Phóng to

Từ đầu năm đến nay, giá dầu đã tăng gần 50% - Ảnh: AFP

TTO - Sau khi giảm gần 10 USD/thùng trong phiên giao dịch đầu tuần, hôm nay (11-7), giá dầu thế giới đột ngột tăng 5 USD/thùng, lên trên 147 USD/thùng giữa các lo ngại gián đoạn nguồn cung từ Iran, Nigeria và Brazil.

Tại thị trường New York, giá dầu thô ngọt nhẹ giao tháng 8 đạt mốc kỷ lục 147,27 USD/thùng trước khi giảm xuống còn 146,34 USD/thùng. Giá dầu thô Brent London cũng tăng lên đến 147,02 USD/thùng.

Theo các nhà phân tích, giá dầu tăng do các lo ngại gián đoạn nguồn cung từ Iran, nước xuất khẩu dầu mỏ lớn thứ tư thế giới, sau khi nước này thử tên lửa ở Vịnh Ba Tư và eo biển Hormouz làm tình hình Trung Đông thêm căng thẳng.

Cả Mỹ và Israel đều không loại trừ khả năng tấn công quân sự Iran. Các nhà buôn lo ngại đất nước sản xuất dầu này sẽ phong tỏa eo biển Hormuz, nơi khoảng 40% tàu chở dầu của thế giới lưu thông.

"Căng thẳng tại Iran và đe dọa gián đoạn nguồn cung sẽ đẩy giá dầu tăng cao", Jeff Brown, giám đốc điều hành Công ty năng lượng toàn cầu FACTS tại Singapore nói.

Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) ngày 10-7 cảnh báo họ không thể thay thế lượng dầu thiếu hụt nếu Iran bị tấn công và gây gián đoạn nguồn cung ra thị trường.

Trong khi đó tại Nigeria, nước xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất thế giới, Phong trào giải phóng vùng châu thổ Niger tuyên bố chấm dứt lệnh ngừng bắn để phản đối đề nghị giúp giải quyết tình trạng vô trật tự ở khu vực này của Anh. Tuyên bố trên gây nhiều lo ngại, bởi tổ chức này thường xuyên tấn công các cơ sở dầu khí ở Nigeria và được cho là đã góp phần khiến giá dầu tăng gần 50% từ đầu năm đến nay.

Tại Brazil, các công nhân tập đoàn dầu khí quốc gia Petrobras dọa phát động cuộc đình công kéo dài 5 ngày vào tuần tới, một diễn biến có thể làm giảm hơn 80% sản lượng dầu khí của Brazil (tức khoảng 1,8 triệu thùng dầu mỗi ngày).

Ngoài ra, đồng USD tiếp tục suy yếu cũng đã góp phần ảnh hưởng đến giá dầu.

Theo Reuters, giá dầu thế giới vẫn tiếp tục tăng bất chấp nước xuất khẩu dầu mỏ hàng đầu Saudi Arabia tuyên bố tăng sản lượng lên mức cao nhất trong vòng 30 năm qua nhằm kìm hãm giá dầu.

* Trong một diễn biến khác, theo TTXVN, trong báo cáo thường niên "Triển vọng Dầu mỏ Thế giới" công bố ngày 10-7, OPEC dự báo nhu cầu dầu mỏ toàn cầu vào năm 2030 sẽ vào khoảng 113,3 triệu thùng/ngày, thấp hơn so với dự báo 117,6 triệu thùng/ngày đưa ra cách đây một năm.

OPEC cũng dự đoán nhu cầu dầu mỏ toàn cầu trong năm nay sẽ đứng ở mức 86,9 triệu thùng/ngày. Nhiên liệu hóa thạch sẽ tiếp tục cung ứng phần lớn nhu cầu năng lượng của thế giới, và dự kiến chiếm hơn 85% vào năm 2030. Trong khi đó các nguồn năng lượng phi dầu mỏ, như cát dầu và nhiên liệu sinh học cũng sẽ chiếm tỷ trọng đáng kể trong nguồn cung năng lượng toàn cầu trong thời gian tới.

OPEC ước tính giá dầu trên thị trường thế giới đã tăng hơn gấp đôi kể từ năm ngoái đến nay, trong đó giá bán ra của khối này đã tăng vọt từ mức 71 USD/thùng hồi giữa năm 2007 lên trên 130 USD/thùng vào tháng 6-2008. Khi được hỏi tại một cuộc họp báo rằng OPEC có thể làm gì để bình ổn hoặc giảm nhiệt cơn sốt giá, Tổng Thư ký khối này Abdalla Salem El-Badri quả quyết việc tăng thêm sản lượng, như yêu cầu của các nước tiêu thụ, sẽ không thể giải quyết được vấn đề, bởi biến động giá dầu không xuất phát từ cung-cầu, và thị trường vẫn được cung cấp đủ dầu. Theo ông, nguyên nhân là do các nhân tố khác như đồng USD mất giá, các vấn đề địa chính trị ở Trung Đông, nạn đầu cơ và sự hạn chế về năng lực lọc dầu.

Theo báo cáo thường niên của OPEC, các nước đang phát triển sẽ chiếm phần lớn trong mức tăng nhu cầu dầu mỏ trong thời gian tới. Tuy nhiên, từ nay đến năm 2030, mức tiêu thụ dầu bình quân đầu người tại các nước này sẽ thấp hơn 5 lần so với mức tiêu thụ tại các nước thành viên Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD). OPEC quả quyết rằng các mỏ dầu của thế giới hiện chưa có nguy cơ cạn kiệt, và vẫn có đủ dầu để đáp ứng nhu cầu của thế giới trong những thập niên tới. Theo OPEC, vấn đề nằm ở khâu phân phối số dầu cần thiết. OPEC ước đoán cần hơn 2.150 tỷ euros (3.400 tỷ USD) để đầu tư cho các hoạt động thăm dò và sản xuất, và 615 tỷ euro cho các cơ sở lọc dầu.

Vai trò của các nguồn năng lượng thay thế, như cát dầu và khí đốt tự nhiên hóa lỏng sẽ tiếp tục gia tăng và dự kiến chiếm tới 25% tổng số dầu chiết xuất vào năm 2030, tăng so với mức 14% năm 2006. Tuy nhiên, OPEC lưu ý rằng những dự báo của họ rất dễ thay đổi do sự bất ổn của nhiều nhân tố, trong đó có các biện pháp bảo vệ môi trường của Mỹ và châu Âu nhằm giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính.

Ngày 10-7, các ông chủ của 12 hãng hàng không Mỹ đã viết một bức thư ngỏ gửi đến người tiêu thụ đề nghị giúp đỡ họ trong việc kiểm soát đầu cơ. Theo các hãng hàng không, đầu cơ là nguyên nhân chính đẩy giá nhiên liệu tăng phi mã hiện nay. Kể từ năm ngoái, giá dầu gần như tăng gấp đôi, buộc các hãng hàng không lớn phải cắt giảm việc làm, tăng giá vé và các loại phụ phí khác. Nhóm hãng hàng không này, đặc biệt gồm Delta Airlines, Northwest Airlines, American Airlines và Continental, khẳng định với người tiêu thụ rằng những biện pháp trên là cần thiết cho sự tồn tại của họ, đồng thời đề nghị người tiêu dùng kiến nghị lên Quốc hội Mỹ phải kiểm soát tình trạng đầu cơ giá dầu. Theo các chủ hãng hàng không, giới đầu cơ đã mua 66% các hợp đồng dầu trong tương lai và giá dầu thay đổi ít nhất 20 lần trước khi được giao đến các hãng hàng không. Trong khi đó, những biện pháp chống đầu cơ của chính quyền Mỹ đã suy giảm hay bị hủy bỏ... ĐỨC TRƯỜNG (Theo AFP, Reuters)