Phóng to

Thiếu nhà vệ sinh công cộng, song ở nhiều nơi dù có nhưng một số người vẫn thích “tè” bậy. Trong ảnh: một người tiểu tiện ngay sau nhà vệ sinh công cộng (gần cầu Thị Nghè, Q.1) - Ảnh: C.Q.

TT - Đó là thực trạng xảy ra nhiều năm nay tại TP.HCM nhưng cơ quan chức năng vẫn chưa có giải pháp khả thi để khắc phục.

Nghe đọc nội dung toàn bài:

Vận động mọi người xây dựng nếp sống văn minh đô thị Mức phạt chưa đủ sức răn đe Xử phạt thật nặng, đưa ra kiểm điểm trước tổ dân phố Xả rác, phóng uế khắp nơi! Văn minh đô thị: Mọi người cùng "vào cuộc" "Mỗi bạn trẻ hãy đi đầu trong thực hiện nếp sống văn minh đô thị”

Xuất phát từ Q.Phú Nhuận, chúng tôi đi qua các tuyến đường Nguyễn Văn Trỗi, Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Đồng Khởi, Pasteur, Võ Thị Sáu... tìm mỏi mắt nhưng không thấy một nhà vệ sinh công cộng (NVSCC) nào. Hi vọng ở khu vực trung tâm thành phố sẽ có nhưng chạy suốt từ đường Hàm Nghi ra Nguyễn Huệ, Lê Lợi... cũng không thấy bóng dáng NVSCC. Chúng tôi nghĩ bụng: lỡ có "mắc" cũng đành phải nín thôi!

Không có nơi để "giải quyết"

Chúng tôi tiếp tục khảo sát trên nhiều tuyến đường liên quận như Nguyễn Trãi (nối Q.1 và Q.5), Nguyễn Chí Thanh (nối Q.5, Q.10 và Q.11), Bạch Đằng - Phan Đăng Lưu (nối Q.Bình Thạnh và Q.Phú Nhuận) có chiều dài không dưới 3km nhưng cũng không có NVSCC. Các tuyến đường khác như Phan Xích Long (Q.Phú Nhuận), Ngô Tất Tố (Q.Bình Thạnh), Nguyễn Văn Cừ (Q.5)... cũng vậy. Tại đường Nguyễn Hữu Cảnh (nối Q.Bình Thạnh và Q.1) với chiều dài hơn 2km cũng chỉ có một NVSCC đặt bên hông Thảo cầm viên Sài Gòn. Trưa 4-3, đứng tại chân cầu vượt Nguyễn Hữu Cảnh chừng 10 phút, chúng tôi nhận thấy có không dưới bốn trường hợp người đi đường dừng lại đây để "giải quyết".

Tình trạng thiếu đất để xây NVSCC không chỉ tồn tại ở Q.1 mà còn nhiều quận huyện khác. Nguyên nhân là trong quá trình qui hoạch đô thị, việc qui hoạch NVSCC bị bỏ quên suốt một thời gian dài.

Dọc hai bên đường ven kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè qua địa bàn các quận 1, Bình Thạnh, Phú Nhuận có tổng chiều dài gần 10km nhưng theo ghi nhận chỉ có... hai NVSCC và đều được đặt tại địa bàn P.Đa Kao (Q.1), mỗi nhà vệ sinh chỉ cách nhau chưa tới 200m.

Có mặt tại khu vực công viên bên dưới cầu Thị Nghè (thuộc Q.1) khoảng nửa giờ, chúng tôi nhận thấy mặc dù tại đây có NVSCC nhưng cứ mỗi phút là có một trường hợp vào công viên "giải tỏa". Thậm chí nhiều người đi đường còn dừng lại tiểu tiện ngay mặt sau NVSCC này, trong khi nhà vệ sinh thì đóng cửa im ỉm.

Ông Lâm Sơn Hoàng - giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình (Sở Tài nguyên - môi trường TP.HCM) - cho biết sau đợt khảo sát về tình hình NVSCC tại 11 quận huyện trên địa bàn TP, chỉ có 92 NVSCC, chủ yếu đặt tại các công viên và một số tuyến đường. Một cán bộ Sở Văn hóa - thông tin TP kể với chúng tôi: "Một số NVSCC còn xây dựng không phù hợp với tập quán của người VN, vào bên trong ngồi là nhìn ra rõ bốn bề. NVSCC kiểu "ló đầu" này mà đặt gần chỗ buôn bán thì nhất cử nhất động mọi người xung quanh đều biết. Chính vì vậy đã hạn chế rất nhiều người vào".

Tại công viên Hoàng Văn Thụ, (P.2, Q.Tân Bình), phải khó khăn lắm chúng tôi mới phát hiện được nhà vệ sinh nằm giữa công viên, khuất sau những cây cổ thụ. Anh Phan Ngọc Nghĩa - người quản lý nhà vệ sinh này - cho biết có 200-300 lượt người "ghé thăm" nhưng chủ yếu là nhân viên, bảo vệ của công viên, còn khách vãng lai thì ít. "Nhiều người vẫn tranh thủ các gốc cây để trút bầu tâm sự" - anh Nghĩa nói. Ngoài nguyên nhân ý thức người dân chưa cao, thiếu sự kiểm tra, nhắc nhở của bảo vệ công viên, theo anh Nghĩa, còn do vị trí của NVSCC này chưa thật sự hợp lý. Thay vì nằm dọc vỉa hè thì lại được bố trí sâu bên trong khuôn viên, gây bất tiện cho người đi đường, nhất là người đi xe máy khi có nhu cầu.

Thiếu đất xây nhà vệ sinh

Ông Lưu Hồng Lợi - giám đốc Công ty Dịch vụ công ích thuộc Lực lượng Thanh niên xung phong TP - cho biết nếu phân bố hợp lý thì cứ cách 2km phải có một NVSCC, nhưng hiện nay hơn 6km mới tìm được NVSCC. Sở Tài nguyên - môi trường cho hay sắp tới cần cải tạo và xây dựng mới 115 NVSCC. Trong đó, năm 2008 sẽ xây dựng mới 40 NVSCC tại năm quận huyện được chọn làm các địa phương mẫu trong việc thực hiện nếp sống văn minh đô thị gồm quận 3, 6, 8, Bình Thạnh và huyện Hóc Môn. Tuy nhiên, sau khi làm việc với các quận huyện thì chỉ có thể xây được 16 NVSCC vì... không có đất.

Làm việc với Sở Tài nguyên - môi trường ngày 4-3, ông Nguyễn Minh Hoàng, trưởng Ban kinh tế - ngân sách HĐND TP, cho rằng các hình thức xử lý cũng như lực lượng tổ chức kiểm tra đã được qui định rõ ràng trong nghị định 150 của Chính phủ. Trong thời gian qua tình trạng xả rác, tiểu tiện sai qui định vẫn còn phổ biến là do các địa phương chưa làm hết trách nhiệm, không kiên trì. Ông Hoàng nói để thực hiện được chủ trương xây dựng nếp sống văn minh đô thị, vai trò các địa phương là quan trọng nhất, phải quyết liệt hơn và duy trì, tránh tình trạng làm rầm rộ rồi buông xuôi. Ông Hoàng từng nêu quan điểm: "Muốn người dân không xả rác, tiểu tiện sai qui định thì trước tiên phải đảm bảo đủ thùng rác, nhà vệ sinh...".

Gần 300m đường mới có một thùng rác Chỉ tính riêng Q.1, nơi được xem là có nhiều thùng rác nhất, trên hơn 100 tuyến đường chúng tôi ghi nhận chỉ có 270 thùng rác, trong đó có khoảng 40 thùng loại 250 lít được bố trí trên những tuyến đường trọng điểm. Như tại trung tâm TP, đường Lê Lợi có chiều dài 1,2km (tính cả hai bên) chỉ có sáu thùng rác, đường Đồng Khởi dài 2km (hai bên) vỏn vẹn chín thùng và đường Hai Bà Trưng dài 5,6km (hai bên) chỉ có 14 thùng. Cộng cả ba đường lấy bình quân gần 300m mới có một thùng rác. Trong khi đó, nhiều điểm rất cần như tại P.Phạm Ngũ Lão nơi có phố Tây với những người nước ngoài có ý thức về môi trường rất cao lại không có một thùng rác nào...