Phóng to

Gạo Việt Nam ngày càng có uy tín trên thị trường quốc tế - Ảnh: Lao Động

Điều đáng chú ý, giá gạo trúng thầu bán cho Nhật Bản đã đạt mức rất cao: Lên tới 63.433JPY/tấn (khoảng 528,6USD). Đây là lần thứ hai kể từ đầu năm 2007, gạo VN liên tiếp trúng thầu để vào thị trường Nhật Bản, với tổng số 28.000 tấn.

Chưa xứng tầm

Tin của Thương vụ VN tại Nhật Bản cho biết, phiên đấu thầu đã được Chính phủ Nhật tổ chức theo phương thức MA (đấu thầu thông thường) nên gạo chất lượng cao của VN được so sánh một cách công bằng với các "đối thủ" cạnh tranh XK gạo thế giới. Kết quả chỉ có 3 nước trúng thầu trong phiên đấu giá là VN, Thái Lan và Hoa Kỳ.

Trong đó, VN trúng thầu 14.000 tấn gạo tẻ hạt dài. Cũng theo Thương vụ VN tại Nhật, gạo của VN đang đáp ứng được những quy định khắt khe về an toàn vệ sinh thực phẩm của Nhật và có giá cả phù hợp nên liên tục trúng thầu từ năm 2002 đến nay với số lượng ngày càng tăng.

Nói về sự kiện nêu trên, ông Nguyễn Đăng Chi - Phó Vụ trưởng Vụ XNK Bộ Thương mại - cho biết: Đây là mặt hàng gạo có chất lượng rất cao. Việc đưa được mặt hàng gạo cao cấp của VN vào Nhật là một bước tiến khẳng định chất lượng gạo cao cấp của VN với khách hàng quốc tế.

Tuy nhiên, số lượng gạo bán được vào thị trường Nhật vẫn còn khiêm tốn do Nhật không mua nhiều so với số lượng hàng triệu tấn gạo XK mỗi năm của VN. Nguyên nhân bởi việc nhập gạo VN của Nhật được diễn ra theo lộ trình riêng của họ, mỗi năm chỉ tăng mua thêm một số lượng nhất định chứ không mua ồ ạt với số lượng lớn.

Khả năng sản xuất loại gạo chất lượng cao để vào những thị trường khó tính của VN vẫn còn hạn chế. Được biết chương trình sản xuất gạo có chất lượng cao đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đưa vào kế hoạch phát triển 1 triệu hécta lúa chất lượng cao.

Nhưng đến nay, việc thực hiện còn rất khiêm tốn, nên gạo chất lượng cao của chúng ta chưa nhiều. Đã vậy, bà con nông dân sản xuất lúa vẫn chưa làm theo khuyến cáo của các nhà khoa học trong việc gieo trồng để triệt tiêu mầm mống sâu bệnh nhằm hạn chế sử dụng các hoá chất bảo vệ thực vật, nên sản xuất và chất lượng lúa vẫn bị ảnh hưởng.

Muốn gạo giá cao không dễ

Theo ông Nguyễn Đăng Chi, hoạt động sản xuất lúa gạo chất lượng cao còn chịu tác động của nhu cầu thị trường, chứ không chỉ là mong muốn chủ quan của nhà sản xuất. Được biết, trong số những khách hàng mua gạo của VN, có nhiều nước chỉ nhập gạo chất lượng thấp chứ không có khả năng mua gạo chất lượng cao. Do đó, nếu hoàn toàn "chạy" theo sản xuất gạo giá cao mà không có những mặt hàng gạo ở mức giá phổ thông thì sẽ mất ngay thị trường.

Đã vậy, trên thương trường, mặt hàng gạo XK của Ấn Độ và Pakistan luôn thấp hơn giá gạo của VN. Do đó, ngoài việc sẽ nhắm đến thị trường gạo yêu cầu chất lượng cao để nâng cao hiệu quả sản xuất gạo XK, các nhà quản lý vẫn phải biết cân đối sản xuất những loại gạo thông thường để đáp ứng nhu cầu thị trường nhằm tạo ra được nhiều "kênh" để hoạt động thương mại "xoay trở" được, tránh hiện tượng "bị động" do chỉ tập trung vào sản xuất ở một lĩnh vực.

Căn cứ vào dự báo sản lượng các mùa vụ chính trong năm 2007, Bộ Thương mại đã dự kiến lượng gạo XK trong năm 2007 chỉ nằm ở mức 4 - 4,5 triệu tấn và có thể sẽ còn điều chỉnh kế hoạch XK gạo vào quý III-2007. Nguồn gạo của VN dự kiến sẽ giảm và khả năng giá gạo thế giới dự báo sẽ đứng hoặc tăng nhẹ so với năm 2006.