Kazakhstan. Theo các nhà phân tích, sau khi chúng ta ký kết hiệp định này, trong mấy năm đầu tiên, VN có thể nhận được lợi ích tổng thể trị giá đến 6 tỉ USD.

Về phía mình, các nước thành viên Liên minh Thuế quan quan tâm đến việc tăng khối lượng đầu tư tại VN. Cho nên các bên đã thỏa thuận rằng tiến trình đàm phán hiệp định sẽ được tiến hành song song với hoạt động của nhóm công tác cấp cao Nga - VN về các dự án đầu tư ưu tiên. Nhờ đó các công ty Nga sẽ có cơ hội mở rộng đầu tư vào nền kinh tế VN. Đồng thời ở đây cũng đề cập đến nguồn vốn đầu tư lớn trong khuôn khổ những dự án có ý nghĩa kinh tế - xã hội đặc biệt.

Tôi nghĩ thách thức lớn nhất của tất cả các bên là làm thế nào để thiết kế một văn bản cân bằng về lợi ích, tổng hợp. Chúng ta nên nhìn xa và thấy lợi ích lâu dài chứ không chỉ trước mắt. Hiệp định quan trọng này cuối cùng phải khuyến khích tiến bộ công nghệ của các nước chúng ta, chứ không phải biến chúng thành “nhà máy đóng gói” cho sản phẩm của người khác.

* Xin cảm ơn đại sứ.