Sau thành công của Làng tôi - vở kịch xiếc VN đầu tiên chu du thế giới suốt ba năm với hàng trăm suất diễn luôn đông nghẹt khán giả, các nghệ sĩ Nguyễn Lân, Nhất Lý và Tuấn Lê vừa cho ra mắt vở kịch xiếc thứ hai mang tên À ố.

Phóng to

Thúng mủng giần sàng làm nên vẻ đẹp Việt cho À ố - Ảnh: Công ty Lune cung cấp

Khi cánh màn nhung mở ra, những tre trúc, thúng mủng giần sàng xuất hiện cùng với người nông dân, ta gặp mình trong đó, ta thấy mình tự ngàn xưa: con đẻ của xó bếp, bạn thân của rơm rạ, tre pheo... Từ Làng tôi đến À ố, các nghệ sĩ thực hiện đã đưa khán giả phiêu du từ đồng bằng Bắc bộ đến miệt vườn Nam bộ, gợi những ký ức thôn quê thấm đẫm văn hóa lúa nước.

Ngạc nhiên À ố với thôn quê

Cùng mạch cảm xúc làm sống lại và chia sẻ với khán giả những nét đẹp văn hóa nông thôn VN nhưng À ố nghiêng nhiều về văn hóa Nam bộ.

Là những gì đơn sơ nhất, quen thuộc nhất với đời sống người nông dân nhưng À ố đã đưa khán giả, đặc biệt là khán giả nước ngoài, khám phá một VN cần cù, chịu khó trong lao động; tình tứ, chân chất và duyên dáng trong lối sống. À ố được xây dựng với kỳ vọng trở thành một sứ giả văn hóa, một sản phẩm du lịch đại diện cho VN.

Giám đốc sản xuất của Công ty cổ phần giải trí Lune - Trung Võ chia sẻ: “Du lịch TP.HCM ngoài các địa điểm tham quan, đang cần thêm những sản phẩm du lịch giải trí đặc sắc đại diện văn hóa và là điểm nhấn cho các điểm đến. Chúng tôi kỳ vọng À ố sẽ sớm được truyền tai nhau như “một chương trình không thể bỏ qua” khi du khách trong và ngoài nước đến tham quan TP.HCM”.

Cây tre là nguồn cảm hứng chủ đạo xuyên suốt vở diễn. Với bối cảnh đậm tính văn hóa mô tả đời sống thường ngày của người dân Nam bộ và khu vực duyên hải Phan Rang - Phan Thiết trong sự chuyển tiếp từ làng phố lên thành thị, những kiếp khác của tre tái sinh dưới các dạng thức khác nhau - khi là thúng, lúc là thuyền, là vầng trăng treo vành vạnh đầu xóm, lúc lại là những dụng cụ sinh hoạt hằng ngày. Suốt buổi diễn, không ít lần khán giả phải “À ố” vì những cảm giác thân thuộc, những chuỗi ký ức dần trở lại.

Ở À ố, nghệ thuật sắp đặt và xiếc đã được kết hợp - đơn giản mà tinh tế. Trong quá trình thí nghiệm xây dựng vở diễn, các đạo diễn và diễn viên đã bê hẳn những vật dụng thực lên sân khấu, từ hơn 90 thí sinh đăng ký tham gia, trải qua suốt tám tháng mày mò, bàn bạc để có được khoảng 60 phút biểu diễn mỗi đêm của thời điểm này và còn tiếp tục hoàn thiện vở diễn sau mỗi buổi diễn.

Phóng to

Ảnh: Công ty Lune cung cấp

Mỗi lần diễn là một lần thăng hoa

Đạo diễn Tuấn Lê - người VN đầu tiên và duy nhất hiện nay có cơ hội cộng tác với Đoàn nghệ thuật Cirque du Soleil - cho biết: “À ố nâng niu cảm xúc và sáng tạo của nghệ sĩ biểu diễn. Mỗi lần biểu diễn là một lần toàn bộ nghệ sĩ sống với câu chuyện của vở. Chúng tôi chỉ có đường dây mà không có chi tiết, ban nhạc gồm năm người chơi nhạc “sống” trên sân khấu, họ sẽ nương theo hành động của 18 diễn viên đang biểu diễn mà chơi nhạc và sáng tạo âm thanh nền cho vở diễn. Sẽ luôn có những khoảnh khắc thăng hoa không bao giờ lặp lại và đó chính là điều mà chúng tôi muốn gửi gắm đến khán giả”.

À ố là một bức tranh mở, giữa xưa và nay, giữa làng quê và thành thị, dân gian và hiện đại. Các diễn viên của À ố cũng đến từ nhiều nguồn: diễn viên xiếc của Liên đoàn Xiếc TP.HCM, nhóm diễn viên đóng thế, ca sĩ, nhạc công...

Một trong những nét duyên độc đáo của À ố là âm nhạc. Đạo diễn âm nhạc Nhất Lý bàn bạc cùng nghệ sĩ Thanh Long mang đến cho khán giả những phút giây hào hứng với kèn môi (một trong những nhạc cụ rất khó và kén người sử dụng), trầm lắng với NSND Thanh Hải trong phần “đờn ca tài tử Nam bộ” hay thích thú với sự hòa trộn tuyệt đẹp giữa nhạc cổ điển châu Âu và những câu vọng cổ. Không ít khán giả nước ngoài đã vỗ tay hào hứng khi đoạn đầu của Khúc nhạc chiều (Serenade) của Schubert quyện ngọt với điệu vọng cổ trong đêm diễn ra mắt 15-2-2013 tại Nhà hát Quân đội TP.HCM.

Nhất Lý bày tỏ: “Cây đàn ghita có thể chơi được cải lương thì sao lại không thể kết hợp nhạc cổ điển phương Tây với đờn ca tài tử Nam bộ? Chúng tôi muốn tạo ra một sự hòa trộn để khán giả nước ngoài lẫn khán giả VN đều cảm nhận được nét gì đó gần gũi với tâm hồn họ”.

Dù không nhiều nhưng những màn nhào lộn và biểu diễn cùng thúng mủng kết hợp với tạo hình đã tạo ra những biểu tượng nghệ thuật sáng tạo, gây ấn tượng với thị giác của người xem.

Khi cánh màn nhung khép lại, người xem còn vương vấn mãi những làn điệu ru con, nhớ mãi hình ảnh những cô gái nép vào vai người yêu đung đưa trên cánh võng hay bềnh bồng trên sóng nước. Là người Việt, ta bắt gặp tâm hồn mình. Là người nước ngoài, họ tìm thấy tâm hồn người Việt. À ố xứng đáng để được xem lại nhiều lần, để thêm những cảm nhận sâu hơn về tâm thức văn hóa Việt ẩn chứa trong từng động tác biểu diễn.