Phóng to

Chất xơ từ rau quả có lợi cho người bị cholesterol máu cao

Hạn chế tiếp nhận cholesterol có nhiều trong gan, lòng đỏ trứng, tôm, trứng cá hồi, các chất béo no ở mỡ động vật; tẩy chay các thức ăn chế biến sẵn sẽ là thực đơn hợp lý. Khi mức cholesterol vẫn trên 200 mg, lúc đó người bệnh mới cần bác sĩ kê toa.

Theo bác sĩ Nguyễn Lân Đính, nguyên Giám đốc Trung tâm dinh dưỡng TP HCM, mấu chốt của chế độ ăn đặc biệt là cung cấp dưới 30% calo từ chất béo và không quá 10% năng lượng từ các chất béo "no", hay còn gọi là bão hòa (hydrogen), nhằm giới hạn lượng cholesterol đưa vào mỗi ngày từ thức ăn không quá 300 mg.

Cách đo như sau: lấy 30% con số lượng calo cơ thể bạn cần hằng ngày, chia cho 9 để ra được số g chất béo được phép hấp thụ mỗi ngày. Giả sử bạn cần 2000 calo/ngày thì 30 % của 2000 là 600 calo. 600 calo từ chất béo, chia cho 9 tức là 67 g chất béo/ngày.

Bác sĩ Đính đưa ra những khuyến cáo về thực đơn cho người lớn tuổi bị cholesterol máu cao, dựa vào ý kiến của Hội Tim mạch Mỹ, cụ thể:

- Giới hạn chất béo bão hòa. Vì loại này dễ làm tắc động mạch. Nguồn chất béo “no” này chủ yếu là chất béo động vật như: mỡ heo, bơ, mỡ bò và kem sữa bò. Cách tốt nhất là lựa thịt toàn nạc, ăn gà, vịt, hay thịt gia cầm nói chung thì nhớ bỏ da. Các thức ăn từ sữa thì nên kén sữa hớt hết kem (sữa gầy-skim milk). Cũng nên chọn loại yaourt hay pho mai làm từ sữa gầy.

Nên tránh dùng dầu cọ hay dầu dừa, thường không được tách riêng mà còn dưới dạng tiềm ẩn trong nhiều sản phẩm có mặt trên thị trường như: “kem thực vật” để uống với cà phê (coffee creamers, coffee mate), các loại bánh kem, kẹo chocolate (baked goods and chocolate candy.) v.v.

- Gia tăng lượng chất béo có một nối đôi, còn gọi là chất béo có lợi: MUFA (Monounsaturated fatty acid) và PUFA (Polyunsaturated fatty acid) là hai thành phần chính trong chất béo có lợi giúp phòng tránh các bệnh lý tim mạch, đặc biệt ở người lớn tuổi. MUFA và PUFA đóng vai trò quan trọng trong việc làm giảm tổng cholesterol và cải thiện tỷ lệ giữa loại Cholesterol-HDL (tốt) và Cholesterol-LDL (xấu). MUFA và PUFA có nhiều trong các loại dầu olive, dầu hướng dương, dầu đậu nành và các loại sữa đặc chế cho người cao tuổi.

- Dùng dầu có nhiều nối đôi: như dầu bắp, dầu hạt rum (safflower oil), dầu đậu nành và dầu hướng dương, thay thế dầu dừa, dầu cọ.

- Tránh acid béo dạng trans: Đây là loại acid béo phát sinh ra khi ngành hóa thực phẩm hydrogen hóa một phần các loại dầu thực vật lỏng, biến chúng thành dạng cứng đặc, như margarin đóng thành thỏi, thành bánh.

Acid béo dang trans hiện diện trong các loại bánh nướng lò, sản phẩm chiên, như khoai tây lát mỏng chiên giòn, mì ăn liền và nhiều thức ăn công nghiệp “chế biến sẵn”.

- Nên ăn nhiều cá để thu nhập acid béo hệ Omega-3. Mỡ cá có khả năng bảo vệ tim, mạch. Những loại cá giàu acid béo hệ này gồm cá hồi, cá ngừ, cá mòi, cá trích, và cá thu. Nên ăn vài ba lần mỗi tuần.

- Giới hạn lượng thịt đỏ tiêu thụ mỗi tuần ở mức dưới 255 g: thịt bò, ngựa, trâu, cừu, tăng thịt trắng là thịt gà, thịt heo, thịt ếch, cá.

- Tăng lượng chất xơ trong bữa ăn: tác dụng làm hạ Cholesterol như gạo lức, đậu lăng, lúa mạch, rau, trái cây (táo, lê, ổi, mận, cam, và bưởi). Đặc biệt, tỏi có những hoạt chất có khả năng làm hạ cholesterol.